İstanbul'da Deprem
Bizi Yakalamadan...
Tespitler: İstanbul'da yaklaşık 1.250.000 yapı mevcuttur. Bunlardan daha
önce yapılmış olan imar affından istifade etmiş ve yıkım kararı olan-
olmayan, hiçbir mühendislik hizmeti görmemiş, hiçbirinin statik proje-rölevesi
dahi olmayan bina sayısı ortalama olarak yüzde 5 mertebesinde olup yaklaşık
63.000 binaya, güçlendirilmesi gereken yüzde 70'lik bölüm 875.000 binaya
karşılık gelmektedir. (Bu tespit büyük oranda Küçükçekmece ve Avcılar
ilçesinin binaları göz önüne alınarak İstanbul ili için ortalama ve gerçekçi
yaklaşımdır.)
Çözüm: Çözümün 1. basamağı bürokratiktir.
Konu: Yerel yönetimlerin gücü, yapısı ve olanakları bilindiğinden
merkezi hükümet düzeyinde ülke çapında bütün kişi ve kuruluşların çabaları
ile çözüme kavuşturulabilir. Yüzde 93'ü aktif deprem kuşağında olduğu
bilinen ülkemizde depremden sorumlu bir devlet bakanlığı oluşturulmalıdır.
(Diğer afetler de buna dahildir.) Ayrıca yerel yönetimlerin de deprem müdürlükleri
oluşturulmalıdır.
Bu bakanlığın temsilcilerinden, meslek odalarından, yerel yönetimlerden
ve üniversite temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulmalıdır. Komisyon
mali, teknik ve idari açıdan çok yetkili olmalıdır.
Bu öneri uzun vadeli olarak kabul edilirse (deprem olasılıkları ilgili
herkesçe bilinmektedir) acil olarak Bayındırlık Bakanlığı, meslek odaları,
yerel yönetim ve üniversite temsilciliklerinden oluşmuş olan bu komisyon
Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışma yürütmelidir.
Çözümün 2. basamağı uygulamalıdır
Şöyle ki: Yukarıda belirtilen komisyon, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından
1998 yılında düzenlenmiş olan yapı stoku ve bina envanterlerinden
yararlanarak; İstanbul'da güçlendirilmesi ve yıkılması gereken binalar için:
1- Mali kaynak
2- Hukuki sorun
3- Teknik altyapı konularında merkezi hükümeti harekete geçirmelidir.
Bu sorunlardan özet olarak bahsedersek
Mali kaynak: Kesinlikle dış kredi ile çözülme yoluna gidilmelidir. Dışarıdan
talep edilecek kredilerden en kolayı ve olanaklısı bu amaç için talep
edilecektir kuşkusuz.
Hukuki sorun: Vatandaşa bu konuda yapılacak yoğun propaganda ve ikna yöntemleri
kullanılmakla birlikte yasal bir zorunluluk da getirilmelidir. Zaten vatandaşın,
olacak depremde sağlam konutlarda oturma duygusu, bu olaya olumlu yaklaşım sağlayacaktır.
Teknik sorun
a) Kuvvetli olasılıkla yıkımına karar verilecek 63.000 bina için yani bir
ilçe oluşturulmalıdır. (Evi yıkılıp da bu yeni konutlarda ev sahibi
olacaklardan uzun vadede bir geri ödeme talep edilmelidir.)
- Böyle bir ilçe için İstanbul'da çeşitli alternatifler mevcuttur.
Herhangi bir rant kuşkusu ve konusu olmaması için alternatifler bu rapor
kapsamına dahil edilmemiştir.
- Evleri yıkılacak olan insanların geçici olarak barınacakları yerler
ülkemiz insanının mantık ölçülerinde çözümlenebilecek olasılıklar
olup bu rapor kapsamına dahil edilmemiştir.
- Bu öneride haksızlık olarak gözükebilecek tek konu kaçak yapı
yapanların ödüllendirilmesi olsa da bu durum; katillerin, hırsızların,
dolandırıcıların, tecavüzcülerin ve çetelerin affedildiği bu ülkede
(insan hayatı söz konusu olduğu için) daha masum kalmaktadır.
b) Güçlendirilme ve yıkımları yapılacak yeterlilikteki teknik ekipman
ülkemizde mevcuttur.
Bütün bunların hayata geçirilmesi için; yukarıda bahsedilen komisyon ''Ülkemizdeki
her kişi ve kuruluşu bir seferberlik mantığı ile harekete geçirmelidir.''
Cumhuriyet
|