Türkiye’nin ilk deniz feneri
ustası son fenerini evinin çatısına yapmış
87 yaşındaki Orhan Kızıldemir, 1945’te inşa edilen Türkiye’nin ilk
deniz fenerinin ustası. Kıyılarımızdaki onlarcası da onun imzasını taşıyor.
Son fenerini ise evinin çatısına yapmış. Kızıldemir, zengin bir arşive
sahip. Türkiye’nin denizcilik tarihini anlattığı Osmanlıca kitabını
ancak 217. sayfasına kadar yazabilmiş. Ancak bu haliyle de olsa yayımlanmasını
istiyor.
52 yıllık deniz feneri ustası 87 yaşındaki Orhan Kızıldemir, Türk
denizcilik tarihinin son dönemine tanık olan ayaklı bir arşiv. O, birçok
gemiyi adıyla, yapıldığı yılıyla birlikte biliyor. Osmanlı ve Cumhuriyet
dönemi denizcilik tarihine ışık tutacak binlerce fotoğraf, kitap, bilgi ve
belgeyi elinde bulunduran Kızıldemir, Türkiye kıyılarında Türk müteahhitlerce
yapılan ilk deniz fenerinin de ustası. 1945 yılında Antalya Finike’de 30
bin liraya tamamladığı bu fenerden sonra Marmara, Ege, Akdeniz ve Çanakkale'de
onlarcasını inşa etmiş. Son fenerini ise emekli olduğu 1980 yılında
evinin çatısına yaparak, kendi kabuğuna çekilmiş. Kızıldemir ömrünün
son demlerinde bitirmeye çalıştığı ‘Türk Denizcilik Tarihi’ kitabını
ihtiyarlığı ve denizcilik camiasının yeterli ilgi göstermemesi nedeniyle
yarım bırakmak zorunda kalmış. Deniz sevdalısı bir bahriye çarkçısının
(vapur makinisti) oğlu Orhan Kızıldemir, kitabında Orta Asya’dan günümüze
Türklerin denizcilik ve suyla olan ilişkilerini anlatıyor. Kızıldemir,
Osmanlıca kaleme aldığı kitabının 217. sayfasında kalmış. Osmanlı’nın
çöküş dönemi ve Cumhuriyet tarihi olmak üzere daha yazacağı bir o kadar
sayfa daha olduğunu söylüyor. Ancak Orhan Kızıldemir, bu haliyle de olsa
kitabının sahiplenilmesini ve Türkçeye aktarılmasını istiyor.
Zaman
|