|
TOKİ: 200 trilyonluk krediyi
nisanda vermeye başlayacağız
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Rıza Tuna Turagay,
kurumun 1998 yılından bu yana kaynak yetersizliği nedeniyle kullandırmadığı
kredileri önümüzdeki ay kullandırmaya başlayacağını söyledi. Bu yıl
belediyelere ve kooperatiflere 200 trilyonun üzerinde konut kredisi kullandıracaklarını
bildiren Turagay, "Krizin etkisinden kurtulamayan konut sektörünü
canlandırmak istiyoruz. Türkiye'nin toplu konut ihtiyacı her geçen gün artıyor"
dedi.
Üç ay önce Toplu Konut İdaresi Başkanlığı görevine getirilen Turagay,
kurumun projeleri ve hedeflerine ilişkin DÜNYA'ya açıklamalarda bulundu.
Kurumun çalışmalarında şeffaflık ilkesini gözönünde bulunduracaklarını
kaydeden ve önümüzdeki yıllarda 3 ana proje üzerinde yoğunlaşacağına
dikkat çeken Turagay, işe ilk olarak son 3 yıldır durdurulan belediye ve
kooperatif kredilerinden başlayacaklarını, bununla eş zamanlı olarak yarım
kalan inşaat projelerini tamamlayacaklarını, bundan böyle sosyal yardım
projeleri dışında konut inşaası projelerine ise girmeyeceklerini söyledi.
Konut sektörünün finanse edilebilirliğini sürekli kılmak için
Amerika'da uzun yıllardır uygulanan 2. El İpotek Piyasası (Morgage)
sisteminin altyapısını hazırladıklarını kaydeden Turagay, buna ilişkin yönetmeliğin
Bakanlar Kurulu onayına sunulacağını ifade etti. Turagay, özellikle konut
gereksinimi yoğun olan illerde "Tescilli Arsa Üretim Projesi"nin çalışmalarını
hızlandırdıklarını açıkladı.
Kredilendirme yeniden başlıyor
Kurumun 1993 yılından itibaren gelir kaybı yaşadığını belirten
Turagay, 1993 yılına kadar konut projelerinin yüzde 70'ini finanse edebilen
TOKİ'nin 1999 yılından bu yana projelere yeni kredi açmadığını, o yıla
kadar devam eden konut projelerini tamamlamayı sürdürdüğünü anlattı. Bu
süreçte hızla kentleşen Türkiye'nin konut gereksiniminin artmaya devam ettiğini
belirten Turagay, 2001 yılındaki kredi dönüşleri, tahsisat ve Hazine'den
ayrılan bütçe ile bu yıl itibariyle TOKİ bütçesinin güçlendirildiğini
ve kredilendirmeye yeniden başlayacaklarını anlattı. Tarımın ekonomideki
payının küçülmesine ve nüfus artışına bağlı olarak Türkiye'nin konut
gereksiniminin her yıl giderek arttığını bildiren Turagay, şöyle devam
etti:
"Senede 250 bin konut üretilmesi gerekiyor. Bu önümüzde sorun olmaya
devam edecek. TOKİ'nin ilk yıllarda önemli gelir düzeyi vardı. 1984'ten
1993'e kadar 1.2 milyon konuta finansman sağladı. Ancak 1993 yılından
itibaren kurumda gelir kaybı başladı ve son 3 yıldır krediler açılmıyordu.
Şimdi 2001 yılında elde edilen gelirlerle önümüzdeki ay itibariyle
belediyelere ve kooperatiflere verilen kredilere işlerlik kazandıracağız.
Aracı banka için Ziraat, Vakıfbank ve Pamukbank ile görüşmelerimiz devam
ediyor."
İnşaat da canlanacak
Halen belediye projelerinin yüzde 40-50'sini ve kooperatif projelerinin yüzde
15-20'sini kredilendirdiklerini belirten Turagay, "Ancak bu aradaki farkı
da azaltmayı amaçlıyoruz. Bunun için fonlarımız yeterli. 65 trilyon lira bütçeden
aktarıldı. 70 trilyon lira da kredi geri ödemeleri var. Bu sene 200 trilyon
liranın üzerinde kredilendirme yapabileceğiz. Biz en azından kendi çapımızda
ekonomide bir canlanma sağlamayı hedefliyoruz. Konut sektörünün canlanması
ile beraber inşaat sektörü ve buna bağlı olarak birçok sektörde canlanma
başlayacak. Bu konuda bakanımızın da desteğini aldık" diye konuştu.
