|
Çimento sektöründe
üretim ve ihracat artışı beklentisi var
Çimento ve toprak ürünleri sektöründe yılın ikinci yarısı için
gerek üretim gerek ihracat konusunda artış beklentisi hakim.
Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri'nin yaptığı 16'ncı sektör anketine göre;
çimento ve toprak ürünleri sektörü 2002 yılının ilk altı ayında ağırlıklı
olarak üretimde iç talep yetersizliği, girdi maliyetlerinin yüksekliği,
enerji sorunları, yüksek finansman maliyeti ve dış talep yetersizliği
sorunları ile karşılaşırken; ihracatta da, dünya fiyatlarındaki düşüş,
Türk ve yabancı firmaların rekabeti ve döviz kurundaki değişimden
kaynaklanan sorunları yaşadı.
Çimento ve toprak ürünleri sektöründe gerek üretim gerek ihracatta karşılaşılan
sorunlara rağmen, ihracattaki artışın 2002 yılının ikinci altı ayında
da devam etmesi bekleniyor.
Rapordaki değerlendirmeler
Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği (OAİB) tarafından yapılan
onaltıncı Sektör Anketi ile, 2002 yılının ilk altı ayında çimento ve
toprak ürünleri sektöründe meydana gelen gelişmeler değerlendirildi.
Anketi cevaplayan firmaların yüzde 42'si 2002 yılının ilk altı ayında
çimento ve toprak ürünleri sektöründe üretimin arttığını, yüzde 32'si
üretimin azaldığını ve yüzde 26'sı da üretimin değişmediğini belirtmiştir.
Verilen cevaplara göre; en fazla üretim artışı yüzde 60 ile seramik sektöründe
gerçekleşmiştir. En az üretim artışı da yüzde 30'luk oranla cam sektöründe
yaşanmıştır.
Ankete cevap gönderen firmaların yüzde 42'si 2002 yılının ilk altı ayında
çimento ve toprak ürünleri sektöründe iç satışların azaldığını, yüzde
35'i arttığını, yüzde 23'ü de iç satışlarda bir değişikliğin olmadığını
belirtmişlerdir. Refrakter sektöründe anketi cevaplayan firmaların yüzde
60'ı, cam ve seramik sektörlerinde yüzde 40'ı, çimento sektöründe ise yüzde
33'ü iç satışların düştüğünü belirtmiştir.
Anket sonuçlarına göre, 2002 yılının ilk altı ayında çimento ve
toprak ürünleri sektörü genelinde ankete katılan firmaların yüzde 52'si
istihdamın değişmediğini, yüzde 29'u azaldığını, yüzde 19'u da arttığını
belirtmişlerdir. Anılan dönemde en fazla istihdam düşüşünün cam sektöründe
(yüzde 40) olduğu belirtilmiştir.
Anketin analiz sonuçları incelendiğinde; 2002 yılının ilk yarısında
ankete cevap veren firmaların yüzde 48'inin ihracatının miktar bazında arttığı,
yüzde 29'unun değişmediği, yüzde 23'ünün ise azaldığı görülmektedir.
Çimento sektörünün yüzde 67'si, refrakter sektörünün yüzde 60'ı,
seramik ve cam sektörlerinin ise yüzde 40'ı ihracatta artış olduğunu
belirtmiştir. Firmaların yüzde 45'inin ihracatının değer bazında arttığı,
yüzde 32'sinin azaldığı, yüzde 23'ünün ise değişmediği görülmektedir.
Çimento sektörünün yüzde 67'si, refrakter sektörünün yüzde 60'ı, cam
sektörünün yüzde 40'ı, seramik sektörünün ise yüzde 30'u ihracatta artış
olduğunu belirtmiştir.
Çimento ve toprak ürünleri sektörü genel olarak ele alındığında;
2002 yılının ikinci yarısında üretim, istihdam ve iç satışların değişmeyeceği,
ihracatın ise hem miktar hem de değer bazında artacağı tahmin edilmektedir.
Anket sonuçlarına göre; 2002 yılının ilk yarısında çimento ve toprak
ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların genel olarak üretim aşamasında
karşılaştıkları sorunların başında iç talep yetersizliği (yüzde
58'inde) gelmektedir. Ayrıca, firmaların sırasıyla diğer girdi maliyetleri,
enerji sorunları ve yüksek finansman maliyeti sorunları ile karşılaştıkları
ortaya çıkmıştır.
