Haberler

Parlayan Yıldızlar, Yeni Adaylar, Yorgun Devler...

Tarih: 1 Haziran 2011 Yazan: Derya Yazman


"Sürdürülebilirlik" kelimesi son zamanların en popüler kavramı haline geldi. "Sürdürülebilir mimarlık", "sürdürülebilir tasarım" gibi kavramların yanı sıra "sürdürülebilir kentler" olgusu da oldukça tartışılıyor. Peki kentlerimizin sürdürülebilirlik göstergeleri neler, biliyor muyuz? MasterCard Worldwide ve Boğaziçi Üniversitesi iş birliği ile gerçekleşen "Türkiye'nin Şehirleri Sürdürülebilirlik Araştırması" bu sorunun yanıtını nesnel ve öznel ölçütlerle değerlendirerek cevaplıyor.

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri ile Frekans Araştırma Şirketi'nin çalışmaları sonucu ortaya çıkan projenin amacı şu şekilde ifade ediliyor: "Türkiye'de yaşanan hızlı kentleşme ve planlama sorunları bağlamında uzun soluklu ve sürdürülebilir bir kalkınma için politika oluşturma sürecine katkı sağlamak." Bu amaca yönelik olarak çalışmada, nesnel verilere dayanılarak il bazlı sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesi endeksleri hesaplanıyor ve aynı zamanda Türkiye'nin her bölgesini temsil eden 29 ilde (NUTS2 düzeyinde illeri ve büyükşehirleri kapsayan) küçüklü büyüklü iş yerlerinden toplam 3.000 kişi ile yapılan anket çalışması sonucunda iş dünyasının gözünde kentlerin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları değerlendiriliyor.



Çalışmanın sonucunda ortaya çıkan en önemli bulgu, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi megakentlerin nesnel verilerin istatistiklerinden oluşan endekslerde beklenildiği gibi ön sıralarda yer almasına karşın, iş dünyasında beklenen değerlendirmeyi ve önceliği bulamaması. Bunun yanı sıra çalışmada parlayan yıldızlar olarak nitelendirilen Eskişehir, Kayseri, Bursa ve Konya illeri nesnel ölçütler doğrultusunda listede oldukça gerilerde yer alırken, bu kentlerde yaşayanlar ve çalışanlar tarafından ekonomik, sosyal ve diğer göstergelerin çoğunda ön planda yer alıyorlar. Çalışma, Eskişehir ve Kayseri illerini iş dünyasının gözönünde bulundurmasını, farklı başarı etmenlerine bağlıyor: Eskişehir'in üniversitenin etkisiyle kuvvetli bir sosyal ortam sunması, Kayseri'nin de iş yaşamına odaklı görünüme sahip olması.

"Yeni adaylar" olarak nitelendirilen Gaziantep, Hatay ve Mardin illeri de salt nesnel veriler doğrultusunda listenin gerilerinde yer almalarına karşın, bu illerden iş dünyasının beklentileri çok yüksek. Hatta bu illerde çalışanların, kendilerinden sonra gelecek nesillerinin burada yaşamalarını tavsiye ettikleri de çalışmanın ince ayrıntılarından biri.

Çalışmanın diğer önemli bulgularından biri de, iş dünyasının, parlayan yıldızlar ve yeni adaylar olarak nitelendirilen kentlerde planlı gelişimin olduğunu düşünmesi iken, İstanbul ve Antalya gibi iki önemli kentimizde bu durumun tam tersi olarak görülmesi.

Peki, tüm bu ortaya konan bulgular nasıl elde edildi? Nesnel ve öznel ölçütler olmak üzere iki kısımda değerlendirilen kentlerin sürdürülebilirlik göstergeleri şu şekilde incelendi:

Nesnel Ölçütlerle Kentlerin Sürdürülebilirliği


Sürdürülebilirlik Endeksi

Çalışmanın bu kısmı, 3 temel başlık altında yapılan istatistikler sonucu elde ediliyor. Ekonomik performans, sosyal performans ve çevre performansı olarak sıralanan ana başlıkların altındaki kriterler doğrultusunda kentlerin nesnel ölçütler sonucu sürdürülebilirlik ve yaşam kaliteleri göstergeleri ifade ediliyor.

Sonuç olarak, İstanbul, Ankara ve İzmir megakentlerinin sürdürülebilirlikte Türkiye'nin ilk sıralarında yer aldığı görülüyor. Fakat burada dikkat çeken husus, hiçbir ilin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarda aynı anda birinci olamaması. Örneğin, İstanbul ve Kocaeli kentleri ekonomik performansta ön sıralarda yer alırken, çevresel boyutta 10. ve 34. sırada, sosyal boyutta ise 3. ve 5. sırada yer alıyor.

İş Dünyasının Gözünde (Öznel Ölçütler) Kentlerin Sürdürülebilirliği



Anket çalışması için seçilen iller

Çalışmanın bu kısmında, NUTS2 Bölgesi olarak sınıflandırılan 26 bölgenin her birinden bir il seçilerek (Türkiye'nin 16 büyükşehrinin içinde olmasını sağlamak koşulu ile), bu illerdeki küçük, orta ve büyük ölçekteki şirketlerle yapılan anket çalışması sonucu öznel ölçütlerle kentlerin sürdürülebilirliği ortaya konuluyor.


Anket soruları



Anket çalışması kapsamında kişilere kentleri hakkında ekonomik, sosyal ve çevresel boyuttaki düşüncelerini almak adına sorular soruluyor ve sonucunda bir sürdürülebilirlik endeksi elde ediliyor.






Bu endeks de gösteriyor ki, Eskişehir, Kayseri, Konya ve Bursa kentleri iş dünyasının gözünde ön planda. Bu nedenle çalışmada bu kentler "parlayan yıldızlar" olarak adlandırılıyor.


"Yorgun Devler" endeksleri

Diğer bir yandan İstanbul, Ankara, İzmir ve Kocaeli gibi büyük kentler de anket sonucunda listenin gerilerinde yer alan kentler olduğu için, onlar da "yorgun devler" olarak ifade ediliyor.

"Yeni adaylar" olarak ifade edilen Gaziantep ve Hatay illerinden de iş dünyasının beklentileri oldukça yüksek.


Anketin çevresel boyut konusundaki en önemli sorusundan biri olan "İlinizin ne derece planlı geliştiğini düşünüyorsunuz?" sorusunun cevabı olarak Kayseri, Konya, Eskişehir kentleri planlı gelişimin görüldüğü ilk 3 kent olarak görülürken, İstanbul listenin sonlarında yer alıyor.

Parlayan Yıldızlar, Yorgun Devler'e Karşı


İllerin Nesnel ve Öznel Sürdürülebilirlik Endeksi karşılaştırması

Çalışmanın sonucu gösteriyor ki, megakentlerimizin mevcut durum göstergeleri ne kadar iyi gözükse de yaşayanların gözünde bu kentler oldukça sorunlu. Özellikle İstanbul, yaşamanın zorlaştığı bir metropol halini almış durumda. Artık diğer kentlerimiz, sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesi açısından yaşayanlarının gözünde ön planda. O zaman "yorgun devleri" daha fazla yormak yerine "parlayan yıldızlar"ın sahip oldukları bu potansiyelleri değerlendirmek gerek, öyle değil mi?

Yapılan bu çalışma kentlerin gözüktüğü gibi olmadığını anlayabilmek adına önemli. Çalışmanın detaylarını ilgili linklerde yer alan dosyadan inceleyebilirsiniz.

Takvim
<<Mayıs 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.