|
Ödeneksizlik yüzünden Türkiye’nin
kültür envanteri çıkarılamıyor
 Türkiye’deki
saklı kalmış kültür varlıklarını ortaya çıkarmak amacıyla oluşturulan
Kültür Envanteri Projesi’ne ödenek yetersizliğinden dolayı başlanamıyor.
Dünya kültür mirasının önemli bir bölümüne sahip Türkiye’deki kültürel
varlıkları ortaya çıkarıp korumak için 2001 yılında Türkiye Bilimler
Akademisi (TÜBA) öncülüğünde bir proje başlatıldı. Kültür Bakanlığı’ndan
üniversitelere, müzelerden belediyelere kadar birçok kurumdan destek alan
‘kültür envanteri çalışmaları’nın 2002 sonuçları açıklandı.
Bugüne kadar yapılan çalışmaların anlatıldığı toplantıda 500’ün
üzerinde başvurunun olduğu ortaya çıktı. Ancak bunlardan sadece 17 tanesi
zor şartlarda başlayabildi. 2001’de prototip olarak başlayan Denizli’nin
Buldan ile Şanlıurfa’nın Birecik–Suruç yerleşim yerlerindeki örnek çalışmaların
dahi bitirilemediği açıklandı. TÜBA Başkanı Prof. Dr. Engin Bermek, pilot
bölgelerdeki çalışmaların kendileri tarafından yürütüldüğünü; ancak
projenin Türkiye sathında uygulanmasının kaynak yetersizliğinden dolayı TÜBA
tarafından yapılamayacağını söyledi. Prof. Bermek, “Bu çalışmalar tüm
Türkiye’ye yayılmalı. Bunun yapılması için büyük kaynaklar gerekiyor.
Bu da devlet desteğiyle olabilir. Toplumun destek vermesi gerekiyor.” dedi.
Bermek’e göre devletin sahip çıkması durumunda Türkiye kültür envanteri
10–15 yılda tamamlanabilecek. Kültür envanterinin çıkarılmasının ilk aşama
olduğunu ifade eden Bermek, “Kültür, halkımızın refahına dönük öz
sermayesidir. Kültür envanterinin çıkarılmasından sonra bu sermayenin
korunması ve tanıtılması gerekiyor. Eğer çalışmaları yapmazsak özkaynağımızı
kaybedeceğiz.” dedi. Türkiye’nin çok hızlı bir yıkım sürecinde olduğuna
dikkat çeken Engin Bermek, kültürel varlıkların bir an önce artı değere
dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. Kültür Envanteri Projesi’nin
koordinatörü Prof.Dr.Ufuk Esin ise proje için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda
gerekli kaynağın olduğunu belirtti. Projenin dünyada bir ilk olduğunu açıklayan
Esin, çalışmaların tek yerden yapılmasının maliyeti düşüreceğini
kaydetti.
TÜBA, kuruluş bildirisinden dolayı kültürel varlıklara maddî destek sağlayamıyor.
Bu projeyi TÜBA ile Kültür Bakanlığı ortaklaşa sürdürüyor. Kültür
Bakanlığı, ödenek ayırması gereken bu projeye destek sağlamıyor. Kültür
Envanteri Projesi için bilgisayar ortamında bir veri tabanı oluşturuldu. TÜBA’nın
veri tabanıyla ilgili çalışmalarını sürdüren Tamer Özalp ve Ertürk Çelenk,
2004’ün sonunda ilk sonuçların internet ortamına geçeceğini açıkladı.
Projeleri tamamlanacak yerlerin tüm kültürel bilgilerine ulaşılabilecek
veri tabanında şu bölümlerin envanter çalışması yapılıyor: Arkeoloji,
kentsel mimari, kırsal mimari, tarih (yazıtlar), sözlü tarih, etnobotanik ve
jeoloji.
Zaman
|
