|
'Tarih' metroyu sevmedi
Fen İşleri, inşaat sırasında bulunan tarihi eserlerin metroyla birlikte
sergilenmesi önerisini getirdi. Atina Metrosu'nda inşaat aşamasında bulunan
tarihi eserler de aynı şekilde sergilenmişti.
İstanbullu raylı ulaşıma geçmeye hazır ama milyonlarca dolar harcanan
'metro inşaatı' mehter adımıyla ilerliyor. Topkapı-4. Levent bağlantısı
için en az 10 yıl gerekiyor
İstanbullular, 100 yıllık rüya metronun tamamlandığını görmek için
uzun yıllar bekleyecek. Topkapı'yı Levent'e bağlaması hedeflenen 'İstanbul
Metrosu', ilk aşaması tamamlandıktan sonra 'unutuldu'. Taksim-4. Levent arasındaki
ilk bölümü üç yıl önce açılan metronun inşaatı, dört noktada tıkandı.
Fen İşleri Daire Başkanı Yunus Balta, inşaatın sürdürülmesi için düşünülen
değişiklikler konusunda 'endişeli'. Balta, "Milyonlarca dolarlık maddi
kaybı bir yana, değişiklikleri hayata geçirmek en az 10 yıl sürer"
dedi.
1985-88 yılları arasında Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı DLH tarafından
fizibilite etütleri yapılan 'İstanbul Metrosu', şehir trafiğinin en yoğun
olduğu Topkapı-Yenikapı-Taksim-4. Levent arasında, 16 km uzunluğunda ve 13
istasyon olarak öngörüldü.
DLH projesi, İTÜ ve ODTÜ üyesi 99 profesörün denetiminde 15 ayrı
inceleme grubunca güncelleştirilerek ihale edildi. 2000 yılında 8.5 km
uzunluğundaki
Taksim-4. Levent hattı açıldı.
Taksim-Yenikapı 'koptu'
Taksim-Yenikapı arasındaki 2. etap da 1998'de ihaleye çıkarıldı. Metro bu
aşamada Yenikapı'dan delme tünelle Şehzadebaşı istasyonuna, oradan 800
metrelik tünel ve viyadükle Unkapanı istasyonuna ulaşacaktı. Ardından Haliç
ve Unkapı köprüleri arasında yapılacak 900 metrelik yeni köprüyle Haliç
geçilecek ve Şişhane'den Taksim'e bağlanacaktı.
Büyükşehir Belediyesi, 15. 12. 1998 tarihinde metro projesini Koruma
Kurulu'na sundu. 1999 yılında 'güzergâh geçişinin genelde prensip olarak
uygun' olduğunu belirten Kurul, çeşitli ara kararlardan sonra 2003'te yeni köprü
yerine 'metronun Haliç geçişinin motorlu araç geçişinin yapıldığı
Unkapanı köprüsü üzerinden yapılmasını' istedi.
Kurul 'yeni bir köprünün tarihi yarımadanın siluetini bozacağını ve tünellerin
tarihi eserlere zarar vereceğini' belirtti.
Güzergâh sil baştan
Yeni Haliç köprüsü inşaatına izin çıkmayınca, metro güzergâhının
batıya kaydırılması gündeme geldi. Köprüye bağlanmak üzere 55 milyon
dolar harcanarak yapılan 8 km uzunluğundaki tünel de devre dışı kaldı.
Koruma Kurulu'na yaptığı itirazın sonucunu bekleyen belediye, çalışmaları
durdurulan İstanbul Metrosu için beş ayrı güzergâh belirledi.
Eylül ayında karar vermesi beklenen 1 No'lu Koruma Kurulu itirazı
reddederse Büyükşehir Belediyesi'nin önünde iki seçenek olacak: Ya itirazında
direnerek bölge idare mahkemesine başvuracak ve başlangıçtaki güzergâhta
inşaata devam edecek ya da güzergâhı değiştirip metro için her şeye
yeniden başlayacak.
'İstanbul bekleyemez'
Amaçlarının Koruma Kurulu'yla zıtlaşmak olmadığını söyleyen Fen İşleri
Daire Başkanı Yunus Balta, şöyle konuştu: "Bize önerilen alternatif için
IMÇ bloklarının istimlakı gerekiyor. Milyonlarca dolarlık maddi kaybı bir
yana, mahkemeler, ihale ve yeni tünel inşası en az 10 yıl sürer. İstanbul'da
şu anda 2.5 milyon motorlu araç var. İstanbul trafiği bu süreyi kaldıramaz.
Kurul, Aksaray istasyonunu da tamamen tarihi eserin altından geçirmemizi
istedi. Bunun için yüzde 5.8'lik eğim vermek gerekir ki bu teknik olarak bir
metrodaki eğim sınırını zorluyor."
Atina örnek olabilir
Balta, "Yeraltındaki eski eser, günışığına çıkarılmazsa bir işe
yaramaz. Biz burada yeraltının röntgenini çektik. Tarihi eserlerin bulunduğu
yerlerde, metro istasyonlarıyla birlikte gün ışığına çıkaracağımız
bu eserleri de sergileyelim, önerisi getirdik" dedi.
İnşaatı sırasında onlarca noktada tarihi esere rastlanan Atina
Metrosu'nda,
inşaatı durdurmak yerine ortaya çıkarılan bazı tarihi eserlerin metro
istasyonlarında sergilemesi yoluna gidilmişti.
Güzergâhın önündeki 'engeller'
Topkapı'yı 4. Levent'e bağlaması hedeflenen metro inşaatı şu noktalarda
durdu.
Haliç geçişi: İstanbul 1 No'lu Koruma Kurulu, metronun Taksim-Yenikapı bağlantısını
sağlayacak tünelleri birleştirmesi hedeflenen 900 metrelik yeni Haliç köprüsüne
izin vermedi.
Unkapanı istasyonu: İnşaat için kamulaştırılması düşünülen bazı
yapıların korunması istendi.
Şehzadebaşı: Aç-kapa inşaat sisteminin bölgedeki arkeolojik yapılara
zarar vereceği gerekçesiyle çalışma durduruldu. Kurula sunulan iki
alternatif projeye yanıt bekleniyor.
Aksaray-Yenikapı Hafif Metro bağlantısı: Bizans eserleri ve Osmanlı
Hamamı bulunan Aksaray istasyonundaki çalışma durduruldu. Koruma kurulu,
metro tüneli ve Hafif Metro istasyonu dahil olmak üzere projenin yeri ve
kodunun değiştirilmesi, alttan delme tünel tekniğiyle projenin yenilenmesi
istendi.
Azapkapı: İstanbul 1 No'lu Koruma Kurulu, bu bölgede yapılacak her türlü
kazı çalışmasının Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nce yapılmasını ve
güzergâh üzerinde bulunan mevcut yapıların da revizyon-
larının yapılmasını istedi.
Radikal
|
