Konuksever belde Cumalıkızık
Geçmişi 1300'lü yıllara dayanan Cumalıkızık,
1981 yılında bir avuç gönüllünün desteği ile kentsel ve doğal SİT alanı
olarak ilan edilmiş, 1990'da tescil işlemleri tamamlanmış, 1993'te de Cumalıkızık
Koruma İmar Planı onaylanmış. Cumalıkızıklılar da yüzyıllardır
geleneklerine ve yaşam biçimlerine sıkı sıkıya sahip çıkarak önce
kendilerini, sonra da tarihi yapıları korumuşlar.
Cumalıkızık sakinleri sadece korumanın işe yaramadığını haykırıyor.
Bu anlamda Cumalıkızık Koruma Yaşatma Projesi'nin raftan inip yaşama geçmesi
gerektiğini vurguluyorlar. Cumalıkızık'ta 250'ye yakın ev var. Neredeyse tümünün
rölövesi bulunuyor. Son 15-20 yılda mimarlık fakültesi bitirenlerin yaklaşık
yüzde 80'i en az 1 hafta köyde çalışmış.
Bursa'nın burnunun dibinde sırtını Uludağ'a
yaslayan ve 700 yıllık tarihiyle her açıdan ders veren Cumalıkızık, yozlaşmaya
teslim olmamanın ödülünü almak istiyor. Cumalıkızıklılar, ''yaşayarak
yaşatma'' yı başarabilmek için geleneklerinden gelen güçle direnirken
evlerini turizme açan sakinler, kamu kurumlarındaki yüzlerce sayfalık Cumalıkızık
projelerinin devreye girmesini istiyor.
Geçmişi 1300'lü yıllara dayanan Cumalıkızık,
1981 yılında bir avuç gönüllünün desteği ile kentsel ve doğal SİT alanı
olarak ilan edilmiş, 1990'da tescil işlemleri tamamlanmış, 1993'te de Cumalıkızık
Koruma İmar Planı onaylanmış.
Cumalıkızıklılar da yüzyıllardır
geleneklerine ve yaşam biçimlerine sıkı sıkıya sahip çıkarak önce
kendilerini, sonra da tarihi yapıları korumuşlar. Ahududu, çilek, kestane,
kiraz üretiminde de tarihi yapıları kadar ünlüler. Bugünler buram buram
tarih kokan Cumalıkızık'ın gidilip görülebileceği en iyi dönemler...
3030 sayılı Büyükşehir Yasası'nın yürürlüğe
girmesiyle Yıldırım Belediyesi'ne bağlı mahalle haline dönüşen Cumalıkızık
direnişini ranta inat sürdürüyor.
Koruma projesi yetmiyor
Yöre sakinleri, eski Belediye Başkanı Erdem Saker 'in ateşlediği, ''yaşatarak
yaşama'' anlayışının bugünlerde sadece şenlikten şenliğe anımsanmasından
dertli. Oysa tarihi yapıların birbirine omuz verdiği beldede turizm adına
yapılabilecek çok şey var.
Cumalıkızık sakinleri sadece korumanın işe
yaramadığını haykırıyor. Bu anlamda Cumalıkızık Koruma Yaşatma
Projesi'nin raftan inip yaşama geçmesi gerektiğini vurguluyorlar.
Cumalıkızık'ta 250'ye yakın ev var. Neredeyse
tümünün rölövesi bulunuyor. Son 15-20 yılda mimarlık fakültesi
bitirenlerin yaklaşık yüzde 80'i en az 1 hafta köyde çalışmış. Bu
nedenle mimari koruma açısından diplomalı destekçileri çok fazla.
850'ye yaklaşan nüfusunun büyük bölümü tarımla
geçiniyor. Uludağ'ın havası ve suyuyla buluşan toprak dünyanın en
lezzetli meyvelerinin yetişmesini beraberinde getirmiş. Evlerini koruyanlar
tarımsal geleneklerini sürdürmüşler ve ahududu yok satmaya başlamış.
Ahududu ağacında müşteri buluyor. Bu yıl kilosu 1 milyon 250 bin liradan
aylar önce satılmış. Tüccara malını vermeyenler temmuz başına kadar köylerine
uğrayacaklara pazarlayacaklar ürünlerini.
Turizme verilen önem arttı
Son yıllarda konaklamaya yönelik önemli adımları da Cumalıkızıklılar
atmışlar. Ev pansiyonculuğuna yavaş yavaş geçiş başlamış. Cumalıkızık'ta
''Biz turizm için yola çıkıyoruz'' diyerek işletmelerini açanlar çoğalıyor.
Ama öncülüğü Mavi Boncuk ile Hatçe'nin Yeri adlı tarihi mekânlar yapmış.
