|
Krizde savaşı kazananlar
Herkesin durduğu son iki yılda Tepe Grubu, İstanbul Kadıköy'deki alışveriş
merkezine 100 milyon dolar, Konya'dakine ise 70 milyon dolar yatırdı.
Sincan'da 15 milyon dolara mobilya fabrikası kuran grup, Afganistan ve Irak'ta
yeni işler peşinde.
Türkiye son iki yıldır Cumhuriyet tarihinin en ağır krizini yaşıyor.
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün verilerine göre 200 binden fazla işyerinin
kapandığı kriz döneminde resmi rakamlarla 2.3 milyon kişi işsiz kaldı. Bu
dönemde çalışma şansına sahip olan 21 milyon insanın büyük bir kısmıysa
ya önceki yıllarla aynı maaşı aldı ya da düşük zamlarla işini devam
ettirmek zorunda. Kriz, zengininden fakirine toplumun tüm kesimlerini etkiledi.
Fakat Türkiye ile aynı kaderi paylaşan Arjantin'in aksine sosyal patlamalara
rastanmadı. Dönemin ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in değimiyle
sosyal patlamanın olmamasının en büyük nedeni aile yapımızın sağlam
olmasından kaynaklandı. Bu sayede işsiz kalan bireyler ya ailelerinin yanına
döndü ya da aileden alınan destekle yaşamlarını devam ettirdi.
Borçlar uzun vadeye yayıldı
Tüketimin azalmasıyla birlikte üretim de düştü. Bu nedenle kriz döneminde
firmaların büyük bir kısmı masrafları kısıp çalışan sayısını azaltırken,
borçlarını da uzun vadeye yayma yolunu seçti. Ancak bu esnada çalışan sayısını
koruyan hatta yeni işçi alan, krizi fırsata dönüştürmeyi başaran kuruluşlar
da oldu. Bu yazı dizisinde hem kuruluş hem de kriz öykülerine tanıklık
edeceğiniz Tepe Grubu, Ayakkabı Dünyası, EMA İnşaat, Baymak, Tekstüre Çorap,
Ziylan Grubu ve Damat-Tween, Türkiye'de krizden büyüyerek çıkmayı başaran
kuruluşlardan sadece birkaçı. En büyük özellikleri bu dönemde yaptıkları
yeni yatırımlarla çalışan sayısını artırmaları. Verdikleri anlık
kararlarla şirketlerini başarıdan başarıya taşımaları.
Zaten onlara göre geleceğe oynayan kuruluşlar bu dönemde reklam ve tanıtım
çalışmalarına ağırlık vermek ve yatırımlarını sürdürmek zorunda.
İşte aydınlık günlere inananlar için başarı öyküleri...
Her şey Prof. Dr. İhsan Doğramacı'nın kurucusu olduğu Hacettepe Üniversitesi'ne
ucuz mobilya almak istemesiyle başladı. Doğramacı Hoca piyasada aradığı
mobilyaları uygun fiyata bulamayınca Tepe Mobilya'yı kurdu. Böylece bugün 8
bin 500 kişiye istihdam sağlayan ve yıllık cirosu 1 milyar dolara ulaşan
Tepe Grubu'nun temelleri atılmış oldu. Mobilya alanındaki birikimini zamanla
inşaat, enerji ve sanayi alanlarına da taşıyan grup, 1983 yılında bugün
10 bin öğrencinin eğitim gördüğü Bilkent Üniversitesi'ni faaliyete geçirdi.
Tepe Grubu şirketlerinin tüm kârlarını ve kaynaklarını Bilkent Üniversitesi'ne,
dolayısıyla eğitime aktardığını belirten Tepe Grubu Şirketleri Yönetim
Kurulu Murahhas Azası Ali Kantur, "Bu bizim özel durumumuz. Ancak bunun
bize herhangi bir ayrıcalık getirmesinden hoşlanmıyoruz. Bilkent Üniversitesi'nin
kurucularındanız. Tepe olarak eğitim hizmeti yapıyoruz ama bize ayrıcalık
tanıyın demiyoruz. Biz iyiysek ve ucuzsak o işi almaya talibiz. Yoksa diğer
türlü devamlı ağlayan acındıran bir durumda hiçbir zaman olmadık"
diyor.
