|
TİKA'dan Moğolistan atağı
Göktürk dönemine ait 4 binin üzerinde altın, gümüş, bronz, demir ve
değerli taş eserin bulunduğu ve TİKA'nın yürüttüğü kazılar, yurtdışındaki
kapsamlı kültürel çalışma oldu.
Türkiye, atalarının izini aradığı Moğolistan'da, Bilge Kağan Külliyesi'nin
kazı çalışmalarını tamamladı. Göktürk dönemine ait 4 binin üzerinde
altın, gümüş, bronz, demir ve değerli taş eserin bulunduğu kazılar, Türkiye'nin
yurtdışında yürüttüğü en kapsamlı kültürel çalışma oldu. Türkiye
İşbirliği ve Kalkınma Ajansı'nca (TİKA) yürütülen çalışmalar çerçevesinde
2004 yılında müze ve çevre düzenlemesi yapılacak.
Bilge Kağan Külliyesi için bütçeden 400 bin dolar kaynak istendi. Türkiye'nin
''Moğolistan'daki Türk Anıtları Projesi'' nin 2003 yılı çalışmaları
sonuçlandırıldı. TİKA Başkan Vekili Faruk Uysal , 2003 yılı kazı çalışmalarının
Prof. Dr. Sadettin Gömeç başkanlığındaki 11 kişilik ekip tarafından yürütüldüğünü
belirtti. Kazıları yürüten Prof. Dr. Sadettin Gömeç, 5 bin yıllık tarihi
olan Türk ulusunun sadece savaş yapıp göç etmediğini, kendi dili ile kültürünü
de yarattığını vurgulayarak, Göktürk dönemindeki ender devlet yazıtlarının
dünya kültür mirasındaki yerini aldığını ifade etti. Buluntular arasında
yer alan Bilge Kağan'ın özel eşyalarının, o dönemin çok ilerisinde
tekniklerle yapıldığını ortaya koyduğunu anlatan Gömeç, külliyedeki çatık
kiremit üzerinde resmedilen savaş sahnesinin ise düyadaki tek örnek olduğunu
söyledi.
Gömeç, ''Son derece özel üslupla ortaya konan resim, Türklerin yaptığı
savaşlar ve yaşamlarına ilişkin bilgilerle yeni bir tarih yazımına vesile
olabilecek nitelikte'' dedi. Kazılar sırasında ''baklava dilimi motifi'' yer
alan kilden yapılmış kaplar bulunduğuna işaret eden Gömeç, bu buluntunun
baklava motifine sahip çıkan pek çok kültüre de yanıt anlamına geldiğini
vurguladı. Gömeç, kazılarda Bilge Kağan'ın anıt mezarının ''yazıt,
bark ve sunak taşlarından'' olmak üzere üç bölümden oluştuğunu anlattı.
O dönemde anıt mezarın zarar görmemesi için su kanallarıyla çevrildiğini
vurgulayan Gömeç, ''Mezarın iç tarafına da yağmur sularının tahliyesi için
özel bir düzenleme yapmışlar. Anıt, oldukça ender yapıtlardan biri'' diye
konuştu.
Cumhuriyet
|