Mavi Boncuk'u işleten Güner Hanım , doğduğu
köyüne yıllar sonra dönmüş, ata mirasını turizmin hizmetine vermiş.
Hafta sonları doluluk oranı yüzde 100'e ulaşıyor.
Mavi Boncuk mutfağındaki yemeklerin tümü
Cumalıkızık'ta üretilen sebzelerden yapılıyor. Yöre tereyağında pişirilen
sahanda yumurta müşterilerin öncelikleri arasında. Mavi Boncuk'un otel müşterileri
birkaç günlük konaklamalarını genellikle Uludağ'ın eteklerindeki uzun keşiflere
ayırıyor. Günübirlikçiler sabah erken saatlerden hava kararıncaya kadar
bahçesinde Uludağ'ın esintisiyle rahatsız etmeyen güneşinin tadını çıkarabiliyor.
Güner Aslan köyüne döndükten sonra eşi Halil Aslan 'ı ikna ediyor ve Mavi
Boncuk açılıyor. 6 odası var. Yabancı turistler gruplar halinde geliyorlar
ve tarihi evde konaklamaya bayılıyorlar. İletişim okuyan ve evlendikten
sonra köyüne eşiyle birlikte gelen Işıl Karacaer , annesine yardım ediyor.
Ailesinin 7 kuşaktır Cumalıkızık'ta oturduklarını belirlediklerini
aktaran Karacaer, ''Cumalıkızık'a gelmek isteyenler çekinmesinler. Her ev
onların hizmetinde. Bizde yer olmasa bile komşularımız evlerini açıp
konuklarımızı ağırlarlar'' diyor.
Cumalıkızık'a girip aracınızı köy meydanına
park ettikten sonra değişik aralıklarda Hatçe'nin Yeri yazılı tabelalar
dikkatinizi çekiyor. Hatçe'nin yeri, köyden Nuri Işık 'ın 5 yıl önce işletmeye
açtığı bir eski Cumalıkızık evi. İşletmeye adını veren Hatice Işık
(224) 372 76 07 - 372 97 07 numaralı telefonları çevirdiğinizde karşınıza
çıkıyor. Hatice, Cumalıkızık İlköğretim Okulu 4. sınıf öğrencisi.
Kendini tanıttıktan sonra ''Ben 5 yaşındaydım. Babam evimizi turizme açınca
adımı vermiş. Turistler geliyor, ben ve ağabeyim yardım ediyoruz. Sizi de
bekleriz'' diye konuşuyor.
Ağabey Rıza Işık bu yıl Bursa Anadolu
Otelcilik ve Turizm Lisesi'ni bitirmiş. Üniversiteye gitmeyeceğini söylüyor.
''İşletmenin başına geçeceğim'' diyor.
8 odaları var. Odaların 7'si 2 kişilik, 1'i tek kişilik. Odaya kahvaltı
istediğinizde kişi başına 30 milyon lira fiyat veriyorlar.Beldede kamu adına
yapılan misafirhaneler iş yapmamış. Yıldırım Belediyesi'nin yaptırdığı
Konukevi restorasyon açısından güzel örneklerden biri ama işletmecilikte
başarılı olunamadığı için şimdilik önemli günlerde gelen halk dansları
ekipleriyle gösteri yapacak konuklara soyunma odası hizmetini veriyor!..
Elektrik ve su sorunu var
ÇEKÜL Vakfı ile Mimarlar Odası kurumsal anlamda Cumalıkızık'ın önemini
kavrayanların başında geliyor.Eski Belediye Başkanı Erdem Saker çok
dertli.
Cumalıkızık'la ilgili yıllarca emek vererek oturttukları sistemin bugünkü
Büyükşehir Belediye Başkanı DSP'li Erdoğan Bilenser tarafından yıkılmak
üzere olduğunu öne sürüyor. Saker, ''Cumalıkızık Orhan Bey zamanında
kurulmuş, Kızık köylerinden biri. Ancak büyük şans eseri hastalanmış
ama bozulmamış veya yok olmamış'' diyor.
Cumalıkızık'ta yüzyılları deviren evlerde
son dönemde elektrik sıkıntısı büyük. Köyün elektrik sistemindeki iyileştirme
gerçekleştirilmediği için voltaj düşüklüğü yaşanıyor ve elektrikli
aygıtlar sık sık bozuluyor. Cumalıkızık'ta yaşatarak korumanın önemli
isimlerinden eski muhtar Ali Ülker, ''Su sıkıntımız da var. Ama elektrik
sistemini iyileştirmediler. Tarih kontak yüzünden yok olunca geri gelmez.
Verilen sözler tutulmadı'' diye konuşuyor.
Cumhuriyet
|