Sualtı arkeologları Bodrum'da buluşuyor
Sualtı
arkeolojisinin önde gelen isimleri 2-9 Haziran arasında Bodrum'da buluşuyorlar.
Atölye çalışmalarına (workshop'a) Türkiye, Avustralya, Bulgaristan,
Kanada, Danimarka, Fransa, Yunanistan, Hindistan, İsrail, İtalya, Hollanda,
Portekiz, İspanya, İngiltere, ABD ve Yugoslavya'dan 35 sualtı arkeoloğu katılacak.
8 Temmuz 2001'de Kültür Bakanı İstemihan Talay'ın önerisiyle başlayan
etkinlik, Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı (TINA) ile Uluslararası Sualtı
Arkeolojisi Enstitüsü (INA) tarafından da destekleniyor.
Türkiye, sualtı arkeolojisi alanında çalışan bilimadamlarının Kabe'si
olarak biliniyor. 40 yıldır süren araştırmalarda çalışan bilimadamları
ilk teknolojik gelişmeleri Türkiye kıyılarında deneme fırsatı buldu. Ege
açıklarında başlayan ve Akdeniz, Marmara ve Karadeniz'e kadar uzanan kazılar
sırasında yeni teknikler keşefedildi. Stereo fotoğraf teknolojisi kullanılarak
yapılan üç boyutlu haritalama, sualtı telefon kulübesi, saf oksijen
dekompresyonu, arkeolojide kullanılan ilk batiskap Türkiye'de denendi. Sonar
ile bulunan ilk antik batık, Yalıkavak açıklarında günışığına çıkarıldı.
Ege'de yapılan araştırmalar sonucu, bugüne kadar bulunan ve M.Ö. 1200'e
tarihlenen en eski batık Taşlık Burnu'nda ortaya çıkarıldı. Serçe Limanı'nda
yapılan kazı esnasında dünyanın en büyük orta çağ İslamik cam
koleksiyonu, Bizans alet ve silah koleksiyonu, en eski satranç takımı
bulundu. Dünyanın en eski kitabı da Ege denizinin dibinden çıkarıldı, Mısır
Kraliçesi Nefertiti'nin altın skarabesi de. Adı geçen eserlerin sergilendiği
Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi alanında dünyadaki en zengin koleksiyona
sahip merkez olarak biliniyor.
Kültür Bakanı İstemihan Talay, Türkiye'nin sahip olduğu bu büyük
hazinenin dünyaya tanıtılması için 2001 Temmuz'unda Sualtı Arkeolojisi
Enstitüsü (INA) Direktörü Prof. Dr. George Bass'a öneride bulundu. Sualtı
arkeolojisi alanında çalışan en önemli isimleri Bodrum'da biraraya
getirelim, dedi. Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı (TINA) ile çalışmalara
başlayan INA, altı ay içinde dünyanın belli başlı bilimadamlarına ulaşarak
programı oluşturdu.
Katılımcılar, 3 Haziran sabahı Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'ni
gezecek. 4 Haziran'da Müze'deki konservasyon laboratuvarında incelemeler, 5
Haziran'da ise, workshop yapılacak. Atölye çalışması üç grupta gerçekleşecek.
Birinci grup yeni bilgisayar haritalama teknikleri üzerine çalışırken, diğer
grup batık incelemelerinde insanlı batiskap kullanımı tekniğini
inceleyecek. Arkeologlar, eğer hava koşulları elverirse Papuç Burnu'nda M.Ö.
6. yüzyıldan kalma batığa dalarak haritalama çalışması yapacaklar. Daha
sonraki günlerde atölye çalışmasına devam edilecek.
DENİZALTI SEYYAHLARI
Türkiye'de 1960'ların başında sualtı dünyasının ünlü hocası Prof.
Dr. George Bass'ın girişimleriyle başlatılan çalışmalar bir müddet sonra
ilk meyvelerini verdi. Bodrum, Kaş, Marmaris açıklarında Türk arkeologlarla
birlikte araştırmalar yapan Texas Üniversitesi öğretim üyesi George Bass,
bir yandan da İstanbul Üniversitesi'nden gelen meraklı genç arkeologlara
sualtı araştırma teknikleri konusunda uygulamalı dersler verdi. ‘‘Bir
denizaltı seyyahı’’ olarak bilinen George Bass'ın araştırmaları
sonucunda uluslararası bilim çevreleri Türkiye kıyılarının dünyanın en
zengin batık hazinesine sahip olduğunu öğrendi. Dr. Bass, 1973'te INA'nin
(Institute of Nautical Archaeology-Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü) kuruluşuna
da öncülük etti. Genç kuşak sualtı arkeologlarının çalışmalarıyla yüzlerce
yıldır sualtında yatan çok sayıda eser günışığına çıkarıldı ve
1962'de Bodrum Sualtı Müzesi'nin temeli de atılmış oldu.
Beyaz Saray, George Bass'a, 27 Mayıs 2002'de ‘‘Sualtı arkeolojisine
verdiği büyük hizmetten, bilim ve teknolojiye yaptığı değerli katkılardan
dolayı’’ ödül verdi. Bass, Beyaz Saray'daki törende madalyasını George
Bush'tan aldı. 40 yıldır Türkiye'de sualtı arkeolojine büyük hizmetler
veren bu bilim adamı için en büyük ödül Türkiye Sualtı Arkeolojsi Vakfı'nın
(TINA) kuruluşu oldu. Kurucuları arasında Mustafa Koç, Oğuz Aydemir, Cem
Boyner, Vuslat Doğan Sabancı, Cem Kozlu, Ayhan Sicimoğlu, Yasemin Pirinççioğlu,
Mehmet Ali Babaoğlu, Jonathan Beard, Faruk Yöneyman gibi iş dünyasının önde
gelen isimlerinin yer aldığı TINA, çalışmalarına 1999'da başladı. Vakıf,
sualtı arkeolojisi alanında çalışmalar yapan genç arkeologlara burs imkanı
da sağlıyor.
YASSIADA PROJESİ
Bodrum-Turgutreis açıklarında bulunan Yassıada, Akdeniz'in en önemli batık
parkı durumunda. Yassıada'da bugüne kadar yapılan çalışmalarda çeşitli
çağlara ait on batık bulundu. Adanın çevresinde günışığına çıkarılmayı
bekleyen çok sayıda gemi enkazı var. TINA, Yassıada'nın ‘‘Sualtı Kültür
Parkı’’ olması için öneride bulundu. Kültür Bakanı Talay'ın da
destek verdiği bu öneri sonucunda bir proje oluşturuldu ve proje Aralık
2001'de bakanlık yetkileri tarafından onaylandı.
Hürriyet
|