|
‘M. Butterfly’ın Apartmanı’
Belvü, tarihe gömülüyor!
İsmi, “güzel manzara” anlamına gelen ‘Belvü Apartmanı’, tüm anılarıyla
birlikte yıkılırken, genç sanatçılar ‘iş’leriyle bu sürece
direniyorlar. Bir zamanlar ‘M.Butterfly’ da bu apartmanın sakinlerinden
biriydi.
Beyoğlu Nuruziya sokaktaki Belvü apartmanı, bir alt sokağında süren
metro inşaatı nedeniyle ağır hasar görmüş ve yıkım kararı alınmıştı.
Ancak üç genç sanatçı, 60 yıllık ömrünü tamamlamadan, mekanı ölümsüzleştirmek
için harekete geçti. Geçen yılın Aralık ayından beri, çatı katında
birlikte çalışan ve eserlerini binayı oluşturan unsurların üzerine yapan
Zeyno Pekünlü, Ceren Oykut ve Ari Alpert’in eserleri, Belvü’yle birlikte
yok olacak.
Özellikle ‘işleri’ de binayı oluşturan unsurların üzerine yaptıkları
için, çalışmaları bitip, çıkıp gittiklerinde bütün ‘işler’
binayla aynı kaderi paylaşacak. Binanın başına ne gelecekse ‘işlerin’
başına da o gelecek. Binanın yıkılmasıyla, elde birşeyin kalmaması
‘genç sanatçıların hoşuna gitmekte. Sergide, gravür, çivi, origami,
resim, kumaş ve desenlerden oluşan eserler yer alıyor.
Sanatçılar, Yasemin Toksoy’un da katılımıyla ilk iki sayısını çıkardıkları
‘Belvü fanzin’i hazırlamaya, bina yok olduktan sonra da devam edecekler.
Fanzinin özelliği, 3 boyutlu olması. Sergi Saatleri: Sergi, 20 eylül’e
kadar, Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri 14:00 - 19:00 saatleri arasında
ziyaret edilebilir.
Belvü Apartmanı - Başlıbaşına tarih
Mösyö Mulatier’nin 2 - 4 katlı tahmin edilen Nuruziya Sokağı 30
numaradaki evinde bir dönem oturmuş iki kişi... Biri, uzun zaman İstanbul’da
kalmış bir İtalyan mimar De Nari.
Diğeri ise Guilio Mongeri. 1900 - 1930 yılları arasında Türkiye’de eğitim
ve uygulama yapan, ‘birinci ulusal mimarlık dönemi’nin etkileri içinde sürekli
değişim gösteren, eserlerine daha çok İstanbul, Ankara ve Bursa’da
rastladığımız Mongeri’nin özellikle Ankara kurulurken bazı büyük
boyutlu yapıları ürettiği biliniyor.
En önemli yapıtları olarak Beyoğlu Saint Antoine Kilisesi, Karaköy
Palas, Maçka Palas, Maçka Eski İtalyan Sefareti, Taksim Anıtı Kaidesi,
Haseki Hastanesi Nurettin Bey Pavyonu (komuşusu De Nari ile birlikte) Ulus Türkiye
İş Bankası ve Bursa Çelik Palas Oteli’ni sayılabilir.
’30 numarayı’ daha sonra saat tüccarı Gramatopoulos satın alıyor. İsviçre’de
aldığı saatleri, orada Singer damgası bastırıp burada Singer saati olarak
sattığı iddia edilen ve kazandığı paralarla 1941’de Mulatier evini yıktırıp
yerine Belvü Apartmanı’nı yaptıran Gramatopoulos, daha sonra burayı
satarak İsviçre’ye yerleşiyor. Mulatier evinden arda kalan tek esas,
bodrumdaki kalorifer dairesi. Buralar yıkılmamış ve apartman bu temel üzerine
inşa edilmiş. Belvü Apartmanı betonarme değil, yığma tuğla bir apartman
özelliğini taşıyor.
Binada, 1957’den beri oturan emekli Avukat Tacettin Ünlü’nün bir üst
katında İstanbul’un bir vakitler en ünlü kuyumcusu olup, yabancı devlet
adamları, kralları, kraliçelerine verilen hediyeleri hazırlayan Leo Saran’ın
dul eşi Evlambiya Saran ikamet ediyor.
Madam, eşinin 1950’lerde Mısır Kralı Faruk’un oğlunun düğünü için
yaptığı, devlet tarafından yollanan hediyeleri özellikle hatırlıyor. Daha
önce Mecidiyeköy’de villa sahibi olan Saranlar, 1940’ların başında
‘varlık vergisi’ni ödeyebilmek için villalarını satıp bu apartmana
yerleşmişler. Eşi Leo Saran, erken Cumhuriyet döneminde de bu ünlü kuyumcu
özelliğini muhafaza etmiş, özellikle de son Menderes zamanında. Madam
Evlambiya, Nuruziya Yeniçarşı Sokağı sağ köşede, altında bugün Berrak
Eczanesi’nin bulunduğu binada Katolik Kilisesi papazlarının kaldığını
hatırlıyor. Ayrıca bu apartmanda bir dönemin ünlü kalp cerrahı Dr.
Resopulos’un evi ve muayenehanesi varmış.
M. Butterfly da, Belvü'de kalmıştı
Ünlü Anayasa profesörü Bahri Savcı, rahmetli gazeteci Örsan Öymen’in eşi
Gisela Öymen, yazar Defne Sandalcı, dergimizin editörü Erdir Zat ve M.
Butterfly filminin esas kahramanı, oyuncu Jeremy Irons tarafından canlandırılan
Bernard Boursicot hep bu apartmanın renkli kişilikleri.
NTVMSNBC
|
