|
'Gerdanlık' 30 yaşında
 Boğaziçi Köprüsü'nün temeli, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan
Süleyman Demirel'in yanı sıra binlerce İstanbullunun katıldığı bir törenle,
20 Şubat 1970 tarihinde atıldı.
Kent trafiğini rahatlatmak amacıyla Asya ile Avrupa arasında, '3. asma köprü,
yapılsın mı, yapılmasın mı' tartışmaları sürerken, Boğaz'ın ilk göz
ağrısı Boğaziçi Köprüsü, 30 Ekim' de 30 yaşını dolduruyor.
Asya ile Avrupa kıtalarını birleştirerek, binlerce yıllık bir rüyayı
gerçeğe dönüştüren ilk köprü olma özelliğini taşıyan Boğaziçi Köprüsü,
kimi zaman sevgisine karşılık bulamayanların isyanına, kimi zaman parasızlıktan
bunalanlara, kimi zaman da seslerini duyurmak için kendilerini korkuluklara
zincirleyip, ayaklarına tırmanan kişilere mekân oldu.
İlk fikir Menderes'in
'Boğaziçi Köprüsü Projesi' yasa tasarısı 4. Adnan Menderes hükümetinin
işbaşında olduğu 13 Eylül 1957'de Meclis'ten geçti. Proje 3 Temmuz 1968'de
İngiliz Freeman Fox and Partner ve Botex firmasına 303 milyon liraya verildi.
34 ayda bitirilmesi taahhüt edilen projenin anlaşması 27 Ocak 1970'te
imzalandı. Mimarlar ve İnşaat Mühendisleri odaları, karşı kampanya düzenledi.
Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan Süleyman Demirel'in katılımıyla 20
Şubat 1970'te temeli atıldı.
Başak Sigorta'nın 135 milyon marka sigortaladığı köprünün kule
ayakları ve ankrajlar gibi betonarme kütlelerin yapımı, Aralık 1971'de
tamamlandı. 11 Ocak 1972'de Boğaziçi Köprüsü'nü taşıyacak olan esas ana
kabloların çekilmesine başlanırken, 9 Şubat 1972'de 5 bin ton çelik kullanılan,
denizden 165 metre yükseklikteki kulelerin dikimi tamamlandı.
Büyük kısmı çelikten
Köprüyü taşıyacak olan, beş milimetre çapında ve 11 bin çelik telden
meydana gelen çelik halatların çekimi 19 Eylül 1972'de bitirildi. 26 Mart
1973'te, 33.40 metre genişliğinde, 17.80 metre uzunluğunda ve 142'şer ton ağırlığında
60 adet çelik anayol ünitelerinin ana kabloya çekimi tamamlandı.
10 Mayıs 1973'te ilk kez köprü üzerinde yürünürken, 8 Haziran 1973'te ilk
trafik denemesi yapıldı. Bakanlar Kurulu, 1 Ekim 1973' te aldığı bir
kararla 1074 metre uzunluğundaki köprüye 'İstanbul Boğaziçi Köprüsü' adını
verdi.
10 aylık gecikme
Cumhuriyet'in 50. yıldönümü olan 29 Ekim 1973'ten bir gün sonra, 35 mühendis
ve 400 işçinin çalışmasıyla 10 ay gecikmeli açılan köprü, 22
kilometrelik çevre yoluyla birlikte 2 milyar 80 milyon liraya mal oldu. Köprünün
açılışını Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ve 36'ncı hükümetin Başbakanı
Naim Talu yaptı.
İlk geçiş ücreti 10 lira
303 milyona mal olması planlanırken 523 milyon 276 bin 422 lira 18 kuruş
harcanan köprü, araç geçişlerine 31 Ekim 1973'te saat 07.00 itibarıyla açıldı.
İlk geçiş ücretleri, binek araçlar için 10 lira, motosikletler için iki
lira, pikap ve 12 kişilik minibüsler için 15 lira, 20 kişilik otobüsler için
25 lira, büyük otobüs ve belediye otobüsleri için 30 lira, kamyonlar için
50 lira, üç akslı treyler için 150 lira, sekiz akslı treylerler için de
400 lira olarak belirlendi.
Dört yıl yayalara açıktı
Köprünün Beylerbeyi ve Ortaköy ayaklarındaki asansörlere bir lira ödeyerek
binenler, köprüyü dört yıl yaya olarak geçebildi. Ancak, intiharlar ve güvenlik
endişeleri nedeniyle köprü yayalara kapatıldı. Boğaziçi Köprüsü yapıldığı
günden 2003 Temmuz sonuna kadar 1 milyar 363 milyon 46 bin 279 aracın kıtalararası
geçişini sağlarken, toplam 1 milyar 42 milyon 200 dolar gişe geliri bıraktı.
Radikal
|
