|
Deprem erken tahmin sistemi telefon
faturalarına takıldı!
Milyonlarca insanın hayatını ilgilendiren deprem erken tahmin sisteminin,
telefon faturalarının yüksek geleceği endişesi yüzünden mesai saatleri dışında
düzenli olarak çalıştırılamadığı ortaya çıktı. 4,8’lik son İstanbul
depremi sistem devrede olmadığı için tahmin edilemedi. Projede görev alan
bilim adamları destek bekliyor.
İstanbul depremini önceden tahmin etmek amacıyla yürütülen tek bilimsel
çalışma parasızlık yüzünden işlemez hale geldi. İstanbul Teknik Üniversitesi
Jeofizik Mühendisliği Bölümü ile Sakarya ve Balıkesir üniversitelerinden
bazı öğretim üyelerinin desteklediği deprem erken tahmin sistemi, veri
toplama istasyonlarının bağlı bulunduğu telefon hatlarına kabarık
faturalar geleceği korkusuyla düzenli olarak çalıştırılmıyor.
Depremin yeri ve zamanını önceden belirlemek amacıyla Marmara ve çevresinde
9 deneme istasyonu kuran ekip, üç gün önce İstanbul’u sarsan 4,8’lik
depremde en önemli iki istasyonundan bilgi alamadı. Heybeliada ve Yeşilyurt’taki
istasyonların telefon hatlarının mesai saatleri dışında kapalı olması
nedeniyle depremin ön belirtileri ile ilgili veriler sarsıntıdan sonra alınabildi.
Proje Koordinatörü Dr. Berk Üstündağ, ‘Heybeliada’daki istasyonumuzdan
internetin açık olduğu gündüz saatlerinde veri alabiliyoruz. Ancak
faturaların kabarık geleceği kaygısıyla internet hattını geceleri
kullanamıyoruz.’ dedi.
“Kayaç Gerginlik İzleme Yöntemi ile Deprem Tahmin Projesi’’ olarak
adlandırılan 9 öğretim üyesinin çalıştığı proje, ekonomik kriz
sebebiyle zor günler geçiriyor. Proje; Siemens, Unilever, Balıkesir Üniversitesi,
Heybeliada Deniz Lisesi, Hava Harp Okulu, Pirelli gibi sponsorlarla çalışmalarını
sürdürüyor. Proje kapsamında; İstanbul’da Göztepe, Kartal, Ulus,
Heybeliada, Yeşilyurt, Tekirdağ’da Çorlu, Bursa’da Mudanya, Sakarya’da
Esentepe ve Balıkesir’de internet ağıyla bilgi aktaran istasyonlar
bulunuyor. Buralarda oluşan hareketliliği 24 saat boyunca aralıksız izleyen
ekip, üç gün önce 4,8’lik depremde Heybeliada Deniz Lisesi ve Yeşilyurt’taki
Hava Harp Okulu’ndaki istasyonlardan mesai saati dışında modem bağlantısı
kesildiği için veri alamadı.
İTÜ Maden Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr.
Haluk Eyidoğan, İstanbul depreminin önceden kestirilmesine yönelik çalışmalarını
daha sağlıklı yapabilmek için; Marmara Ereğlisi, Marmara Adası, Armutlu
Yarımadası öncelikle olmak kaydıyla istasyon sayısını 30’a çıkarmak
zorunda olduklarını ifade ediyor. Sponsorlar ve proje çalışanları dışında
maddi hiçbir destek almadıklarını belirten Eyidoğan, üniversitelerinin araştırma
fonundan 20 milyar lira kaynak aktarılmasıyla işe başladıklarını
kaydediyor. “Maliye Bakanlığı’nın 2001 yılı ortalarında üniversite
araştırma fonlarını lağv etme kararından sonra proje maddi sıkıntılar
yaşamaya başladı.’’ diyen Eyidoğan, bir istasyonun 20 bin dolara kurulduğunu
hatırlatarak, sıkıntılarını şöyle dile getiriyor: “Biz yeni istasyon
kurmaktan vazgeçtik. Mevcut istasyonlardan bazılarının elektrik, telefon
masraflarını bile öğretim üyeleri olarak karşılar hale geldik.”
2,5 yıl önce başlanan projede olumlu sonuçlar aldıklarını kaydeden
Prof. Eyidoğan, maddi desteğin gerekli olduğunu vurguluyor. Kalıcı
istasyonlar kurmak için yeni sponsor desteğine ihtiyaçları olduğunu hatırlatan
Eyidoğan, Turkcell ve Telsim’e ait baz istasyonlarının bile veri iletişimi
konusunda kullanılabileceğini kaydediyor.
Depremin önceden tahminiyle ilgili Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nün Alman bilim adamlarıyla birlikte
Kocaeli ve doğusunda yürüttüğü bir proje daha bulunuyor. Yunanistan’da
da depremin önceden tahminine yönelik çok çeşitli çalışmalar yürütülüyor.
Zaman
|
