|
İkiz Gökdelenler’de enkaz kaldırmada
sona gelindi
“Pencerelerden, 110 kat tepeden bulutlara değiyorduk. Aşağıda Hudson
Irmağı’na neşeyle bir kartopu savurmuştum” diyor Edward Smith.
ABD’nin New York kentinde, gökdelen inşaat işçisi Edward Smith, 30 yıl
önce dev temele ilk harcı döktükten sonra hızla göğe yükselmeye başlayan
Dünya Ticaret Merkezi İkiz Gökdelenleri’nin ilk günlerini hatırlıyor.
11 Eylül 2001 salı sabahı, iyi eğitimli Arap kamikaze korsan pilotlarının
kullandığı yolcu uçaklarıyla yerle bir edilen İkiz Gökdelenler’deki
enkaz kaldırma işinin resmen bittiğini, birkaç gün sonra New York Belediye
Başkanı Michael Bloomberg açıklayacak.
Büyük terör eyleminden 8 ay dört gün sonra, 3000’e yakın insana mezar
olan, çoğu buharlaşarak eriyen insanların derin, dev enkazı artık yeni bir
görüntü çağrışımı yapar duruma girdi. Yani korkunç enkaz görünümünden
çok, artık 1960’ların sonundaki gibi muazzam bir inşaat alanı, şantiyeyi
andırıyor.
ESKİ MAHZUN, PASLI ÇIPA GİBİ RAYLAR
New Jersey’e her gün binlerce yolcu taşıyan metro trenleri, bu gökdelenlerin
altından geçiyordu. 8 katlı görkemli bir bina derinliğindeki enkaz alanının
dibinde, Amerikalıların tabiriyle “bombanın düştüğü sıfır noktasının”
en dibinde bugün o ilginç bakiye, yani bu trenlerin rayları hala görünüyor.
Edward Smith hatırlıyor: “Eylül 1969’da inşaatta çalışmaya başladığımda,
Kuzey Gökdeleni 12 kata ulaşmış, Güney Gökdeleni ise daha altıncı katındaydı.”
ÖLÜYÜ KOKLAMAK ŞART
Kahraman itfaiyecilerle polisin çok ölü verdiği büyük terör darbesinin
enkazını temizleme çalışmalarına katılan en deneyimli kişilerden New
York Liman Polis Merkezi’nden Teğmen Brian Tierney, cenaze kalıntılarını
arama işini şöyle özetliyor: “Elinize yumuşak bir şey değerse,
muhtemelen plastik mantar, suni köpük değilse, insan bedeni kalıntısıdır.
Burada emin olmak için bunu koklamanız gerekir.”
1976’da hizmete giren, çeyrek yüzyıl hizmet verebilen gökdelenlerde halen
resmi ölü-kayıp sayısı 2 bin 823. Doğrulanan ölü sayısı ise ancak
1017... Son ölü beden 1 ay önce çıkarıldı.
Liman Polis Müdürlüğü için çalışan mühendis Peter Rinaldi de doğruluyor:
“Burası gerçekten İkiz Gökdelenler’in inşaatının yeni başladığı
1960’ların sonları gibi görünüyor. Artık son yapacak işimiz, zeminaltı
birkaç katı bütünüyle temizlemek ve bizim tabirimizle banyo küvetindeki tıpayı
yerine oturtmak...”
İlk işçilerden, eski günlerin bulutlara değen kişilerinden Smith, idealini
şöyle açıklıyor: “Kanımca en iyisi bu gökdelenleri aynı görkemiyle
yeniden inşa etmek. Umarım bu olur. Böylelikle hiç korkmadığımızı da
bir kez daha kanıtlamış olacağız. Bu yeni inşaatta son demiri koymak, son
çiviyi çakmak çok isterim.”
DENETİMLİ DİNAMİT YIKIMI GİBİ
Dünya Ticaret Merkezi-İkiz Gökdelenleri, uzmanlarca “bilfiil tarihin en büyük
bina göçüşü” olarak kayda geçirildi. 110 katlı ikiz devlerin çökerken
çevre binalara hemen hiçbir ciddi zarar vermediği uzmanlarca teyit edilmişti.
“Adeta denetimli dinamit yıkımı gibi dikey göçtüler” diyen uzmanlar,
11 Eylül salı sabahı, eş zamanlı kaçırılan 4 Boeing yolcu uçağı ve
iki yolcu uçağının daha kaçırılma planına dahil edildiği tarihin en
geniş kapsamlı terör vurgunundan sonra İkiz Kuleler’in 64 bin metrekarelik
çevresi içinde 200 binada hasar tespit çalışması yapılmıştı.
Chicagolu mimar Carol Ross-Barney, ki kendisi 19 Nisan 1998’de Oklahoma
City’de yıkılan, 168 kişinin öldüğü terör enkazı yerine yeni kamu
binasının yapımından sorumlu bir kişi olarak, “İkiz Gökdelenler’in yıkılışı,
tahmini zararın çok altında bir hasar verdi çevreye” demişti.
Washington-Ulusal Yapı Müzesi’nin Müdürü Howard Decker da, şu hususu
vurguluyordu: “İkiz Gökdelenler’in çevresine ölümcül zarar vermeden yıkılışı,
bina yapım standartlarının yıllar geçtikçe daha iyi uygulandığının
bariz kanıtıdır.”
İkiz Gökdelenler’in ilki (Kuzey Bina) 80. kat hizasından Boeing uçağıyla
vuruldu. Kuzey Bina, çelik iskelet taşıyıcı elemanlarının erimesiyle 1
saat 50 dakikada çökmesine karşılık, ikinci Boeing uçağıyla vurulan
ikinci gökdelen Güney Bina, daha alt katlardan delindiğinden daha çabuk, 49
dakika sonra kumdan kale gibi göçmüştü.
NTVMSNBC
|
