|
Türkiye, ‘kültür merkezi mezarlığı’ndan
bu yıl da kurtulamayacak
Türkiye genelinde hâlen inşaatı devam eden 87 kültür merkezinin
tamamlanabilmesi için yaklaşık 500 trilyon lira kaynağa ihtiyaç duyulurken,
2003 yılında bu inşaatlara sadece 24 trilyon ayrıldı.
Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yapımı devam eden ve bazısı daha
tamamlanamadan çürümeye yüz tutan kültür merkezleri, bu yıl da
tamamlanarak hizmete açılamayacak. Türkiye genelinde halen inşaatı devam
eden 87 kültür merkezinin tamamlanabilmesi için yaklaşık 500 trilyon lira
kaynağa ihtiyaç duyulurken, 2003 yılında bu inşaatlar için bütçeden
sadece 24 trilyon lira ayrıldı. Buna göre, söz konusu kültür merkezlerinin
tamamının inşaatının bitirilebilmesi için 20 yıldan fazla süre
gerekiyor. ‘Rasyonel olmayan ve popülist yaklaşımlar’la Türkiye’nin
birçok il ve ilçesinde çok sayıda kültür merkezi inşaatı başlatıldı.
İnşaatı devam eden bazı kültür merkezlerine müdür ve hizmetli ataması
bile yapıldı. Ancak, her yıl Kültür Bakanlığı bütçesinde kültür
merkezi yapımı için ayrılan ödeneğin yetersizliği, inşaatların
tamamlanmasını imkansız hale getirdi.
Kültür Bakanlığı’na ait halen faaliyette olan 43 kültür merkezi
bulunuyor. Türkiye’nin çeşitli il ve ilçelerinde ise 87 adet kültür
merkezinin inşaatı sürüyor. Bu inşaatlardan 4’ü 1990 yılından önce,
geriye kalan 83’ü ise 1990–2001 yılları arasında ihale edildi. Yani kültür
merkezi inşaatlarının çoğunluğu 10 yıla yakın zamandır tamamlanmayı,
bazıları ise çürümekten kurtulmayı bekliyor. İnşaatların tamamlanamamasına
gerekçe olarak ‘ödenek yetersizliği’ gösteriliyor. 2002 yılında sadece
4 kültür merkezinin inşaatının tamamlanarak hizmete sunulması
hedeflenirken, ödeneklerin yetersiz olması nedeniyle geçen yıl sadece 2 kültür
merkezi tamamlanarak açılışa hazır hale getirilebildi. 2003 yılında da 4
inşaatın bitirilmesi hedeflenirken kültür merkezlerinin, özellikle ‘sahne
mekaniği, ses ve ışık düzeni, akustik, havalandırma tesisatı ve benzeri
imalatlar nedeniyle maliyetinin’ yüksek olması, ödeneklerin yetmemesine de
gerekçe oluyor.
12 kültür merkezi projesi de bekliyor
Kültür merkezi ve kültürevi yapımı kapsamında 87 inşaat devam ederken, Kültür
Bakanlığı’nda 12 adet kültür merkezi projesi de hazır bekliyor. Bu
projelerin ödenek bulunamadığı için inşaatına başlanamadığı ifade
ediliyor. Yapıların tamamlanarak hizmete açılmasının, ‘hem kültürel
altyapının ülke genelinde güçlenmesi hem de rasyonel süreç içinde
tamamlanamayan inşaatların getirdiği maddi kayıpların engellenmesi bakımından
çok önemli’ olduğu belirtiliyor. İnşaat halindeki kültür merkezlerinin
bitirilebilmesi için yaklaşık 500 trilyon lira gerekirken, bu iş için geçen
yıl 16 trilyon, bu yıl ise 24 trilyon lira kaynak ayrıldı.
Bu rakamlara göre inşaatların 20–30 yıl gibi bir sürede
tamamlanabileceği sonucu çıkarken, Kültür Bakanlığı ödeneklerin artırılması
halinde yapımı devam eden 17 kültür merkezi inşaatının 2–3 yıl içinde
tamamlanabileceğini hesaplıyor. 2003 yılında, Kayseri, Niğde, Bitlis kültür
merkezleri ile İzmir–Forbes Köşkü’nün inşaatlarının tamamlanması
planlanıyor. Ek ödenek temin edilmesi halinde ise Konya–Mevlana, Eskişehir,
Uşak, Osmaniye, Rize, Bingöl, Hatay–İskenderun kültür merkezlerine ağırlık
verilmesi hedefleniyor. Kültür eski Bakanı ve Milli Eğitim Bakanı Doç. Dr.
Hüseyin Çelik, kültür merkezi inşaatları ile ilgili olarak şunları söylüyor:
“Kültür merkezi inşaatları için 2003 yılı bütçesinde ayrılan para 24
trilyon. Elbette bu inşaatların bir kısmı rasyonel olmayan, popülist yaklaşımlarla
başlatılan projeler. Ancak Konya, Kayseri, Eskişehir gibi metropollerde bile
birer kültür merkezi bulunmaması, 12 yıl önce başlatılan Konya Mevlana Kültür
Merkezi’nin yüzde 10 gibi düşük seviyede gerçekleşmiş olmasının izahı
zor.”
Zaman
|
