|
‘Mobil santralın inşası
Anayasaya aykırı’
 Samsun’da tepkilere yol açan
mobil santralın kuruluşunda hukuk ve çevre sağlığı açısından iki büyük
hata yapıldığı belirlendi. Santralın Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği
kararnameye göre ihale edildiği ortaya çıktı. Samsun Barosu, Anayasa’nın
ihlal edildiği gerekçesiyle inşaatın durdurulması için dava açtı.
Santralda ayrıca kişi ve çevre sağlığı denetimini öngören yönetmeliğin
uygulanmadığı tespit edildi.
Samsun’da inşaat çalışmaları devam eden mobil santralda hem hukuk hem
de uygulama hatası yapıldığı belirlendi. Santralın Anayasa Mahkemesi’nin
iptal ettiği mobil santrallarla ilgili Kanun Hükmünde Kararnameye (KHK) dayanılarak
ihale edildiği ortaya çıktı. Yine santralde Sağlık Bakanlığı’nın her
işletmeden istediği Gayri Sıhhi Müessese Raporu ile Çevre Bakanlığı’nın
zorunlu tuttuğu Su Kirliliği Kontrolü ve Hava Kalitesinin Korunması yönetmeliklerinden
muaf gibi gösterilerek uygulanmadığı tespit edildi. Samsun Barosu Başkanı
Arif Yılmaz Üney, santralın inşasının Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle
yürütmeyi durdurma istemiyle Samsun İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Üney,
“TEDAŞ yetkisi olmayan bir işlem yapmıştır. Anayasa’nın 56. maddesi
dikkate alınmamıştır.” dedi.
TBMM’de hararetli tartışmalara ve Samsun halkının yoğun tepkisine
sebep olan mobil santralların yetkililerin yanıltılması suretiyle kurulduğu
ifade edildi. 29 Eylül 2000’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren geçici maddelerle, mobil santralları sadece Çevre Etki Raporu ve imar
kanunlarından muaf tutulurken, Gayri Sıhhi Müessese Raporu, Su Kirliliği
Kontrolü ve Hava Kalitesinin korunması yönetmeliklerinden de muafmış gibi gösteriliyor.
Söz konusu maddelerle kamuoyunun yanıltıldığını fark eden Samsun Sağlık
Müdürü Dr. Nurullah Dikmen, inşaat çalışması devam eden mobil santraldan
Gayri Sıhhi Müesse Raporu istemek için Sağlık Bakanlığı’nın görüşüne
başvurdu. Dikmen, bakanlığın belirteceği görüş doğrultusunda hareket
edeceklerini söyledi.
Gayri Sıhhi Müessese Raporu, toplum ve çevre sağlığını olumsuz yönde
etkileyebilecek tüm etkenlerin bertaraf edilmesini öngörüyor. Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği’nde ise çevre ve toplum sağlığının korunmasını
sağlayacak tedbirlerin alınması isteniyor.
Mobil santralın kurulmasına ilişkin hukuki dayanaklar, Fazilet
Partisi’nin ‘TEDAŞ’a Hazine ve Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarlıklarından
izin almadan mobil santral kurma yetkisi’ veren KHK’nin iptali için yaptığı
başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesi’nin bu kararnameyi oybirliği ile iptal
etmesiyle ortadan kalktı. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının yayınlandığı
26.10.2000 tarihinde Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) 5 adet mobil
santral için ihaleye çıktı. TEDAŞ’ın bu tutumunu “yangından mal kaçırmak”
olarak değerlendiren Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Adnan Sakoğlu,
KHK’nın iptali ile bu ihalenin hukukî dayanağının tartışılır hale
geldiğini söyledi. Sakoğlu, Samsun’a yapılan mobil santralın 26.10.2000
tarihinde yayınlanan ihale ilanında yer almadığını da kaydetti. Bu arada
Çevre Bakanlığı’nın Samsun’da oluşan tepkiler ve 10 Samsun
milletvekilinin ortak önergesi doğrultusunda hazırlattığı ön raporunda
mobil santralın çevreye zarar vereceğinin tespit edildiği öğrenildi.
Zaman
|
