|
Müze kent Safranbolu
 Safranbolu,
1994 yılında da UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne
dahil edildi.
Karabük’ün Safranbolu İlçesi’ndeki tarihi evler, yüzlerce yıllık süreçte
oluşan Türk kent kültürünün günümüzde yaşayan en önemli yapı taşlarından
birini oluşturuyor. Herhangi bir mimari plana dayanmaksızın yapılan evlerden
hiçbiri birbirinin önünü kesmiyor.
Safranbolu ilçe merkezinde 18, 19 ve 20 Yüzyıl başlarında inşa edilmiş
yaklaşık 2 bin geleneksel Türk evinin yapımında, yerleşim düzeni ve
yol-sokak-meydan yapısı gibi fonksiyonellik özelliklerin yanı sıra, estetik
unsurlardan da hiçbir şekilde vazgeçilmemiş.
Birçok şair ve sanatçıya esin kaynağı olan ilçede, 1977 yılında 14.
Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film Dalında Altın Portakal Ödülünü
alan ve Süha Arın’ın yönetmenliğini yaptığı “Safranbolu’da
Zaman” adlı belgesel filmi, ilçenin kültürel mirasını yansıtan en önemli
eserlerin başında yer alıyor.
Herhangi bir mimari plan olmaksızın yapılan hiçbir tarihi evin birbirinin önünü
kapatmadığı Safranbolu’da, kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu
binalarına, islami yapılara ve anıt eserlere dönük olan evlerin hangisinden
bakılırsa bakılsın manzaraları kapanmıyor.
Safranbolu evleri ile oluşan kültür
Şehrin genel yapısından Safranbolu evlerine doğru gidildikçe bunların büyük
bir kültür birikiminin, maddi zenginliğin ve yüksek düzeyde ustalığın ürünü
olduğu görülüyor.
İlçe Kaymakamlığı’nca hazırlanan “Müze Kent Safranbolu” adlı
kitaptan alınan bilgilere göre, bahçe içinde, çoğunlukla üç katlı, 6-8
odalı, geniş hacimli insan ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve
estetik biçimde şekillendirilmiş büyük konakların boyutunu ve biçimini, büyük
aile yapısı, yağışlı iklim, kültürel ve maddi zenginlik, olmak üzere 3
unsur belirliyor. Çevreye saygılı olarak tasarlanan evlerde, doğa-insan-ev
ilişkileri son derece düzenli ve dengeli şekilde yer alıyor.
Çevreye saygılı olduğu kadar komşuya da saygı egemen. Hiçbir ev diğerinin
görüşünü engellemiyor. Görünüm halkça paylaşılmış. Evlerin içindeki
odalarda oturma düzeni, bir hiyerarşiye bağlı. Sedirin en uygun yeri,
ailenin en büyüğüne ya da gelen misafire terkediliyor.
Evlerin dükkanların, camilerin, han ve hamamların cephelerindeki kuş
evleri ise sevgi ve merhamet sembolü niteliğinde olurken, orijinal haliyle
korunan eserler, Safranbolu’yu açık bir hava müzesi, bir müze kent haline
getiriyor.
NTVMSNBC
|
