|
Antik Zeugma’nın ‘imdat’ çığlığı
 İki yıl önce sponsor
desteğinde yürütülen acil kurtarma kazılarıyla bir bölümü son anda
Birecik Barajı’nın suları altında kalmaktan kurtarılan Zeugma antik
kentini, Fırat Nehri tehdit ediyor.
Gaziantep’in Nizip İlçesi Belkıs Köyü yakınında bulunan antik kent
Zeugma’da Fırat Nehri’nin sularının kıyıya vurması nedeniyle göçükler
meydana gelmeye başladı.
Gaziantep’in Nizip İlçesi Belkıs Köyü yakınında bulunan antik kent
Zeugma’da, iki yıldır kazı yapılmıyor ve bölgede yeniden çalışma başlatılabilmesi
için bazı kuruluşlarla görüşmeler sürüyor. Ancak, bu görüşmelerden
henüz sonuç alınamazken, Fırat Nehri’nin sularının kıyıya vurması
nedeniyle antik kentte göçükler meydana gelmeye başladı.
Geçici önlem işe yaramadı
Kurtarma kazılarına katılan arkeolog Mehmet Önal, Zeugma’nın göçük
tehdidi altında bulunduğunu doğruladı. Kurtarma kazıları sırasında,
antik kentin Fırat’ın sularından zarar görmemesi için alınan önlemlerin
yetersiz kaldığını savunan Önal, şöyle konuştu: “Kurtarma kazıları
sonrasında ünlü İtalyan arkeolog Roberto Nardi ve ekibi, Zeugma’yı su
tehdidi altında bırakmamak için kıyıya kum torbaları ve çakıl koydu. Fırat’ın
azgın suları, kum torbalarını parçalayınca, alınan önlem hiçbir işe
yaramadı. Sular, kültür toprağını eritiyor ve antik kentte göçüklere
neden oluyor. Tehdit altında olan eserleri kurtarmak için mutlaka kıyı şeridi
boyunca yaklaşık 1 kilometrelik koruma duvarları yapılması gerekiyor. Bu da
12 milyon dolarlık bir maliyeti ortaya çıkartıyor. Ancak, acil olarak
150-200 metre uzunluğunda koruma duvarları yapılırsa, arşiv binası ve
villaları kurtarabiliriz. 200-300 milyarlık bir maliyetle ilk ciddi tehdidi
ortadan kardırabiliriz.”
Vali Bilgin gerekeni yapacak
Gaziantep Valisi Lütfullah Bilgin de, Zeugma’nın önemli bir kültür mirası
olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kültür varlıklarımızı korumak
ve yaşatmak, bizim ulvi görevlerimiz arasındadır. Zeugma antik kenti de
bizim kültür miraslarımızdandır. Konuyla ilgili inceleme başlattım.
Zeugma’ya bizzat giderek, durumu yerinde inceleyeceğim. Zeugma’yı yaşatmak
ve gelecek nesillere bırakmak için devlet olarak ne gerekiyorsa onu yapacağız.”
Zamana karşı yarışılmıştı
Tüm dünyanın gündemine gelen antik kentte, Birecik Barajı’nda su tutulma
işlemlerine başlanmasının ardından başlatılan acil kurtarma kazılarında,
kıyıya yakın villa ve önemli mozaikler sular altında kalmaktan kurtarılmıştı.
Zamana karşı yapılan yarışta, uluslararası ve ulusal bazı şirket ve
vakıflar da kurtarma kazılarına destek vermiş, paha biçilmez mozaikler,
duvar resimleri, para ve pullar ile bronz Mars heykeli suların altından kurtarılarak,
Gaziantep Müzesi’ne restorasyon amacıyla taşınmıştı.
Antik kentte, 2. ve 3. yüzyılda yapılan Roma dönemine ait agora, dünyanın
en büyük arşiv binası ve paha biçilmez mozaiklerin olduğu villaların
bulunduğu sanılıyor. Zeugma’da kurtarma kazıları yapan arkeologlar, antik
kentin, Türkiye’yi dünyaya tanıtan bir marka haline geldiğini, ancak bu
markanın unutulmak üzere olduğunu, kısa sürede tekrar dünyanın ilgi odağı
haline getirilmesi gerektiğini belirtiyorlar
NTVMSNBC
|