Komple çözüm sunuyor
Tepe Grubu, inşaat sektöründe genel müteahhitliğin yanı sıra, prefabrik
inşaat, kanalizasyon ve boru hatları konusunda iddialı. Kantur anlatıyor:
"Kuruluş olarak girdiğimiz bir sektörde tüm alanları kapsamayı amaçlıyoruz.
Yine aynı şekilde mobilya sektöründe de ofis mobilyasından mutfağa, doğramadan
ev dekorasyonuna kadar birçok hizmeti birlikte sunuyoruz. Tepe Home'larda
sadece mobilya değil evde kullanılabilen her şeyi bulabiliyorsunuz. Bu da
herkesin durduğu bir dönemde bizim satışlarımızın artmasına neden
oluyor. Kısaca ortaya bir ürün koyarken, onu kendimizin de kullanacağı düşünerek
tasarlıyoruz. Konut yapacaksak orada oturacağımızı düşünürüz. Eğer
bir ürün satacaksak, onu almaya gelen insanı dikkate alırız. İnsana ve
kendimize saygımız var. Müşterimizin zamanının kısıtlı olduğunu düşünerek
birçok ürünü bir arada sunuyoruz."
İnşaatmalzemesi alanında alçı, alçıpan ve betopan denilen ürünlerin
üreticisi Tepe Grubu. Bu ürünleri ilk defa Türkiye'ye onlar getirmiş, dolayısıyla
isimlerini onlar vermiş. Betopanın şu anda tek üreticisi konumundalar.
Murahhas Aza Kantur, kriz döneminde iyi yatırımlar yaptıklarını söylüyor:
Mobilya satışları tam gaz
"Arhavi'de 5-6 miyon dolara Betopan fabrikası satın aldık. Arhavi ve
Ankara'daki betopan fabrikalarının yıllık üretim kapsitesi 50 bin metreküp.
15 milyon dolarlık yatırımla Sincan'da da bir mobilya fabrikası kurduk.
Mobilya alanında krizden etkilenmediğimiz gibi satışlardan da o kadar
memnunuz ki 5-6 milyon dolara yeni bir hat eklemeye hazırlanıyoruz.
İstanbul Kadıköy'de 100 milyon dolara alışveriş merkezi açtık. Yine bu yıl
içerisinde Konya'da 70 milyon dolara M1 Tepe Alışveriş Merkezi'ni faaliyete
geçirdik.
Bilişim sektöründeki yatırımlarımız hiç durmadı. Kendi yazılımımızı
üretmeye başladık. Moskova ve Afganistan'da ofis açtık. Şimdi
Afganistan'da
helikopter pisti yapıyoruz. Bu işten dolayı beton santralı kuruyoruz.
Afganistan'da şu ana kadar 15 milyon dolarlık iş aldık. Orada bir de otel
projemiz var. Onun yatırım tutarı da 40 milyon dolar civarında."
Enerji santralı var
Tepe Grubu enerji sektörüne ayrı bir önem veriyor. Enerji sektöründe hem
üretici hem de dağıtıcı olan grup, bugüne kadar dört santral kurdu.
Santralların iki tanesi İdil ve Batman' da, diğer iki tanesi ise Bilkent'te.
Beşinci elektrik santralı da yolda. Yine Bilkent'te kurulacak santral için
Kantur şunları anlatıyor:
"60 megavatlık yeni enerji santralı 40 milyon dolara mal olacak. Santrala
üç-beş ay içerisinde başlayacağız. Yapımının 18 ay süreceğini tahmin
ediyorum. Bu arada Bakü-Ceyhan Boru Hattı Projesi'nin üçte birini de biz gerçekleştiriyoruz.
Boru hatlarının tamamının üzerindeki istasyonları da inşa edeceğiz.
Yapacağımız işlerin parasal değeri 190 milyon dolar."
İstanbul Levent'te İş Bankası Kuleleri'ni inşa eden Tepe Grubu, yeni bir
plaza inşaatına daha hazırlanıyor. Eczacıbaşı Holding ile İş Bankası
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın çokkatlı bir bina projesi var.
İstanbul'da Büyükdere Caddesi üzerinde inşa edilecek olan binanın içerisinde
ofis, residence ve alışveriş merkezleri olacak. Projenin kaba inşaatının
40 trilyon liraya mal olacağı tahmin ediliyor.
