|
Küçük Ayasofya Camii
nihâyet restore ediliyor
 İstanbul’da
Bizans döneminin en eski kiliselerinden biri olan ve 16. yüzyıl başlarından
bu yana cami olarak kullanılan Küçük Ayasofya Camii’nin restorasyonu, Vakıflar
Genel Müdürlüğü’nün izni ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından
başlatıldı. 17 Ağustos depreminde büyük hasar gören cami, yıkılma
tehlikesi ile karşı karşıyaydı.
17 Ağustos 1999’daki Marmara depreminde gördüğü hasardan dolayı üç
yıldır yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bulunan Küçük Ayasofya
Camii, nihayet restore edilecek. Depremde gördüğü büyük çaptaki hasardan
dolayı adeta kaderine terk edilen Küçük Ayasofya Camii’nin restorasyonu,
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün izni ile İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ne verildi.
Yaklaşık 1450 yıllık bir geçmişe sahip olan tarihi Küçük Ayasofya
Camii’nin restorasyonunun Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ne verilmesi, restorasyon için uzun süredir uğraş veren ve çeşitli
etkinliklerle kamuoyu desteği sağlamaya çalışan Sultanahmet Rotary Kulübü’nün
çabalarını sonuçsuz bıraktı. Müzeye dönüştürmek üzere İtalyanların
da bir Rum Vakfı aracılığı ile Küçük Ayasofya Camii’nin restorasyonuna
talip olduğu ve bunun için gizliden gizliye çalışma yürüttüğü
belirtiliyordu.
17 Ağustos depreminde kolon ayakları, sütunları ve kubbesinde meydana
gelen çatlaklarla büyük oranda hasar gören Küçük Ayasofya Camii’nin
hemen yanından geçen Sirkeci–Halkalı banliyö tren hattının işler
vaziyette olması da caminin yıkılma tehlikesini artırıyordu. Bunları göz
önüne alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Sultanahmet Rotary Kulübü,
Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne müracaat ederek caminin restorasyon işine
talip olmuştu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, restorasyon için gerekli 3
milyon doları (yaklaşık 4,5 trilyon lira) bütçesinden ayırabileceğini
belirtirken Sultanahmet Rotary Kulübü, bu kaynağı uluslararası sivil toplum
örgütlerinden temin edebileceğini belirtmişti.
Sultanahmet Rotary Kulübü, Almanya/Münih Belediyesi ve merkezi İngiltere/Londra’da
bulunan İstanbul Heritage Found Vakfı gibi uluslararası örgütlerin maddi
desteğini sağladı. Bununla yetinmeyen kulüp, Yıldız Teknik Üniversitesi
ile ortaklaşa ulusal ve uluslararası çapta panel ve konserler düzenleyip
kamuoyu desteğini arkasına almaya çalıştı. Panellere dönemin Kültür
Bakanı İstemihan Talay ve Devlet Bakanı Yüksel Yalova gibi isimleri davet
eden Sultanahmet Rotary Kulübü, restorasyon konusundaki ciddiyetini göstermek
istedi; ancak bu girişimler yeterli olmadı. Vakıflar Genel Müdürlüğü,
restorasyon işini, daha geniş tecrübeye sahip olan İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ne verdi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, restorasyon işini devraldıktan sonra
gerekli olan 4,5 trilyon liralık bütçeyi ayırarak Yapı İşleri Müdürlüğü’nce
restorasyon ihalesi açtı. 12 firmanın katıldığı ihaleyi Abide İnşaat A.Ş.
aldı. Gerekli tüm hazırlıkların 2 ayda tamamlanacağını söyleyen Yapı
İşleri Müdürü Yunus Balta, önümüzdeki günlerde üniversitelerden uzman
profesörlerle geniş çaplı bir ön hazırlık yapılacağını ifade etti. 2
ayın sonunda hazırlanan projenin, İstanbul 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kurulu’na gönderileceğini kaydeden Balta, kurulun onay vermesinin ardından
restorasyon işlemlerinin 10 aylık bir süre içinde tamamlanacağını
belirtti.
Tarihi kaynakların, 527– 565 tarihleri arasında Bizans Kralı 1. İustinianus
tarafından yapıldığını ve İstanbul’un fethinden sonra 2. Bayezid döneminde
camiye çevrildiğini belirttiği Küçük Ayasofya Camii’nin restorasyon hazırlığı
son derece hassas bir şekilde yürütülecek. Öncelikle zeminin durumu
incelenerek depreme dayanıklılık raporu hazırlanacak. Bu doğrultuda röleve,
restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanacak. Restorasyonda kullanılacak
malzemenin orijinal olması için mevcut yapıdaki malzemeler Bayındırlık
Bakanlığı’na ait laboratuvarda incelenecek ve buna göre restorasyon
malzemesi hazırlanacak.
Ön hazırlık çalışmaları içinde yer alacak ve çözümü için çare
bulunulacak bir diğer konu da, 1860’lı yıllardan bu yana caminin hemen yanından
geçen ve sebep olduğu sürekli sarsıntılarla camiye zarar veren tren yolu
hattı... Yürütülecek çalışma çerçevesinde, özellikle Sirkeci–Halkalı
arasındaki banliyö trenlerinin sıkça geçtiği hatta, öncelikle trenlerin o
bölgeden geçerken yavaşlaması sağlanacak. Bu önlemin yeterli görülmemesi
durumunda ise demiryolu hattının istikameti değiştirilecek.
Zaman
|
