|
Sanayici tepki gösterince
pahalı elektrik takibe alındı
 Enerji
Üst Kurulu yüksek maliyetli Elektrik Alım Sözleşmeleri’ni yeniden
inceleyecek. Türkiye’de elektrik AB ülkelerine göre 3 kat daha pahalı.
Sanayi kesiminden gelen tepkilerin ardından pahalı elektriğin en üst düzeyde
ele alınmasına karar verildi. Sektörü düzenlemekle görevli Enerji Piyasası
Düzenleme Kurulu (EPDK), geçmişte yapılan enerji sözleşmelerinin
elektrikteki maliyeti artırıp artırmadığını inceleyeceğini açıkladı.
Uzmanlar, inceleme sonucunda karşılıklı iyi niyet çerçevesinde sözleşmelerde
değişikliğe gidilmesi halinde elektriğin vatandaşa daha ucuza satılabileceğine
dikkat çekti. Dünyadaki elektrik fiyatları ile karşılaştırıldığında Türkiye,
Japonya ile birlikte en pahalı elektriği tüketiyor. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde
sanayide kullanılan elektriğin kilowatsaati (kWh) 3 ile 5 cent arasında,
ABD’de ise 4 cent seviyesinde iken bu rakam Türkiye’de 9 cent (yaklaşık
150 bin lira).
EPDK Başkanı Yusuf Günay, dün Ankara Sanayi Odası’nda, “Enerjinin dünya
fiyat ortalamasının 2 kat üstünde satılmasına müsaade etmeyeceğiz.” açıklamasını
yaptı.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) 2001 yılı verilerine göre, Türkiye’de
elektrik enerjisi birim fiyatlarının pahalı olduğu uzun bir süredir
kamuoyunda tartışılıyor. Enerji fiyatlarının incelemeye alınacak olmasına
iş dünyasından olumlu tepki geldi. Konuyla ilgili sorularımızı cevaplandıran
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu,
Enerji Piyasası Düzeneleme Kurulu’nun çalışmalarını Türk özel sektörü
olarak memnun olduklarını ve desteklediklerini söyledi. Hisarcıklıoğlu,
Hazine garantili anlaşmalar ve tahkimle ilgili olarakta “kim yanlış yapmışsa
cezasını çekmelidir” açıklamasını yaptı. EPDK Başkanı Yusuf Günay,
ASO Meclis toplantısında sanayicilerin sorularını da cevapladı.
“Enerjinin pahalı olması ve sanayide ucuz enerji kullanımı” yönündeki
soruya karşılık Günay, kurul olarak dünya fiyatının 2 katı fiyatla
enerji satılmasına kesinlikle müsaade etmeyeceklerini vurgulayarak,
“Yap–işlet, Yap–İşlet–Devret modeli bütün projeleri fiyat–
sene– garanti kapsamında kurul olarak inceleyeceğiz. Serbest piyasaya aykırı,
kalkınmamıza engel olacak hiçbir şeye müsaade etmeyeceğiz.” dedi. Bunu
yaparken bazı sorunlarla karşılaşabileceklerini de dile getiren Günay,
“Tabii bu durumda bazı şirketlerin geçmişten gelen müktesep hakları ile
ilgili sıkıntılar olabilir. Ama biz bu konuda Hazine’den BDDK’ya olduğu
gibi, bize de yardım etmesini, destek olmasını bekliyoruz. Bu ülke enerjiye
yüksek bedel ödemek zorunda değildir.” şeklinde konuştu. Gelişmiş ülkelerde
sanayi elektriğinin mesken elektriğinin yarı fiyatı kadar olduğunu örneklerle
açıklayan Günay, yapılacak fiyat düzenlemesi ile bu yanlış uygulamayı düzeltip
sanayi aboneleri aleyhine bozulmuş olan dengeyi yeniden sağlamaya çalışacaklarını
kaydetti. EPDK’nın elektrik alım anlaşmalarını incelemeye alacağı açıklaması,
Uluslararası Tahkim konusunu gündeme getirdi. TMMOB Makine Mühendisleri Odası
İstanbul Şubesi eski Başkanı Prof. Dr. Ergin Arıoğlu, enerji anlaşmalarında
öncelikle hukuki altyapının oluşturulduğunu, bu nedenle Uluslararası
Tahkim’in ve tazminatın gündeme geleceğini söyledi. Prof. Arıoğlu şu
bilgileri verdi: “Burada yapılması gereken ulusul bilanço çıkarılmalı.
Uzun süreli ticari anlaşmalar; başta doğalgaz olmak net bir şekilde kamunun
önünde tartışılmalı. YapİşletDevret (YİP) modeli olan ve hazineden geçirilen
anlaşmaların ulusal çıkarlar açısından TBMM’nin incelemesinden ve
bilgisinden geçmesi gerekir. Ve tazminat ödeme pahasına bu pahalı anlaşmalardan
kurtularak serbest piyasa ortamı sağlanmalı.”.
Boğaziçi Üniversitesi Vakfı (BOVAK) tarafından düzenlenen “Enerji
Sektörü Karar Vericileri Çalıştayı”nda “elektrik fiyatları ilgili
sorumuzu Boğazgiçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metin Ercan,
“enerji anlaşmalarında Daha önceden yapılan taahhütler var. Bunlar için
hukuken bir şey yapılamaz. Ancak, üreticiler, Enerji Bakanlığı vb taraflar
bir araya gelerek, karşılıklı iyiniyet ve gönüllülük esasına göre bir
çözüm bulmaları gerekiyor, bulunabilir. Aksi halde Elektrik fiyatlarında
ciddi bir pahalılık var.” şeklinde cevapladı. Bilindiği gibi Türkiye’de
elektrik alım sözleşmeleri daha öncede tartışma konusu olmuş, TEAŞ’ın
10–20 centten elektrik satın aldığı iddiaları kamuoyunda konuşulmuştu.
Enerji Bakanlığı gizlilik esası gereği elektrik alım anlaşmalarının bir
bölümünü açıklamazken son olarak Enerji Bakanı Zeki Çakan, mobil
santrallerden alınan elektriğin birim fiyatının 4,9 ila 14,3 cent arasında
olduğunu açıklamıştı.
Zaman
|