Tescilli arsa üretimi
Üzerinde yoğun olarak çalıştıkları bir diğer projenin de tescilli
arsa üretim projesi olduğunu belirten Turagay, "Türkiye'de bir konut
maliyetinin yüzde 50'si arsa maliyeti. Bu proje ile arsa maliyetlerini aşağıya
çekmeyi amaçlıyoruz. Türkiye'deki arsaları Toplu Konut İdaresi adına
tescilliyoruz. Ankara, Konya, İstanbul, Afyon gibi illerde ve özellikle konut
gereksinimi olan illerimizde bu projeyi hayata geçirdik" dedi.
Bahçeşehir sorunu çözülecek
Emlakbank'ın Bahçeşehir'deki konutları üzerinde inşaat firması Süzer'in
koyduğu tedbir kararı davasının sürdüğünü, ancak görüşmelerin sürdüğünü
ve binaların satışında mutabakata vardıklarını belirten Turagay, Emlak
Konut'a ait Bahçeşehir konutlarının expertiz değerlerinin kendileri tarafından
26 Mart'ta tamamlanacağını bildirdi.
Nisan ayında müteahhitlerle birlikte ortak paylaşım esasına dayalı
olarak satışa çıkılacağını vurgulayan Turagay, bankadan devralınan 3
bin konuttan 2 bininin inşasının tamamlandığını bininin inşasının
devam ettiğini kaydetti. Turagay, Emlak Konut'a ait tüm konutlar için 2 yıl
ödemesiz toplam 7 yıllık 0 faizli 1 katrilyon lira değerinde tahvil verildiğini
7.8 milyon metrekarelik arsanın etap etap açılacağını söyledi.
320 trilyon bütçe
Turagay, Toplu Konut İdaresi'nin 2002 yılı bütçesinin 320 trilyon lira
olduğunu belirterek, bunun 40 trilyon lirasının özel faiz ödemelerine, 60
trilyon lirasının da Emlakbank'ın devam eden konut projelerine harcanacağını
söyledi. Turagay, geriye kalan 220 trilyon liralık cari bütçenin 200 trilyon
lirasının konut projelerinin kredilendirilmesinde kullanılacağını
kaydetti.
Mortage sistemi geliyor
Konut sektöründe 2. El İpotek Piyasası'nın (Mortage) oluşturulmasına yönelik
projenin çalışmalarına da başladıklarını, buna ilişkin yönetmeliğin
(Toplu Konut İdaresi Kaynaklarının Kullanımına Yönelik Yönetmelik'in) hazırlandığını
ve Bakanlar Kurulu'nun onayına sunulacağını belirten Turagay, bunun için 50
trilyon liralık kaynak ayırdıklarını ve TOKİ bünyesinde yer alan Emlak
Konut aracılığıyla da gerekli finansmanın sağlanacağını dile getirdi.
Turagay, Amerika'da uzun yıllardır uygulanan sistemi şöyle anlattı:
"Amerika'da yaygın olan bu sistemle kira bedeli benzerinde bir bedelle
20-30 senede ev sahibi olunabiliyor. Bu sistemin altyapısını hazırlıyoruz.
Bankalara diyoruz ki `istediğimiz ve belirlediğimiz şart ve vadelerde konut
kredilerinizi devralıyoruz. Bunun karşılığında krediyi menkul kıymetleştirme
kağıdına dönüştürüp 2. El İpotek Piyasası'na sunacağız. Size
kredinizin karşılığında kaynak vereceğiz.' Bu sistemle bankanın finanse
etme garantörlüğü sürekli kılınacak, vade uyuşmazlığı ve faiz riski
ortadan kalkacak. Teşvik edici bir sistem. Bankaların konut kredilerine ayıracağı
pay artacak. Ekonomi canlanacak. Bu sistemin sürekliliği ve efektifliği
ekonomideki iyileşme ve enflasyon düşüşü ile de doğrudan bağlantılı.
Biz burda ilk adımı atıyoruz. Amcımız kaynak ve finansman sürekliliğini
sağlamak. Burda kâr amacı gütmüyoruz. Gerekli duyuru ve fiyatlandırmayı
önümüzdeki günlerde yapacağız. Sistem 5-6 ay içerisinde işlerlik
kazanacak."
Turagay, kasımda göreve getirildi
Rıza Tuna Turagay, TOKİ'deki görevine üç ay önce başladı. Siyasal
bilimler Mezunu olan Turagay, İngiltere'de master yaptı. Amerika'da 3 sene
boyunca Türkiye'nin ticaret müşavir yardımcılığını sürdüren Turagay,
TOKİ'deki görevinden önce Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda İhracat
Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürüyordu. Turagay, TOKİ Başkanlığı
görevine kasım 2001'de getirildi.
Dünya
|
