reklam

14 Haziran 2002 Cuma
Ana Sayfa
>
Haberler

Radarlı petrol yolu yüksek yargıda
OKTAY EKİNCİ 

Boğaziçi'ndeki büyük protesto eylemine destek verenler arasında Karadeniz'e kıyısı olan öbür ülkelerden de sivil toplum kuruluşları vardı

Ulusal ve uluslararası yasalara göre ''Dünya Mirası'' sayılan İstanbul 'un Boğaziçi SİT Alanı 'ndaki ''radar kuleleri'' , petrol tankerlerinin ''sürekli geçişini düzenlemek'' üzere kıyı kuşağında yükselirken, aynı kıyılardan denize açılarak aynı petrol geçişini ''protesto'' eden eylemcilere katılan Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna , basına şu demeci vermiş:

''İstanbul Boğazı asla petrol yolu değildir... Tarihin, coğrafyanın eşine bir daha rastlamayacağı, dünyanın en güzel buluşma noktasıdır...'' (Hürriyet - 10.06.2002)

İstanbul için bu tehlikenin, yanlış kentleşmeden bile daha büyük riskler taşıdığını söyleyen Gürtuna şunları da ekleyivermiş:

''Boğaz'ın petrol yolu olmasının nedeni, uluslararası petrol şirketlerinin daha fazla para kazanma isteğidir...'' (Cumhuriyet - 10.06.2002)

9 Haziran Pazar günü 500'den fazla sivil kuruluşun yüzlerce tekneyle katıldıkları ''Ölüm Gemilerine Hayır'' eylemine ait haberleri ertesi gün okurken bu sözler beni birkaç yıl öncesine götürdü.

Gürtuna'nın 'suskunluğu'

Koruma kurulu, tam da Gürtuna'nın belirttiği özellikleri nedeniyle 1999'un Mart ayında radar kulelerine ''hayır'' demiş ve gerekçesini özetle şöyle tamamlamıştı: ''Bu proje, Boğaz'ın peyzajını bozmanın ötesinde, petrol yolu olmasını da sürekli kılacaktır...''

Bu karara Denizcilik Müsteşarlığı tepki gösterip dava açarken Mimarlar Odası dışında ne Gürtuna, ne de şimdi eylem yarışına girenlerin çoğu koruma kuruluna destek verdiler... ''Susup'' beklemeyi yeğlediler... Ardından dava radar kulelerinin ''aleyhine'' gelişince, müsteşarlık bu kez davadan çekildi ve 21.09.1999 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla ''hakem'' tayin edilerek koruma kurulu kararına ''tahkim'' uyguladı...

Hakem raporunda; ''Radar kuleleri Boğaziçi'ni korumak içindir; koruma kurulunun buna karşı çıkması göreviyle çelişmektedir...'' dendiğinde, yine ne Gürtuna bunu eleştirdi, ne de şimdi aynı radarlara müşteri olarak geçiş yapacak tankerleri protesto edenler...

Boğaziçi'nin ''radarlı petrol yolu'' olması için sürdürülen işte bu siyasal çabalara ''tahkim'' le de yetinilmeyerek ''602 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'' (KHK) eklendiğinde bile Gürtuna suskunluğunu sürdürüyordu...

Oysa KHK, bu kez de ''ruhsat yetkisini'' belediyeden alıyor, radar kulelerinin inşaat izninin bile Denizcilik Müsteşarlığı'nca verilmesini hükme bağlıyordu... Açıkça ''İstanbul'a el koymak'' anlamına gelen bu KHK'ye karşı da yine Mimarlar Odası ''Ruhsat yetkisi belediyededir'' diyerek iptal davası açarken ne büyükşehir belediyesi bu davaya müdahil oldu, ne de şimdi eylemcilere ''destek'' vermek üzere Boğaz'da gazetecilere ''görünme'' yarışına giren öbür ilçe belediyeleri...

'Asıl eylem' geliyor...

İşte böylesi bir ''umursamazlıklar zinciri'' ile gelinen 9 Haziran 2002 günü, bir yandan Boğaz'ın petrol yolu olmasını ''kalıcı'' kılacak radar kuleleri ABD'li ünlü Lockheed firması ve ''yerli'' ortakları tarafından yıllarca ''işletilmek'' üzere kıyıdaki tarih ve doğa zenginliği üzerinde yükselirken öbür yandan da yüksek yargı, bu kuleler için açılmış davaya bakıyordu.

