|
Bin tanrılı uygarlığın surları
yeniden doğuyor
Anadolu'da 500 yıl hüküm süren ve tarihin en büyük gücünü yaratan
Hititler'in düşmanlarını titreten surları yeniden inşa ediliyor. Hattuşa'daki
çalışmalar tamamlandığında dünya arkeoloji tarihinde bir ilk gerçekleşmiş
olacak
'Her arkeoloğun bir hayali vardır. Bir eseri yeniden inşa edip ayağa kaldırmak.'
Bu sözler 'Bin Tanrılı Uygarlık' olarak bilinen Hititler'in başkenti Hattuşa'daki
kazıların başkanlığını yapan Arkeolog Dr. Jürgen Seeher'e ait. Seeher yıllardır
kurduğu hayalini gerçeğe dönüştürmenin heyecanını yaşıyor. Alman
arkeolog, Hattuşa'nın surlarını yeniden ayağa kaldırıyor.
Hattuşa, M.Ö. 1600'lerde -şimdiki adı Boğazkale olan- Çorum'a bağlı küçük
ilçede kuruldu. 1834 yılında Fransız bir arkeolog tarafından tesadüfen keşfedilmesinin
ardından dünyanın gözü ona çevrildi. Kil tabletler üzerine anlaşmalar,
kanunlar ve hatta edebi metinleri kaydetmiş olan Hititler, binlerce yıllık
insanlık tarihine, tapındıkları Güneş Tanrıçası 'Arianna' gibi doğdu.
Hattuşa'da ilk kazılar 1893 yılında başladı. 1931 yılından bu yana da
Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından kesintisiz sürdürülüyor. Kazıların
son on yılına ise Dr. Jürgen Seeher başkanlık ediyor. Kendi deyimiyle
'bayrağı devralan' Seeher, uzun süredir kendisini meşgul eden 'Hattuşa'da
bir Hitit yapısını tamamen yeniden ayağa kaldırma' fikrini hayata geçiriyor.
Seeher, elbette bunu yalnız başına yapmıyor. En başta kendisi gibi arkeolog
olan eşi Ayşe Seeher, kazıların sponsoru JT International (JTI) firması ve
elli kişilik kazı ekibi bu proje için canla başla çalışıyor.
Hattuşa'da bu yıl başlanan yeni projeyle Hitit surunun yaklaşık 70
metrelik bir kısmı ayağa kaldırılacak. Yeniden inşa edilmesi planlanan
kesimde iki kule de mevcut. Sur duvarlarının yüksekliği 7, kuleler ise yaklaşık
9 metre olacak. Surların en altı taşlarla, üzerleri ise kerpiç tuğlalarla
örülecek.
'Bu boyutlardaki kerpiçten bir surun ayağa kaldırılması bugüne dek ne Türkiye'de
ne de dünyada yapıldı' diyen Seeher dünya arkeoloji tarihinde bir ilke imza
atacak. Bunun için de 'kılı kırk yararak' çalışan Seeher, işin en önemli
boyutu olan 'kerpiç üretimi'ni çözmüş durumda. Özel olarak bulunan iki
ustanın önderliğinde toplam 50 bin kerpiç üretilecek. 2005'te bitirilmesi
hedeflenen surların tamamen insan gücüyle inşa edileceğini söyleyen Seeher
bunun nedenini ise şöyle açıkladı: 'Amacımız bazı sorulara cevap bulmak.
Hititler bunları nasıl yaptı, hangi malzemeleri kullandı, taşları nasıl
taşıdı? Bu soruların yanıtını bulmak için böyle çalışmamız
gerekiyor.'
Akşam
|