Tepe Grubu, şimdilerde Birleşmiş Milletler'in Irak'taki iki hastane
projesini imzalamasını bekliyor. Hastane projelerinin yatırım değeri yaklaşık
olarak 50 milyon dolar. Kantur, 2003 yılında özellikle yurtdışında çok iş
yapacaklarına inanıyor. Spor ve eğlenceyi bir arada sunan Sports
International'daki toplam yatırımları da 50-60 milyon doları buluyor. Bu
arada Tepe Cinemaxx'la sinema salonları inşa ediyorlar, salonların artacağı
müjdesini de veriyorlar.
Bilkent'te 300 bin metrekarelik alanda Teknopark kurmak için kolları sıvamışlar
bile... İşte Kantur'un sözleri: "Sadece bina yatırımı 150 milyon
dolar. Gelecek firmaların yatırımını ölçmek mümkün değil. Burada
150-200 firmanın faaliyetgöstereceğini düşünüyoruz. Bunlar bilgi üretecek.
10 bin kişiye istihdam sağlanacak. Bu 10 bin kişinin Ankara'nınhayatını değiştireceğini
düşünüyorum. Zaten Bilkent olmasın, bugün Ankara yaşayamaz. Ben bu konuda
çok iddialıyım. Teknopark'ta milyarlarca dolarlık yazılım üretebilecek ve
bu yazılımlar dünyanın her noktasına gidecek. Dünya Bankası'ndan kredi,
hatta karşılıksız yardımlar alarak, gençlere imkânlar sağlayacağız.
ODTÜ, Hacettepe ve Bilkent'te okuyan öğrencilerle işbirliği yapacağız."
Kantur, kriz döneminde grup olara kendilerini sorguladıklarını söylüyor:
"Yatırımlara devam ediyoruz ama bir taraftan da kendimizi sorguluyoruz.
Bunun sonucunda da daha fazla çalışmamız gerektiği sonucunu çıkardık.
Almanya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra hızlı büyümesi insanların
haftada 70 saat çalışmasıyla olmuştu. Aynı özveriyi biz de göstermek
istiyoruz. 8 bin 500 kişi istihdam ediyoruz. Grubun cirosu 500 binle 1 milyar
dolar arasında."
Bozkırda Bilkent'i yeşerttiler
Ankara'nın bozkırlarında 15 yılda Bilkent adıyla yeni bir şehir yaratan
Tepe Grubu'nun gurur kaynağı şüphesiz ki Bilkent Üniversitesi. Bilkent'te
alışveriş merkezleri, enerji santralları, konser ve spor salonlarıyla
Avrupai bir yaşam sunuluyor. Burada öğrencilerle birlikte 20 bin kişi yaşıyor,
ancak gündüz nüfus 40 bine kadar yükseliyor. Sadece üniversitenin yatırım
tutarı 300 milyon dolar. Kantur iddialı: "Öğrencilere eğitimin yanında
kültür de veriyoruz. 10 bin öğrencimiz var.
Tepe Grubu kuruluşları Bilkent Üniversitesi'nin eğitimini desteklemek
amacıyla var. Dolayısıyla kâr elde etmek zorundayız. Kârımızı da doğrudan
doğruya eğitime yatırmak durumundayız. Buradaki öğrencilerin yüzde 20'si
burslu okuyor, bir de üzerine ücret alıyor. Sadece kitaba yılda 3 milyon
dolar harcıyoruz. Türkiye'deki bütün üniversiteleri toplasanız bu kadar
para harcamıyordur. Yazılan makale ve bilimsel çalışmalara baktığınızda
Bilkent, Türkiye'nin bir numaralı üniversitesi."
Ali Kantur'a göre iki yıldır yaşanan ağır krizden herkes kendi payına
düşen dersleri çıkardı. Krizle birlikte sivil örgütlerin ön plana çıktığını
ve toplumsal sorumlulukların bir kez daha hatırlandığını söyleyen Kantur,
"Bunun sonucunda Türkiye'nin en önemli meselelerinden biri olan AB
konusunda sadece hükümet değil, TÜSİAD, TOBB ve Türk Müteahhitler Birliği
gibi sivil toplum kuruluşları da çok aktif görevler aldı. Toplumsal
konularda dayanışma arttı.
Eğitim ve mesleki açıdan bir yerlere gelmiş kesimin karşılık
beklemeden ülke menfaatleri yararına zamanının bir kısmını harcaması
gerektiği açık. Sanırım bu da oluyor" diye konuştu.
Radikal
|