Davanın son aşaması ise davacı Mimarlar Odası'nın İstanbul Büyükkent Şubesi Bülteni'nde özetle şöyle duyurulmuştu: ''Radar kulelerine merkezi hükümetçe ruhsat verilmesini sağlayan KHK, dava açtığımız idare mahkemesince de anayasaya aykırı bulunarak iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne gönderildi...'' (Mimarlara Mektup - Mayıs/2002)

Yani, eğer Anayasa Mahkemesi de bu ruhsatların hukuka aykırı bir KHK ile verildiğini hükme bağlarsa, 1999'dan bu yana susan Gürtuna'ya ve öbür Boğaziçi belediyelerine ''asıl eylem yapma'' olanağı doğacak..

Nasıl mı?..

''Ölüm gemilerine parayla rota gösteren'' bu rantçı kulelere, Boğaziçi SİT alanında tarihsel ve doğal dokuyu tahrip eden ''kaçak yapı'' muamelesi yaparak... Ayrıca İTÜ Vakfı 'nca üstlenilerek mimar Ragıp Buluç 'a sipariş edilen ve her biri Boğaz'daki en değerli mimarlık mirası anıtsal yapıların silüet üzerindeki etkilerini tahrip ederek yükselen ''kule projelerini'' de iptal ederek...

Novorossiyskli dostlarımız

Boğaziçi'ndeki büyük protesto eylemine destek verenler arasında Karadeniz 'e kıyısı olan öbür ülkelerden de sivil toplum kuruluşları vardı... Bunlardan, ''Rusya Ekoloji Birliği'' nin ise İstanbul'un gönlündeki yeri bir başkaydı...

Çünkü birliğin üyeleri, geçen yıl da (6 Haziran 2001) aynı eyleme katılıp ülkelerine döndüklerinde, Novorossiysk Limanı'ndan tankerlere yüklenen Kafkas petrolünün ''İstanbul'u tehdit etmesine'' karşı düzenledikleri gösteriler nedeniyle polisten dayak yemişler, hatta tutuklanmışlar...

Üstelik, aynı STK'nin Rus yöneticisi Anna Koçineva ile Ukraynalı üyesi Alla Seuçuk 'a Boğaziçi'ni savundukları sınır eylemlerinde dayak atan ''Azerbaycan polisi'' ... Rus emniyeti de bir tabut üzerine ''Black Sea'' (Karadeniz) yazarak yaptıkları yürüyüşe ''izinsiz gösteri'' diyerek onları içeri almış... Şimdi, işte bu gerçek dostlar diyorlarmış ki; petrol sadece Boğaziçi'ni cehenneme çevirmeyecek, Tengiz petrolünü Novorossiysk terminallerine aktaran boru hattı güzergâhında da çok önemli ''tarihsel değerler'' tahribat altında... Ayrıca yüklemeler nedeniyle Tsemez Körfezi ve giderek Karadeniz de hızla petrole bulanmakta...

Ne dersiniz... Uluslararası petrol tekellerinin Boğaziçi'ni ''radarlı petrol kanalı'' yapma kararlarına karşı işte bu gelişmelerle de birlikte artık gündeme getirilmesi gereken yeni eylem türü ''uluslararası dayanışma'' değil mi?..

Boğaz eyleminde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna ve ekibinin kullandığı slogan, radar kulelerine neden sessiz kalındığının da özeti gibiydi. (Üstte) Boğaziçi'ndeki tarihi yalılar, mimarileri ve konumlarıyla dünyada eşi olmayan bir miras... İşte bu özgün peyzajı 'koruma' (!) adına dikilen kulelerin durumu... (sağda)
Cumhuriyet

 

Haziran 2002 Arşivi

pt sl çr pr cm ct pz
01 02
03 04 05 06 07 08 09
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
diğer aylar için tıklayın

Copyright © 2000-2002 Arkitera Bilgi Hizmetleri [email protected]

Reklam vermek için - Danışmanlarımız - Editörlerimiz