Anketin analizinde; 2002 yılı ilk yarısında sektör genelinde firmaların
yüzde 55'i çimento ve toprak ürünleri sektöründe ihraç birim fiyatlarının
değişmediğini, yüzde 36'sı azaldığını ve yüzde 10'u da arttığını
belirtmiştir. Sektör bazında ise verilen cevaplar değişiklik arz etmekte
olup, çimento ve cam sektörlerinde azaldığı, refrakter sektöründe değişmediği,
seramik sektöründe ise cevapların yüzde 50'si azaldığı, yüzde 50'si de
değişmediği yönündedir. İhraç fiyatlarında meydana gelen değişikliklerin
ise dünya fiyatlarının seyri, Türk ve yabancı firmaların rekabeti ve döviz
kurundaki değişimden kaynaklandığı genel olarak belirtilmiştir.
2002 yılının ilk yarısında ihracatta karşılaşılan sorunlar genel
olarak değerlendirildiğinde; kur politikası, rekabet sorunları, diğer girdi
maliyetleri, enerji ve finansman sorunlarının ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir.
Tüm sektörlerde kur politikası ile rekabet sorunları en önemli sorunları
oluşturmaktadır.
Anket sonuçlarına göre 2002 yılının ikinci yarısında çimento ve
toprak ürünleri sektöründe ihracatın artacağını bekleyen firmaların
oranı yüzde 61, değişmeyeceğini bekleyenlerin oranı yüzde 29, azalacağını
bekleyenlerin oranı ise yüzde 10'dur.
Ayrıca, anket gönderilen firmalara dünyada mevcut ve potansiyel ekonomik
ve politik gelişmeler ışığında; sektörlerinde hangi ülke pazarlarında
olumlu/olumsuz gelişmeler bekledikleri sorusu da sorulmuştur. Sektör firmalarının
verdikleri cevaplar özet olarak (bu soruya yeterli cevap alınamadığından ağırlıklandırılmamıştır)
aşağıdadır:
Çimento Sektörü
Fiyat ve rekabet açısından bir sorun yaşanmadığı takdirde; Afrika ülkelerine
yapılan ihracatta olumlu gelişmeler olabilir.
ABD ve Avrupa ekonomilerinin mevcut seyri ve borsaların olumsuz etkisi, söz
konusu bölgelere ait belirsizlikleri artıran faktörlerdir.
İhracat yapılan ülkelerde olumsuz herhangi bir gelişme beklenmemektedir.
Seramik sektörü
İhracat gerçekleştirilen bütün ülkelerde olumlu gelişmeler
beklenmektedir.
İhracat yapılan mevcut ülke pazarlarında önemli bir değişiklik
beklenmemektedir.
ABD, Kanada, Çin Halk Cumhuriyeti, İngiltere, Hollanda, Yunanistan, İsrail,
Rusya ve Türk Cumhuriyetleri'nde ülke pazarlarında olumlu, Almanya pazarında
ise olumsuz gelişme beklentisi bulunmaktadır.
Çin ve Uzakdoğu kaynaklı olarak yaşanan rekabet sorunu artacak, enerji
maliyetleri artmaya devam edecek ve iç piyasada talep azalması sürecektir.
Buna karşın, ihracat miktar bazında artacaktır.
Refraktör sektörü
Mevcut şartlar dikkate alındığında; Avrupa pazarında olumlu, Ortadoğu
pazarında ise olumsuz gelişme beklenmektedir.
ABD'nin olası Irak harekatının Ortadoğu ülkelerine ihracat yapan
firmalar tarafından söz konusu pazara çok ciddi olumsuz etkisinin olacağı düşünülmektedir.
Cam sektörü
Doğu Avrupa, Rusya ve Orta Asya ve Arap ülkeleri pazarlarında olumlu, Batı
Avrupa ve Ortadoğu (özellikle İsrail ve Irak'ta yaşanan olaylar nedeniyle)
pazarlarında ise olumsuz gelişmeler beklenmektedir.
Avrupa pazarlarında olumlu, Amerika pazarında ise olumsuz gelişmeler
beklenmektedir.
ABD pazarında olumlu gelişmeler beklenmektedir.
ABD Doları/Euro paritesindeki gelişmeler nedeniyle; ABD Doları bazında
ihracat yapılan ülkelerde fiyat artışı yapmak zorunluluğu ortaya çıkmıştır.
