|
Kemaliye hazineleri
 Kemaliye
evlerinin mimari envanterini çıkaracak olan üniversiteliler, 30 Ağustos'a
kadar Erzincan'da kalacak.
Mimar Sinan Üniversitesi'nden bir grup öğrenci zorlu yolu ve uzaklığı
nedeniyle bugüne kadar korunabilen 150 yıllık Kemaliye evleri için
Erzincan'a çıkarma yaptı.
'Ey namlı kent, ziyaret için bunca zorluğa değer
misin?' Kemaliye için sorulan soruya 'Evet' yanıtı veren Mimar Sinan Üniversitesi
öğrencileri, soluğu bu uzak kentte aldı.
İçlerinde drama öğrencisi, sanat tarihçisi
ve çevre eğitmenlerinin de bulunduğu gençler, Kemaliye evlerinin korunması
için bir dizi çalışma yapmayı hedefliyor. 150 yıllık Türk mimarisini bugüne
kadar korumayı başaran Kemaliye evlerinin mimari envanterini çıkaracak olan
öğrenciler, yöre halkını da evlerin koruması yönünde bilgilendirecek.
Erzincan'a bağlı Kemaliye ilçesi, 1970'lerde
ünlü Safranbolu evleriyle birlikte gündeme gelmiş, ancak o kadar tanınma fırsatı
bulamamış. Bunun en önemli nedeni, Kemaliye'nin hem yolunun olmaması, hem
uzaklığı. Ancak Kemaliye evleri, yine bu nedenlerle kendini çok iyi korudu;
hepsi de mimari açıdan eşsiz bir değere sahip. ÇEKÜL tarafından '7 Bölge
7 Kent' projesinde Doğu Anadolu'yu temsil eden Kemaliye'nin hak ettiği üne
kavuşması için yapılan çalışmalar hız kazandı.
Trenle 28 saat
30 Ağustos 2002'ye kadar Kemaliye'de çalışacak öğrenciler, ÇEKÜL'ün
Kemaliye evleri projesine destek amacıyla yola çıktı. 28 saatlik tren
yolculuğuyla ilçeye ulaşan öğrenciler, fazla tanınmadığı için
bozulmadan günümüze gelmeyi başaran Kemaliye evlerinin korunmasına katkıda
bulunmayı istiyor. İşlenmiş paftaları ile Kemaliye'ye giden öğrenciler,
önceden tespit ettikleri çalışılmamış binaların basit rölövelerini hazırlayarak,
mekânların tasarım kriterlerini belirleyecek. Sözlü tarih çalışmaları
ise projelerini hazırladıkları bina sahipleri ve köyün yaşlılarıyla yapılacak.
15 günlük program
Proje ekibi, akşam çalışmalarını da planlamış. Her gece bir konu üzerine
sohbetler, belgesel gösterileri, çocuklar için çizgi film gösterileri,
pandomim ve drama çalışmaları, resim ve fotoğraf atölyesi 15 gün boyunca
sürecek etkinliklerden bazıları.
Proje sorumlularından olan Mimar Sinan Üniversitesi
araştırma görevlisi Kerem Özel, tarihi ve geleneksel dokuya sahip bir yerleşimi
korumanın en etkili yolunun, yerel halkla işbirliği olduğunu belirtirti.
Kerem Özel, 13 öğrencinin katıldığı projenin amacını şöyle açıkladı:
Tahrip olmasın
"Geleneksel yaşam tarzını ve mimari dokusunu halen koruyan Kemaliye'nin,
gelişim sürecinden geçerken, bir yandan da kent-insan ölçeğinde korunması
ve tahribatının önlenmesi."
Mimarlık bölümü öğrencisi Emre Torbaoğlu da amaçlarının Kemaliye
evlerini Kemaliyelilerle birlikte korumak olduğunu söyledi. Torbaoğlu,
program kapsamında Kemaliyelilerle yapacakları etkinlikleri şu sözlerle sıraladı:
"Sözlü tarih çalışması, Kemaliyelilerle anket, çocuklara yönelik
film, animasyon, müzik, spor ve tiyatro gibi aktiviteler düzenlenecek. Çarpık
kentleşmeyle ilgili konferans ve belgesel gösterimi yapılarak halk
bilgilendirilecek."
Kapıdaki haremlik
100-150 yıllık Kemaliye evleri, eğimli arazinin güç koşullarında, iki
veya daha fazla katlar halinde inşa edilmiş. Eğimli arazi, evlerin her düzeyinin
dış çevre ile doğrudan ilişkisini sağlıyor. Kemaliye evleri, geleneksel Türk
evinin iç sofalı plan tipi olarak nitelendiriliyor. Evlerin kapıları da en
az evler kadar ünlü. Gelenin kadın mı erkek mi olduğunu haber veren kalın
ve ince sesli tokmaklar, bölgenin
geleneklerine uygun olarak şekillenmiş.
Radikal
|
