|
Dev hangara Türk imzası
Tepe-Akfen konsorsiyumu dünyanın en büyük uçak
bakım hangarının çatısını tasarlayıp imal edecek. Dubai'de Emirates
Havayolları için gerçekleştirilecek projede özel çatı hiç kolon kullanılmadan
110 metre eninde, 110 metre boyundaki hangarın üzerine yerleştirilecek.
Toplam yedi adet inşa edilecek bu hangarlar Emirates'in sipariş verdiği
555 koltuk kapasiteli Airbus A380'lerin bakımlarında kullanılacak. Dünyada
havacılık sektöründe hem inşaat hem de işletme yapan çok az sayıda şirketten
biri olan Tepe-Akfen, bölgedeki ülkelere Atatürk Havalimanı Dış Hatlar
Terminali'yle edindiği tecrübesini ihraç edecek. Avrupalı Airbus Endüstri'nin
tasarladığı A380, dünyanın en büyük yolcu uçağı ünvanını 2005'te
ilk uçuşunu yaparak Boeing 747 Jumbo Jet'ten alacak. Dört motorlu, iki katlı
dev yolcu uçağının imal edilen ilk parçaları şirketin merkezi Güney
Fransa'daki Toulouse şehrine ulaştı. Teslimatları 2006'da başlayacak
A380'in en büyük müşterisi Emirates Havayolları. Dubai merkezli şirket
filosuna toplam 45 adet A380 katacak.
Emirates gibi A380 siparişi veren diğer havayolları da yoğun hazırlıklar
yapıyor. Çalışmaların en önemli noktalarından biri de bakım ve uçağın
gireceği büyüklükte hangar. Kanat açıklığı 79.8, gövde uzunluğu ise
73 metre olan A380 uçakları için eni ve boyu 110 metrelik dünyanın en büyük
bakım hangarı Dubai'de inşa edilecek. Toplam yedi adet planlanan hangarın yüksekliği
ise 34 metre olacak. Bakım üssünde yedi hangar 'L' harfi şeklinde dördü
yanyana, üç tanesi de diğerlerine dik olarak yer alacak. Her hangarın içinde
üç katlı ofis bölümü bulunacak. Hangarların arka kısmında ise work-shop
olarak adlandırılan atölyeler olacak.
Emirates, Dubai Havalimanı'nın genişletilmesi projesi içinde yer alan
yeni bakım üssü çalışmalarına geçen yıl başladı. Tesislerin projesi
Paris havalimanlarını inşa eden ve işleten Aeroports de Paris (ADP) tarafından
çizildi. Emirates önce bakım tesisinin çok özel tasarım gerektiren çatıları
için ihaleye çıktı. Dünyaca ünlü büyük inşaat şirketlerinin çarpıştığı
yaklaşık 25 milyon dolarlık ihaleyi Tepe-Akfen konsorsiyumu kazandı. Son
pazarlık aşamasında Emirates yetkilileri Atatürk Havalimanı Dış Hatlar
Terminali'ne gelerek incelemelerde bulundu.
Emirates halen bakım üssünün çatı dışında kalan ana inşaat işleri
için aldığı teklifleri inceliyor. Yaklaşık değeri 300 milyon doları
bulan yapı işi ihalesinde Tepe-Akfen oldukça iddialı. Bu ihalede kazanan
ekim ayında açıklanacak.
Özel çelik
Halen 20 mühendis projenin detay çizimlerini gerçekleştiriliyor. Çatının
inşasında Lüksemburg'da imal edilen özel ASTM A709 tipi çelik kullanılacak.
Yüksek esneklik ve dayanıklılığa sahip bu özel çelik, Türkiye'ye
getirildikten sonra üç ayrı fabrika tarafından işlenecek. Türkiye'deki
fabrikalarda imalatta 260 işçi çalışacak. Üretim toplam 420 bin
adam/saatte gerçekleştirilecek. Tamamlanan çelik konstrüksiyon montaj için
deniz yoluyla Dubai'ye gönderilecek. Dubai'de çelik konstrüksiyonun montajı
160 işçi tarafından 280 bin adam/saatte tamamlanacak. Tepe-Akfen, 10 ay içinde
tüm çatı imalat ve montajını bitirmeyi planlıyor.
Hangarlar özel kapıya sahip olacak. Endüstriyel kayar kapı çok kısa sürede
açılıp kapanacak. Kapının üst kısmında A380'in kuyruğunun içeriye
girmesine sağlayan beş metre yüksekliğinde 25 metre eninde ek bir parça da
bulunacak.
Neden seçildi
Tepe-Akfen'in bu projede seçilmesinde en önemli referans Atatürk Havalimanı
Dış Hatlar Terminali oldu. İnşaatı rekor hızla bitiren konsorsiyum, işletmede
de ciddi başarılara imza attı. Dünyada hem inşaat yapan hem işleten hem de
bu birikimlerini başka havalimanlarında uygulayan çok az sayıda sayıda şirket
bulunuyor. 'Belki sıralamada Türkiye'nin en büyük şirketleri arasında yer
almıyoruz ama biz bir dünya markasıyız' diyen Tepe-Akfen konsorsiyumu
Murahhas Azası Sani Şener için bu proje, uzun yıllardır azimle yaptıkları
çalışmaların ilk meyvası. Çok hassas tasarım ve imalat gerektiren çatı
projesini diğerlerini izlemesi planlanıyor.
Tepe-Akfen grubu bölgede hızla büyüyen havalimanı projelerini de hem inşaat
hem de işletme açısından yakından takip ediyor. Halen teklif aşamasında
olan Mısır, Yemen, Ürdün ve İran'daki projeler için yeterlilik alındı.
Konsorsiyum, Arnavutluk'un başkenti Tiran'daki havalimanı projesinde finale
kalan dört şirketten biri oldu.
Hnagar nereden geliyor
Ünlü Fransız havacı Louis Bleriot 1920 yılında Kuzey Fransa'da uçağındaki
arıza nedeniyle mecburi iniş yapar. İmal ettiği uçaklar Türkiye'de de
kullanılan havacının uçağı hasarlanmıştır. İndiği yerin hemen yakınındaki
köylüden uçağını ağıla koymak için izin ister. Ağılın içinde uçağını
tamir eder ve tekrar havalanır. REID şirketi tarafından yapılan ağıl
Bleriot'un çok hoşuna gider. Ağıldan üç tane kendi uçaklarını koymak için
sipariş verir. Kuzey Fransa diyalektiğinde ağıl anlamında kullanılan
'hangar' kelimesi havacılık literatürüne girer.
Hürriyet - Uğur Cebeci
|
