|
Türkiye’nin yüzde
90’nın da erozyon yaşanıyor
TEMA Vakfı’nın verilerine göre, erozyonla yılda
90 milyon ton bitki besin maddesi toprakla birlikte kayboluyor.
Ülke genelinde yaklaşık 67 milyon hektar arazide toprak giderek yok olurken,
işlenen tarım alanlarının yüzde 75’inde de yoğun erozyon yaşanıyor.
TEMA Vakfı’nın yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de arazinin yüzde
63’ü çok şiddetli ve şiddetli, yüzde 20’si ise orta şiddetli erozyonla
karşı karşıya. Ülke genelinde ise yaklaşık 67 milyon hektar arazide
toprak giderek yok oluyor. Erozyon büyük ölçüde tarım alanlarında yaşanırken,
İşlenen tarım alanların yüzde 75’inde (yaklaşık 20 milyon Hektar) yoğun
erozyon görülüyor.
Rüzgar ve su erozyonu
Su ve rüzgar erozyonu ise tüm ülke topraklarının yüzde 86.5’inde hüküm
sürüyor. Rüzgar erozyonu 506 bin hektar alanda daha çok kurak iklime sahip
olan Konya ve dolaylarında yaşanıyor. Türkiye’de akarsularla birlikte
alandan taşınan toprakta çok büyük miktarlarda. Fırat Nehri, yılda 108
milyon, Yeşilırmak ise 55 milyon ton toprak taşıyor. Her yıl Keban Barajı’na
32 milyon, Karakaya Barajı’na ise 31 milyon ton toprak birikiyor. Erozyonla yılda
90 milyon ton bitki besin maddesi toprakla birlikte yitiriliyor. Her yıl tarım
alanlarından 500 milyon ton, tüm ülke yüzeyinden 1,4 milyar ton verimli üst
toprak, erozyonla kaybediliyor. Kaybedilen bu topraklar, 25 santimetre kalınlığında,
yaklaşık 400 bin hektar genişliğinde bir araziye eşdeğer.
Bu topraklarla birlikte mineral ve organik madde de yok olup gidiyor. Mineral
ve organik madde kaybının karşılanması amacıyla kullanılan kimyevi gübrelere
karşılık Türkiye yılda yaklaşık 4.5 trilyon lira kaynak ayırıyor.
Faydalı toprak katmanlarını kaybeden arazilerde çölleşme başlarken,
NASA’nın yaptığı bir araştırmaya göre, erozyonun şiddetlenerek devam
etmesi halinde Türkiye’nin büyük bir bölümünün 55 yıl sonra çöl
olacağı belirtiliyor. Erozyonla kaybedilen bir başka değer ise su. Kaybolan
toprak yüzünden her yıl yaklaşık 50 milyar metreküp yağış depolanamıyor.
TEMA Vakfı’nın verilerine göre, erozyon sonucu ortaya çıkan zararlar
şöyle:
Bitki örtüsünün yok olması sonucu toprak kayması, taşkın ve çığ
felaketleri,
Kırsal kesimden kentlere olan göçün artarak ekonomik ve toplumsal sorunlara
neden olması,
Meraların yok olması ile hayvancılığın gerilemesi,
Barajların ekonomik ömürlerinin kısalması,
İklim değişikliği ve ekolojik dengenin bozulması,
Doğal su kaynaklarının düzenli ve sürekli beslenememesi.
Erozyona dikkat haftası
Bu arada, TEMA Vakfı, erozyon tehlikesine dikkat çekmek ve alınması gereken
tedbirler hakkında uyarılarda bulunmak amacıyla bu yıl dokuzcusunu düzenlendiği
Erozyonla Mücadele Haftası dolayısıyla bir dizi etkinlik gerçekleştirecek.
Hafta, 7 Ekim Pazartesi günü çevrecilerin katılımı yapılacak yürüyüş
ile başlayacak. Atatürk Kültür Merkezi’nden başlayacak yürüyüş Anıtkabir’de
sona erecek.
TEMA Vakfı ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı Şura Salonu’nda Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer’in katılmasının beklendiği bir toplantı düzenledi.
TEMA Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Hayrettin Karaca’nın da katılacağı
toplantıda, Artvin-Camili, Bayburt, Edirne, Adıyaman, Şırnak, Bolu, Afyon,
Keskin ve Bafra’da yürütülen projeler hakkında sunumlar yapılacak.
NTVMSNBC
|
