Koruma altında çürüyorlar
Manisa
ve ilçelerinde Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından
koruma altına alınan 1500 dolayında tarihi bina çürüyor. Manisa'da bugüne
kadar sadece iki tarihi bina aslına uygun olarak restore edilerek yaşanılır
bir mekan haline getirildi. Diğer tarihi evlerin sahipleri bürokratik işlemlerin
çok fazla olması ve pahalıya malolması nedeniyle restorasyona yanaşmıyor.
900 evin koruma altında olduğu Kula'da da aynı sorun yaşanıyor. Kula'da
sadece Kenan Evren'in doğduğu ev ile belediyenin malı olan iki ev aslına
uygun olarak restore edildi. Kula Belediye Başkanı Selim Aşkın, "Eğer
bu binaların onarımını kolaylaştırıp günümüz gerçeklerine
uyduramazsak, biz de, kurul da binaların altında kalırız" dedi.
İki bina yandı
Manisa Sakarya Mahallesi Torun Sokak ve Erler Caddesi'nde koruma altına alınan
binalardan birisi yanarken diğeri de sarhoşların mekanı oldu. Yanan binanın
zemin katındaki pencere ve kapılar tuğlalarla örüldü.
Akıncılar Mahallesi Erler Caddesi'nde 1800'lü yıllardan kalma büyük bir
bahçe içinde bulunan iki katkı konak da İzmir 2 nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları
Koruma Kurulu tarafından 17.11.1993 tarihinde koruma altına alındı. Ancak bu
bina da diğerleri gibi sarhoşların mekanı haline gelmekten kurtulamadı.
1999 yazında çıkan yangınla binanın çatı katı ile ahşap bölümleri
yandı.
Kentte Cevat Sayın ve İsmail Hilmi İşeri'ne ait binalar ise Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'ndan izin alınarak restore edildi. Aynı
binaya bitişik başka bir tarihi bina ise Kimsesizler ve Güçsüzler Vakfı
tarafından onarılmak kaydı ile mal sahibinden 25 yıllığına kiralandı.
Valiliğin de devreye girmesi ile Kimsesizler Güçsüzler Vakfı binayı
onararak, alt katına restoran üzerine ise 12 kişilik kız yurdu inşa
ettirdi.
Kula'da iki ev onarıldı
Kulada SİT Kurulu'nun 1. derecede koruma altına aldığı ev sayısının 900'ü
bulduğunu belirten Kula Belediye Başkanı Selim Aşkın, "900 evden
sadece üçü restore edildi. Bunlardan birisi bugün müze olarak kullanılan
Kenan Evren'in doğduğu ev. Diğerleri ise belediyemiz tarafından onarılan
evler. Geri kalan evler ise kaderine terk edilmiş durumda; yani koruma altında
ölüyor. Çünkü bu evlerde oturanlar gelir seviyesi en alt seviyede olan kişiler.
Devletin bu konudaki uygulamaları yeniden gözden geçirmesi gerekiyor"
dedi.
Aşkın, binaların projelendirilmesi ve onarılması konusunda düşük faizli
kredi verilebileceğini belirterek şunları söyledi: "Bu evlerde
oturanların hiç biri binasını bu hali ile onaramaz. Binaların yıkılmasına
göz yumulmamalıdır. Kurul proje konusunda kolaylık sağlamalı ve işleri hızlandırılmalı."
Belediye ve Mimarlar Odası Başkanı ne diyor
Proje yardımı yapmaya hazırız
Manisa Mimarlar Odası Başkanı Atilla Efendioğulları, evini onarmak
isteyenlere proje yardımı yapmaya hazır olduklarını söyledi. Efendioğulları,
SİT kurulundan izin almanın ve projeyi onaylatmanın çok uzun bir zaman aldığına
dikkat çekerek, "Önceki yıllarda Prof. Dr. Cengiz Bektaş, Marmara Üniversitesi'nden
gelen mimarlık öğrencileri ve Manisalı mimarlarla birlikte binaların
envanterini çıkarmıştı. En büyük sorun bu binaların varislere
intikalinden sonra çıkıyor. Ne ucuza satıyorlar ne de yapıyorlar. Oysa bu tür
binaları bazı güçlü kuruluşlar alıp onarsa sorun çabuk çözülür. SİT
Kurulu'nun aşılmaz kuralları olunca binalar yerinde ölmekten kurtulamıyor"
dedi.
Bize kamulaştırma yetkisi verilmeli
Manisa Belediye Başkanı Adil Aygül, SİT Kurulu'nun binaların koruma altına
alınmasını zorlaştırdığını ifade ederek, "Önce bunlar kolaylaştırılsın.
İkincisi bu tür binalar mal sahipleri tarafından onarılmadığı için de
yerinde çürüyor. Oysa kamulaştırılması kolaylaştırılırsa sanırım
binaların bir bölümü belediyeler tarafından alınarak korunabilir. Yeni
yasada belediyelere kamulaştırma yetkisi verilmeli. Bu konuda sıkıntılıyız"
dedi.
Yeni Asır
|