|
Deprem gemisinden iyi
haber var
Marmara Denizi’ndeki tarihi depremleri araştırmak için 17 Eylül’de
Marmara’ya açılan Fransız L’Atalante Gemisi’nin ilk bulguları açıklandı.
Yeni bulgular, kırılması tahmin edilen 110 km’lik fayın uzunluğunu 50
km’ye, beklenen muhtemel depremin büyüklüğünü ise 7,4 ve 7,7’lerden 7
civarına düşürdü. Bu da depremin oluşturacağı tahribatın yaklaşık 25
kat azalması anlamına geliyor. TÜBİTAK Marmara Araştırmalar Merkezi Başkanı
Prof. Dr. Naci Görür, L’Atalante’nin ulaştığı bulguların 110
kilometrelik Orta Marmara Fayı’nın 60 kilometresinin 1912 depreminde kırıldığını,
buradaki gerilimin büyük ölçüde boşaldığını gösterdiğini söyledi. Görür,
“1912 depreminin Marmara Denizi içindeki devamı, Orta Marmara Çukurluğu’na
kadar sürüyor.” dedi.
Görür, ‘yeni ve ilginç’ diye nitelediği bulguların beklenen İstanbul
depreminin büyüklüğünü önemli ölçüde küçülteceğini; ancak deprem
riskini ortadan kaldırmayacağını bildirdi. Marmara Denizi kaynaklı muhtemel
depremin büyüklüğünü önemli ölçüde azaltacağı belirtilen 60
kilometrelik kırığı “elinizi uzatsanız içine girecek gibi, taptaze”
diye tanımlayan Görür, bu kırığın 1912 depremine ait olduğu yönündeki
güçlü kanaate, üzerinde çok fazla tabaka birikmemesinden vardıklarını
ifade etti. Görür “Bu kırığın 1912 depreminde oluştuğu tahmin
edilmekle birlikte, bu düşünce henüz bilimsel olarak ispat edilmemiştir.
Geminin 4–17 Ekim tarihlerinde bu kırık boyunca alacağı karot
numunelerinin radyometrik yaş tayinlerinin yapılması sonucu kesinlik
kazanacaktır. Kırığın 1912 depremine ait olduğu anlaşılırsa muhtemel
bir Marmara Depremi’nin büyüklüğü 7,5’ten 7’ye düşecektir.” dedi.
Yeni bulguların İstanbul depremiyle ilgili senaryoları önemli ölçüde
etkileyeceğini belirten Görür, “Marmara Bölgesi’nin deprem riski tamamen
ortadan kalkmayacak, sadece beklenen depremin boyutu belli ölçüde küçülecektir.
Ancak bu boyut dahi İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ve JICA’nın yapmış
oldukları Afet Önleme/Azaltma Temel Planı çerçevesinde tüm önlemlerin
vakit geçirilmeden alınmasını gerektirecek kadar önemli.” diye konuştu.
Uzmanlar farklı yorumladı
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
eski Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara: Depremin büyüklüğü önemli
değil. Yeni veriler büyüklüğü düşürse de deprem gerçeği ortada. Mühim
olan o depremin üreteceği zararın ne kadar aza çekilebileceğidir. Depremin
büyüklüğüne değil, depreme hazır olmaya konsantre olunmalı.
İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm
Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan: L’Atalante’nin bulguları, yeni ve
akademik bulgulardır. Ancak deprem senaryolarının, şehir planlaması ve mühendislik
hesaplarının değiştirilmesi açısından henüz çok erken.
Türkiye Jeofizik Kurumu Başkanı Prof.Dr. Ahmet Ercan: Deniz içi sismik çalışmalarla
deprem büyüklüğü verilemez. Ancak detaylı sismolojik çalışmalar, küçük
deprem ve depremciklerle büyüklükle ilgili bilgi verir. Orta Marmara kırığında
gerilim boşalmıştır demek, bilimi yanlış yorumlamaktır.
Zaman
|
