Yanardağlar ve iklim
Iklim örneklemeleri yapanların kafalarını en çok kurcalayan soru, hangi
miktarda su buharının karbon dioksitten kaynaklanan küresel ısınmayı daha
da kötü etkileyeceğidir. "Science" dergisinin 26 Nisan sayısında
araştırmacılar Filipinler'deki Pinatubo yanardağının 1991 yılında
patlamasıyla bu soruya bir ölçüde yanıt getirildiğini
belirtiyorlar.Pinatubo yanardağı patladığında, araştırmacılar su buharı
ve sıcaklıklarda meydana gelen değişimleri izleme olanağını elde ettiler.
Bu doğal deneyin sonucunda, gecikmeli olsa da, patlamadan kaynaklanan sülfat
parçacıklarının dünyayı soğuttuğu görüldü. Soğuk hava daha az
miktarda su içerdiğinden, patlamanın ardından havakürede bir kuruma meydana
geldi. Bu kuruma gerçekte ters yönde bir sera etkisiydi. Soden ve ekibi örneğin
ortalama küresel soğumayla ilgili kestirimlerde başarıya ulaştığına tanık
oldu. Gelgelelim, örnekten su buharıyla ilgili veriler çıkartıldığında küresel
soğumanın daha ılımlı olacağı öngörüldü.
Cumhuriyet
|