|
Enerjide kış hazırlığı
bitti
Türkiye'nin elektrik üretiminin yüzde 26'sını karşılayacak ENKA-İnterGen
ortaklığı doğalgaz santrallarından Gebze ve Adapazarı hizmete girerken İzmir
santralı da kasım ayına hazır.
Amerikan InterGen ve Enka ortaklığı 'yap-işlet' modeli ile enerji darboğazındaki
Türkiye'ye soluk aldıracak. Kurulu enerji üretim kapasitesinin yüzde 11'ini
teşkil edecek İzmir-Gebze-Adapazarı santrallarından 777 megavatlık Adapazarı
ve 1554 megavatlık Gebze doğalgaz santralları törenle açılarak üretime geçti.
Adapazarı-Gebze ve İzmir doğalgaz santrallarında bir yılda üretilecek
elektrik enerjisi 33 milyar kilovatsaata ulaşacak. Bu rakam, Portekiz ile
Yunanistan'ın yıllık enerji üretimine yakın seviyede. Atatürk, Keban ve
Karakaya barajları ile birlikte toplam yedi hidroelektrik santralın üretimi
27 milyar kilovatsaat olarak gerçekleşirken İnterGen-Enka ortaklığının
toplam üretimi 33 milyar kilovatsaate ulaşıyor.
2.2 milyar dolara mal oldu
Doğalgaz santrallarının açılış törenine Başbakan Yardımcısı ve ANAP
Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın yanı sıra SP Genel Başkanı Recai Kutan,
Enerji Bakanı Zeki Çakan, ABD Büyükelçisi Robert Pearson, TETAŞ Genel Müdürü
Hayrettin Yıldırım, BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Dildacı, Bechtel Global
Enerji Grubu Başkanı Scott Ogilive, Shell Gaz ve Enerji Yönetim Kurulu üyesi
Marvin Odum, InterGen Yönetim Kurulu Başkanı Carlos Riva, ENKA Başkanı Şarık
Tara katıldı.
Yap-işlet yönetmeliğine göre, TEDAŞ ve Enerji Bakanlığı bünyesinde
ihale edilerek InterGen-ENKA ortaklığı tarafından üstlenilen Adapazarı-Gebze
ve İzmir doğalgaz santralları yaklaşık 2.2 milyar dolara mal oldu. Yatırım
maliyetinin tamamı InterGen-ENKA tarafından karşılanan ve Türkiye'nin mali
kaynaklarına yük getirmeyen, finansmanı yerli ve yabancı özel sermayece karşılanan
doğalgaz santralının temeli, 2000 yılı Temmuz ayında atıldı. Bu santral
projesine, önümüzdeki haftalarda açılışı yapılacak olan İzmir Doğalgaz
Santralı da dahil edildi. Proje kapsamında santrallarda 16 yıl boyunca
elektrik üretilecek ve üretilen enerji, anlaşma kapsamında TETAŞ'a satılacak.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Pearson da, "Bu iki termik santral ile
birlikte ABD yabancı sermayesinin Türkiye'ye yapmış olduğu en büyük yatırımlardan
birini temsil etmektedir. Depremden sonra InterGen-ENKA bölgedeki ekonomik
canlanmanın önemli kaynağı olmuştur. 2 bin inşaat işçisine 150 daimi
elemana sürekli iş temin etmiştir" dedi.
Pearson, "Türk hükümeti enerji piyasasını liberalleştirerek önemli
adımlar atmıştır. ABD ve Türkiye Hazar Enerji kaynaklarını geliştirme ve
dünya pazarlarına nakletme hedefini paylaşmaktadır. Bu politika başarılı
olmaktadır. Gelecek hafta Ceyhan'da Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan hükümetleri
ile birlikte Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının inşaat safhasının başlatılmasını
kutlayacağız. Birlikte yapabileceğimiz daha çok şey var. Fakat, eğer
InterGen-ENKA gibi yatırımlar çoğalırsa yatırım ve sözleşme kurallarının
şeffaf, adil, ve tutarlı olmasını sağlamalıyız" diye konuştu.
InterGen Yönetim Kurulu Başkanı Carlos Riva ise, "Verilen sözler
tutuldu. Sadece birkaç yıl önce tam bu noktada durmuş ve bu muhteşem
santralların temellerini atmıştık'' dedi. Riva şöyle devam etti:
"Avrupa'nın geri kalanının gıpta edeceği fiyatlarda enerji üretebilen,
elektrik üretim santralları inşa ettik. İnanıyorum ki, gelecekte Türkiye'ye
sermaye ve teknolojiyi getirecek doğrudan yabancı yatırımlar için bir model
oluşturduk. Türk hükümeti liderlerine en derin saygılarımı sunmaktayım.
Kendilerine bağlı kuruluşlar aracılığı ile bulundukları katkılar bu başarılı
yatırımın temelini oluşturmuştur.''
'Tek kuruş garanti yok'
ENKA Onursal Başkanı Şarık Tara da birçok zorluğu aşarak, santralların
tamamlandığını belirterek, bugüne kadar Türkiye'de 2.2 milyar dolarlık
yatırımı ne devletin, ne de özel kuruluşların yapamadığını söyledi.
Tara, 1 kuruş Hazine garantisi alınmadan gerçekleştirilen santrallarda
elektriğin daha ucuza mal edileceğini belirtti. Elektrik üretiminin ucuza mal
olması için her türlü tasarrufa gidildiğini de sözlerine ekleyen Şarık
Tara, santralda, üç vardiya halinde 120 kişinin çalışacağını söyledi.
'Sıkıntı ucuz atlatıldı'
Enerji Bakanı Zeki Çakan da konuşmasında santralların Türkiye'nin geleceği
için büyük önem taşıdığını söyledi. Çakan, 1999'daki deprem ve ardından
ortaya çıkan ekonomik krizle birlikte enerjiye talebin azaldığını, doğabilecek
sıkıntının bu nedenle ucuz atlatıldığını söyledi. Çakan,
"Elektrik talebi azalmasaydı günde beş saatlik enerji kısıtlamasına
gitmek zorunda kalacaktık" diye konuştu. Çakan, yap-işlet' modeli ile açılan
bu santralın yanı sıra yakında devreye girecek İzmir santralı ile birlikte
aynı modeli kapsayan toplam beş proje bulunduğunu, bugünkü yatırımlarla Türkiye'de
beş yıllık dönem için enerji açığının teminat altına alındığını
ifade etti.
Enerji Bakanı Zeki Çakan, hidroelektrik santralları için geçerli olan su sıkıntısının
enerji arzını olumsuz etkilediğini, buna karşın doğalgaz santrallarıyla
üretimde sürekliliğin sağlandığını da sözlerine ekledi.
Radikal
|
