Trafiği tıkayan 17
kurum
Prof. Dr. Gerçek, Boğaz geçişi için de üç projenin çarpıştığını
söyledi.
Prof. Dr. Haluk Gerçek'e göre, İstanbul trafiği önlem alınmazsa gelecek 15
yıl içinde kilitlenme noktasına gelebilir. Çözüm, birbirinden bağımsız
hareket eden 17 kurumun birlikte çalışması
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'nun (UNFPA) değerlendirmesinde 2015 yılında
dünyanın en kalabalık 17 şehrinden biri olacağı belirtilen İstanbul'un
trafik sorunu, önümüzdeki 15 yıl için alarm veriyor.
İTÜ öğretim görevlisi Prof. Dr. Haluk Gerçek,
İstanbul'un 2010 yılında 15 milyon nüfusa ve günlük motorlu araçla
yolculuk sayısının da 17 milyona ulaşacağının tahmin edildiğini
belirtti. Gerçek'e göre, bu yükü taşımak için böyle bir kentte köprü
ve karayolları yerine mutlaka raylı sistemi yaygınlaştırmak gerekiyor.
'İstanbul ulaşım politikaları'nın 17 ayrı kamu kuruluşunca yönetilmesinin
koordinasyonsuzluk yarattığını vurgulayan Gerçek, kentin acil sorunlarının
çözümü için tüm yetkileri tek çatıda birleştirmek gerektiğini söyledi.
'Coğrafya korunmalı'
Ulaşım konusunda bilim adamı, bürokrat ve sivil toplum örgütlerinin katılımıyla
düzenlenen İstanbul 1. Kentiçi Ulaşım Şûrası'nın raporunu hazırlayan
komisyonun başkanı İTÜ öğretim görevlisi Prof. Dr. Haluk Gerçek, kentin
tarihi ve coğrafi yapısını koruyarak çözüm üretilmesini hedeflediklerini
söyledi. Gerçek, bunun için İstanbul'un 2010 yılı hedefli ulaşım
sorunları ve çözüm projelerinde çevreyolları,
katlı kavşak ve köprülerden kaçınılması ve su havzalarıyla yeşil
alanların korunması gerektiğini belirtti.
Proje karmaşası
Şûra raporunda, ulaşımda yetkileri çelişen 17 kamu kuruluşunun İstanbul
Ulaştırma Genel Müdürlüğü çatısı altında birleştirilmesi önerildi.
Prof. Gerçek, İstanbul'daki ulaşımın yönetilmesindeki koordinasyonsuzluğun
en güzel örneğinin üç ayrı projenin gündemindeki Boğaz geçişi olduğunu
belirtiyor: "Ulaştırma Bakanlığı otoyollu-raylı tüp geçit projesini
gündeme getiriyor, bunun için girişimleri var. Buna karşılık Bayındırlık
Bakanlığı Boğazköprüsü ve çevre yollarını gündeme getiriyor. Bir de
belediyenin onayladığı tüp geçit projesi var, bu da demiryolu geçişini öneriyor."
Gerçek'in verdiği rakamlara göre, bugün 10 milyon olan günlük motorlu araçla
yolculuk sayısının 2010'da 17 milyona ulaşması bekleniyor. Bugün İstanbul'da
1 milyon 600 bin olan kayıtlı otomobil sayısı 2010'da 3 milyona çıkacak.
Bu yükü kaldırmak için
İstanbul'da raylı sistem kurmanın önemi üzerinde duran Prof. Gerçek, şehirdeki
mevcut
hatlara eklenecek 230 km. ile 300 kilometrelik bir raylı sistem ağının
kurulması ve bunun da denizyolları ve toplu taşıma araçlarıyla birleştirilmesi
gerektiğini düşünüyor: "Tüm toplu taşıma sistemlerinin birbiriyle
fiziksel, zamansal ve ücretsel entegrasyonuyla insanları aynı biletle işine,
okuluna ve evine kolaylıkla yolculuk edebilecek duruma gelecek. Böylece İstanbul
da Paris, Londra, Tokyo ve New York gibi çağdaş bir kent haline gelir."
Otomobilsiz ulaşım
Sundukları plandaki bu ulaşım politikaları gerçekleşirse, toplu taşımanın
cazibesinin artacağı ve insanların birçok yere otomobil kullanmadan
gidebilecek hale geleceğini ifade eden Gerçek, "Otomobil sahipliği artsa
da, günlük ihtiyaçları için insanların otomobil kullanımı eskisi kadar
gerekli olmayacak" dedi.
'Üçüncü köprü de tıkanır'
Yapılacak üçüncü köprünün 5 yıl sonra yine tıkanacağını hesapladıkları
bilgisini veren Prof. Gerçek, İstanbul'da sorunun Boğaz geçişinden çok nüfus
ve istihdam dağılımındaki eşitsizlik olduğunu vurguladı. Anadolu yakasında
oturanların yüzde 8'inin Avrupa yakasında çalıştığını belirten Gerçek,
Boğaz geçişlerini azaltmak için Anadolu
yakasında istihdamı artırmak gerektiğini söyledi:
'Yalnız Boğaz değil'
Kamuoyu yanıltılıyor. Köprü ve çevreyolları yapılırsa, İstanbul'un ulaşım
sorunu çözülecekmiş gibi. İstanbul'un sorunu, Boğaz'ın iki yakası arasında
otomobilleri geçirmek değil. Boğaz yolculuklarının
İstanbul'daki yolculuk içinde yüzde 11 payı var. Geri kalan yüzde 89'luk
yolculuk, kentin iki yakasının kendi yolları üzerinde yapılıyor. Onlar da
tıkanmış durumda.
İstanbul'da sadece Boğazlar tıkanmıyor ki. Kentin bütün ana arterleri tıkalı.
Köprüden geçirdiniz, trafik gelecek İstanbul'un ana arterleri üzerine
eklenecek"
Raylı sistem yaygınlaşmalı
Rakamlarla 2010 İstanbul Ulaşım Planı:
Yüzde 5 olan raylı sistemle ulaşım yüzde 25'e, denizyolları kullanımı da
yüzde 10'a çıkmalı.
230 kilometresi yeni olmak üzere 300 km. raylı sistem kurulmalı.
Otobüslere ve günlük ulaşımın yüzde 20'sini sağlayan minibüslere yeni
hatlar getirilmeli.
Şehir merkezlerine otomobil girişi ya fiziken engellenmeli ya da caydırıcı
tedbirler alınmalı. İngiltere'de şehir merkezine giden otomobillerden her yön
için 2 dolar alınması gibi, kent merkezlerine otomobille giriş ücretlendirilmeli.
Bugün her iki Boğaz köprüsü günde 500 bin kişi taşıyor. Tüp geçit tek
başına günde 600 bin kişi taşıyacak.
Üçüncü köprü yapılırsa günlük ortalama yolculuk uzunluğu 18 km.'den
19 km. çıkacak. Daha uzun mesafeye ulaşılıp daha fazla otomobil kullanılacak.
Boğaz'ın iki yakasında nüfusla istihdam dağılımı dengelenmezse, insanlar
bir yakada oturup öbür yakada çalışmaya devam edecek ve yine trafik sorun
olacak.
Radikal
|