|
Müteahhitler hızlı döndü
İTO Başkanı Demirtaş, "Firmaların krizde iş hacmi 1 milyar dolara
kadar düşmüştü. 2004 yılında sektörde 200 bin kişiye iş imkanı yaratılacak"
dedi.
Bir zamanlar Bükreş'ten Moskova'ya "dünyayı inşa eden" Türk müteahhitleri,
üç yıllık durgunluğun ardından dış pazarlarda yine fırtına gibi esmeye
başladı. 1990'lı yıllarda dünya pazarında 3 milyar dolar ticaret hacmine
sahip olan Türk müteahhitlerin bugüne kadar yurt dışında yaklaşık 950
projede aldığı işin nakit karşılığı 55 milyar dolar seviyesine yükseldi.
Türk müteahhitlerin iş yaptığı 40'tan fazla ülke arasında Avrasya ülkeleri
ve Rusya başı çekiyor.
Ortadoğu'ya başladı
Soğuk Savaş döneminde Ortadoğu ülkelerinin petrol gelirine bağlı olarak
başlatıkları yapılaşma çabasından beslenen Türk mütehhitleri, 1980'li yılların
başında Ortadoğu pazarında başa oynamaya başladı. Öyle ki, İzmir
Ticaret Odası tarafından yapılan araştırmaya göre 1981 yılında yurt dışında
faaliyet gösteren Türk müteahhitlik firması sayısı 310'a ulaştı. Ancak
yaşanan siyasi krizler ve Ortadoğu coğrafyasının giderek kan ve barut
kokulu topraklara dönüşmesi üzerine Türk müteahhitleri buradan yavaş yavaş
çekilmeye başladı. Ancak tüm bunlara karşın Suudi Arabistan, Libya, Irak
gibi daha huzurlu olan ülkelerde işler sürdü.
Altın yıllar
Türk müteahhitleri altın çağı ise Doğu Bloku'nun yıkıldığı 1990'lı
yıllarda yaşadı. Soğuk Savaş'tan çıkan ve adeta yatırım yağmuruna uğrayan
Doğu Bloku ülkelerinde yükselen inşaatların ardından yine Türk müteahhitleri
vardı. Rusya Federasyonu'nda 1998 yılında başlayan ekonomik kriz bile Türk
müteahhitlerinin hızını kesmedi. 1998 yılında yüzde 40'ını Rusya pazarının
oluşturduğu sektörde Türkiye'nin toplam varlığı 3 milyar dolara ulaştı.
Ancak, Türkiye'de 2000 yılında başlayan ve giderek derinleşen ekonomik
kriz, Türk müteahhitlerinin dış pazarlardaki varlığını da etkiledi. Türk
mütehhitlerin yatırımları 1 milyar dolara geriledi.
55 ayrı ülkede
Ekonomideki durgunluğun kademeli biçimde aşılmasıyla birlikte, Türk müteahhitleri
de Ortadoğu ve Ortaasya pazarına hızlı bir dönüş yaptı. İzmir Ticaret
Odası'nın araştırmasında 55 ülkede faaliyet gösterdiği belirtilen Türk
müteahitlik firmalarının yatırımları 55 milyar doları buldu. İTO Yönetim
Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Avrasya ve Rusya Federasyonu'ndaki yatırımların
yaklaşık 950 projeden oluştuğunu belirtti.
Dünyanın %3'ü
Demirtaş, "Türk müteahhitlik firmalarının bugüne kadar aldıkları işlerin
ihale bedeli 55 milyar doların üzerindedir" diye konuştu. Demirtaş, Türk
firmaların dünya pazarlarındaki toplam iş hacminin yüzde 3'üne sahip olduğunu
söyledi. Bu yıl hızlı bir dönüş yapan Türk müteahhitlerin 2004 yılında
2 milyar dolarlık döviz girdisi sağlaması ve 200 bin kişiye istihdam sağlaması
hedefleniyor.
Yeni hedef Irak pazarı
Bugün yurtdışına açılımları süren müteahhitlerin yeni hedefi ise Irak
olarak görülüyor. İTO Başkanı Demirtaş, Afganistan'dan sonra Irak'ta da
yeniden yapılanma için Türk firmalarına büyük görevlerin düşeceğini söyledi.
Demirtaş, "Henüz İmar çalışmalarının başlamadığı Irak'ta
yeniden yapılanma için yaklaşık 20 milyar dolarlık bir iş hacmi bulunuyor.
Uluslararası ihalelere katılım tecrübesinde yakaladığı potansiyel ile önümüzdeki
yıllarda bu pazarlardan daha fazla pay almak mümkün" diye konuştu.
Yıldız yine parlıyor
Öte yandan, geçtiğimiz aylarda yurt dışı müteahhitlik, mühendislik
hizmetlerinin döviz girdisi, istihdam ve ihracaat transferine sağladığı
katkıların arttırılması için ilgili Devlet Bakanı'nın başkanlığında
bir kurul oluşturulmasına karar verildi. Başbakanık genelgesiyle oluşturulan
"Yurt Dışı Müteahhitlik, Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri
Koordinasyon Kurulu" aynı zamanda Türk müteahhitlerin rekabet gücünün
artırılması için çalışıyor. Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, yurtdışı
müteahhitlik sektörünün yeniden yıldız sektör olacağını belirtti.
Türk firmaları yılın ilk 10 ayında hangi ülkede kaç proje aldı?
BDT ülkelerinde 61 proje
Ortadoğu ülkelerinde 38,
Afrika ülkelerinde 19,
Asya ülkelerinde 17,
Avrupa ülkelerinde 15
ve diğer ülkelerde de 4 proje.
Projelerin toplam bedeli 2 milyar 537 milyon dolar.
Yeni Asır
|
