|
'Sırça Saray' yenileniyor
Fatih Sultan Mehmet'in 1473'te yaptırıp oturduğu 'Çinili Köşk', diğer
adıyla 'Sırça Saray'da temizlik ve bakım var. Çinilerin tek tek onarıldığı
restorasyonun maliyeti 1 trilyonu aşıyor
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1473 yılında yaptırılan köşkte, 25'i çini
restoratörü olmak üzere 50 kişilik bir ekip çalışıyor. Restorasyondaki
öncelikleri Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Rölöve ve Restorasyon
Merkezi belirliyor. Köşkün sahibi olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü
de karar alma sürecine katılıyor.
Restorasyonuna geçen yıl başlanan ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri bahçesinde
bulunan köşkün dış yüzeyinde yüzyılların izi var. Çatı kurşunla
kaplanarak başlanan restorasyonda, taşlardaki patinanın (dış yüzeyde hava
şartlarıyla oluşmuş kir) temizlenmesi için de önce dış duvarlara su püskürtülmüş.
Kirlerin yumuşamasıyla birlikte taşlara ıslak kâğıtlar yapıştırılıp,
jelle temizlenerek beyazlaştırma işlemi uygulanmış. Köşkün
restorasyonunu üstlenen İNSA İnşaat Taahhüdü Ticaret ve Sanayi yetkilisi
Yusuf Başer, "Bu işlemin standardı üçtür. Biz bazı yerlerde 5-10 kez
tekrarladık" dedi.
2002 yılında yapılan ihalede restorasyonun ilk keşif bedelinin 750 milyar
lira olduğunu belirten Başer, şunları söyledi:
"Bu yıl da yüzde 50 keşif ilavesi aldık. Restorasyon 2003 yılı
sonunda sona erecek.
1 trilyon 175 milyar liralık bütçe, Gülhane'ye bakan cephe dışında
yetecek gibi görünüyor. Çünkü o cephe baştan başa bezemelerle dolu ve
onun için ayrı bir kaynak gerekiyor. Rölöve ve Restorasyon Merkezi de buranın
daha sonra ele alınması kararını verdi."
Çinileri koruma formülü gizli
Çini restoratörlerinin Mimar Sinan Üniversitesi Restorasyon Bölümü hoca ve
öğrencilerinden oluştuğunu anlatan Başer, "Çiniler teker teker elden
geçiyor. Bozuk olanlar onarılıp koruma altına alınıyor. Onarım için
kullandıkları karışımın formülünü bile gizli tutuyorlar. Bize sadece
hangi malzemeleri almamız gerektiğini söylüyorlar" dedi.
Arkeoloji Müzesi'ne bağlı
İstanbul'da, Topkapı Sarayı'nın dış cephesinde yer alan Çinili Köşk'ün
mimarı bilinmiyor. Fatih Sultan Mehmet'in bir süre oturduğu belirtilen köşke
3. Sultan Murat zamanında mermerli bir selsebil de ilave edilmiş. 1737'de yangın
geçiren köşkün ön cephesindeki ahşap revaklı kısım yandığı için taş
sütunlar ilave edilmiş. 1873-1878 yıllarında müzeye dönüştürülmesi çalışmalarında
mimar Monterano'nun öngördüğü değişiklikler, Çinili Köşk'ün iç mekânlarında
büyük bozulmalara neden olmuş. Ortadaki duvar çinileri sökülmüş, sökülmeyenlerin
üzeri de sıvanmış. Yan eyvan (büyük balkon) duvarları yıkılarak
yerlerine sütunlar konulmuş. Bina Osman Hamdi Bey'in çalışmalarıyla 1891 yılında
Müze-i Hümayun olarak kullanılmış. Daha sonra eserler, yine Osman Hamdi Bey
tarafından yaptırılan Arkeoloji Müzesi'ne taşınmış.
1948-1949 yıllarında da İstanbul Nafi'a Müdüriyeti kontrolünde yapılan
restorasyonda Çinili Köşk'ün orjinal kimliğine uygun çalışmalar gerçekleştirilmiş.
1939'da Topkapı Sarayı Müzesi'ne devredilen köşkteki eserler çeşitli müzelere
aktarılmış. 1953'te İstanbul'un fethinin 500. yıldönümü nedeniyle Fatih
Sultan Mehmet'e ait elbise, silah, ferman gibi eserlerin sergilenmesi için onarılan
bina 'Fatih Müzesi' olarak ziyaret açılmış. Daha sonra da Türk, İslam ve
Osmanlı çini ile seramiklerinin sergilendiği bir bölüm haline getirilmiş.
Bina 1981'de de İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ne bağlanmış.
Radikal
|
