Sezgin Atasoy, Ayhan Usta, Saliha Aydemir, İhsan Bilgin, Aykut Köksal
Diyarbakır, Antalya, Ankara, Bursa ve Eskişehir’den sonra altıncısı da Kale Grubu sponsorluğunda Trabzon’da düzenlenen Arkitera Platform toplantısı yine “Mimarlık Kentleşmenin Neresinde” sorusuyla “mimarlık”a odaklandı ve mimarlık öğrencilerinin katılımıyla yoğun ilgi gördü.
Türkiye’deki kentlerin kabuk değiştirmesinin fiziksel sonuçlarının tartışıldığı, yürütücülüğünü İhsan Bilgin’in yaptığı toplantıya konuşmacı olarak Trabzon’da mimarlık mesleğini sürdüren Sezgin Atasoy, KTÜ Mimarlık Fakültesi’nde akademik çalışmalarına devam eden Saliha Aydemir ve Ayhan Usta ile 1. İstanbul Mimarlık Festivali küratörü Aykut Köksal katıldı.
Her platform toplantısı öncesinde olduğu gibi Trabzon’daki toplantı öncesi de tüm mimarlar Trabzon için düzenlenen kent gezisine katıldı. Yerleşimin kıyıya paralel geliştiği Trabzon’da dikkat çeken en belirgin özellik, kıyı şeridinin etkin bir şekilde kullanılamamasıydı. Rahatsız eden nokta ise denizle kenti/kentliyi ayırmak istercesine yapılan yollar ve diğer düzenlemelerdi. Bu düzenlemelerle dağ ve deniz arasına sıkışan Trabzon belki de içten içe çırpınırken tüm mimarlar bu gelişimi tartıştı. Öğrencilerden oluşan genç kuşak mimarların da tepkilerini büyük bir heyecan ve üzüntüyle dile getirmeleri belkide ileride Trabzon’un geleceğini belirleyecek bir grubun dinamikliğini ve saçtığı enerjiyi gösteriyordu.
Toplantıda ilk sözü alan Saliha Aydemir, Trabzon’un tarihi gelişimi, nüfus gelişim süreci ve planlaması konularına değindi. Hızlı büyümeyen bir kent olmasına rağmen göç alıp vermesiyle dinamikliğinin plansızlığından yakınan Aydemir, planlarla oluşacak olan Trabzon’dan görüntüler ile günümüz Trabzon’undan görüntüler arasında bir karşılaştırma sundu.
Toplantı boyunca her konunun kesiştiği bir olgu vardı Trabzon için; Tanjant Yolu. Kenti/kentliyi denize kavuşturmak için Devlet Sahil Yolu’ndaki trafiğin yönlendirildiği bir ulaşım planının parçası olan Tanjant Yolu. 1970 yılında yapılması planlanan ancak yapımının halen devam etmesiyle bir efsane haline gelen bu transit yol Trabzon’un gelişim sürecini açıklayan bir varlıktı Trabzon ve halkı için.
Tanjant Yolu
Topoğrafyanın Trabzon kent mimarlığını etkilediğini vurgulayan Aykut Köksal, toplantı öncesi düzenlenen gezi esnasında 2 kere “mimarlık” a değdiğini, bunların Bruno Taut’un tasarımını yaptığı Trabzon Lisesi ve KTÜ Mimarlık Fakültesi’nin mimari olan Nihat Güner’in yapısı olduğunu söylerken buna karşıt olarak Trabzon kentinde “mimarlık”a değememenin şaşkınlığını dile getirdi.
|
|
|
Bir kent efsanesi olan Tanjant Yolu’nun kentle birleşmiş ve kentin mimarisini belirleyen bir olgu olmasını, kentin dışında olması gerekirken kentteki omurgalara karşı çıkmasını, “Trabzon’un bir yollar efsanesi mi olacak?” sorusuyla eleştirdi. Modernleşme ve koruma, kentsel tasarım ve mimar ilişkisi kavramlarına da değinen Köksal, Trabzon’un denize değemediği bir kent olmasından dolayı şaşkınlığını ifade etti.
Trabzon için “Mimarlık Kentleşmenin Neresinde” sorusunu sorarken iki önemli olguya dikkat çeken Ayhan Usta, bunların öncelikle “Karadeniz Sahil Yolu”, sonra da “kente yeni gelişme alanları yaratmak” olduğunu ifade etti. Kente zarar vermeden güneydeki platolara yayılmak gerektiği Ayhan Usta’nın önem verilmesi gereken önerilerinden birisiydi. Espirili bir dille Trabzon dolgu alanlarını eleştiren Usta, Türkiye haritasının kuzey sınırının değiştiğini, hatta dolgu alanları yüzünden Türkiye’nin yüzölçümünün bile arttığını belirtti.
Trabzon’da mimarlık yapan Sezgin Atasoy, “Mimarlık Kentleşmenin Neresinde” sorusunu kışkırtıcı bulduğunu söylerken konuya farklı eleştirel yaklaşım sergiledi. Trabzon insanının bireyselliği seven ve ortaklıktan hoşlanmayan insanlar olduğunu belirtirken salondakiler tarafından tepki alsa da yöre halkının anarşik yapısına değinerek kentleşmeyi sosyolojik açıdan ele aldı.
Toplantı sonrası düzenlenen AMV Genç Mimar Ödülü Sergisi ve kokteyline de büyük ilgi vardı. Öğrenciler projeleri izleyerek kendi aralarında tartışma fırsatı da yakaladı. AMV Ödülü jüri üyelerinden İhsan Bilgin, Aydan Balamir ve Aykut Köksal’ın, ödül alan genç mimarlardan Boğaçhan Dündaralp’n de Trabzon’da olması Trabzonlu mimarlar ve öğrenciler için de meslekleri üzerine tartışabilecekleri keyifli bir platform oluşturdu.
Her kentin kendine özgü sorunlarının tartışıldığı bir Arkitera Platform toplantısı daha geride kaldı. Bir sonraki toplantı yine aynı soru “Mimarlık Kentleşmenin Neresinde” ile 29 Nisan 2005’te İzmir’de gerçekleşecek.
Takip