Euro ile ihracat yapılan ülkelerde ise ABD firmalarının fiyatları cazip
hale gelecektir. Bu durum bazı olumsuz gelişmelere neden olabilir.
Yunanistan, Polonya ve Portekiz pazarlarında olumlu, Çin Halk Cumhuriyeti
ve Romanya pazarlarında ise olumsuz gelişmeler yaşanabilir.
AB ülkelerinin tek para birimine geçmeleri bölgeye ihracat yapan Türk
firmalarını ve kendi pazarlarını çok etkilemiştir. İngiltere'nin de tek
para birimini kabul etmesiyle ihracatın duracağı endişesi bulunmaktadır. Bu
nedenle, ihraç birim fiyatlarındaki düşüş devam etmektedir.
Tahminlerin gerçekleşme durumu
2001 yılında gerçekleştirilen 15. Ankete göre; çimento ve toprak ürünleri
sektöründe genel olarak, üretim, istihdam ve iç satışların 2002 yılında
değişmeyeceği; ihracatın ise hem miktar hem de değer bazında artacağı
tahmin edilmekteydi.
2002 yılı içerisinde yapılan 16. Anket sonuçlarına göre ise; söz
konusu dönemde çimento ve toprak ürünleri sektöründe genel olarak sadece
istihdamın değişmediği, üretimin arttığı, iç satışların da azaldığı
görülmektedir. İlgili dönemde ihracatın ise tahmin edildiği gibi, hem
miktar hem de değer bazında arttığı görülmektedir.
2002 yılının ilk altı ayında çimento ve toprak ürünleri sektörü
ihracatı beklenildiği şekilde gelişme gösterdiği halde, bir önceki ankete
göre firmaların 2002 yılı ihracat artış beklentisi daha yüksek bir oran içermekteydi.
15. Anket sonuçlarına göre; 2002 yılı içerisinde üretimin değişmeyeceği
beklentisi içerisinde olan firmaların oranı yüzde 67 iken, 16. Ankette yüzde
26'sı ilgili dönemde üretimin değişmediği, yüzde 42'si da arttığı yönünde
cevap vermişlerdir.
Anket sonuçlarını sektörlere göre incelediğimizde ise; Cam sektöründe
üretim ve istihdamın değişmeyeceği tahmin edilirken, cevaplar azalma yönünde
ağırlık kazanmış; iç satışların artması tahmin edilirken; firmaların
yüzde 40'ının artma, yüzde 40'ının ise azalma yönünde cevapları yoğunlaşmış;
ihracatta ise tahmin edildiği gibi hem miktar hem de değer bazında artış
olduğu ortaya çıkmıştır.
Çimento sektöründe üretim ve istihdamın değişmeyeceği, iç satışların
artacağı, ihracatın ise miktar ve değer bazında artacağı tahmin
edilirken; mevcut ankete verilen cevaplar beklentiler doğrultusunda üretim ve
istihdamın değişmediği, iç satışların azaldığı, ihracatın ise hem
miktar hem de değer bazında arttığı yönünde ağırlık kazanmıştır.
Seramik sektöründe üretim ve istihdamın değişmeyeceği, iç satışların
az da olsa artacağı, sektör ihracatının ise hem miktar hem de değer bazında
artacağı tahmin edilirken; mevcut ankete verilen cevaplarda sektörün üretim,
iç satışlar ve istihdamının arttığı yönünde ağırlık kazanmıştır.
Fakat artış oranlarında belirgin düşüşler olmuştur. Diğer taraftan,
ihracatın arttığı ifade edilirken ihracat değer artış oranının miktar
artış oranına göre düşük olduğu belirtilmiştir. Seramik sektörü
ihracatında yaşanan söz konusu gelişme, ihraç fiyatlarındaki düşüşün
devam ettiğini göstermektedir.
Refrakter sektöründe ise, bir önceki ankete göre üretimin değişmeyecek,
iç satışlar ve istihdamın da azalacak beklentisi içinde olan firmaların
mevcut ankete verdikleri cevaplarda sektörde 2002 yılının ilk altı ayında
üretim, iç satış ve istihdamın değişmediği; ihracatın da beklenildiği
gibi, hem miktar hem de değer bazında arttığı yönünde ağırlık kazanmıştır.
Dünya
|
