|
İşsizlerin umut kapısı inşaatta
kıpırdanma başladı
Ekonomik krizle birlikte durgunlaşan inşaat sektörü 2003’te yeniden
hareketlendi. Belediyelerin ocak–eylül döneminde verdiği yapı ruhsat sayısında,
geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 artış oldu. Aynı dönemde yapı
kullanım izinlerinin sayısı ise yüzde 1,3 arttı. Rakamları değerlendiren
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Nihat Özdemir, mayıs ayından bu
yana sektörde görülen hareketlenmede faizlerdeki düşüşün etkili olduğunu
söyledi. Faizlerin daha da düşmesi halinde konuta talebin artacağını ifade
eden Özdemir, Toplu Konut İdaresi’nin de yeni projelerle inşaat yatırımlarını
yükselttiğini belirtti.
Özdemir’e göre inşaat sayısı 2004’te daha da artacak. Türkiye İnşaat
Sanayicileri İşveren Sendikası Başkanı Şükrü Koçoğlu ise kıpırdanma
olduğunu doğruluyor, ancak bunu sektörün tümü adına yeterli bulmuyor. İnşaat
sektörü açısından 2003’ün kötü geçtiğini anlatan Koçoğlu, “2004
de umut vermiyor. Devlet yatırımları bütçeye göre önümüzdeki yıl 550
trilyon azalacak.” bilgisini verdi. Devlet İstatistik Enstitüsü’nün
ocak–eylül dönemine ilişkin inşaat istatistikleri sektördeki gelişmeyi gözler
önüne serdi. Buna göre, geçen yılın 9 aylık döneminde 27 bin 624 yapı
ruhsatı düzenlenirken, bu yıl bu sayı 32 bin 882’ye çıktı.
Yapı ruhsatı düzenlenen inşaatların alanında yüzde 28,4, daire sayısında
da yüzde 38,9 artış kaydedildi.
Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Başkanı Şükrü
Koçoğlu, 2004 yılında yapılacak mahalli seçimler öncesinde özellikle
yap–satçı müteahhitlerin ruhsat talebinde bir artış olduğunu ifade etti.
Koçoğlu, bunun belediyelerde tanıdığı insanlar ile iş yapma amacını taşıdığını
kaydetti. Koçoğlu, “İnşaat sektöründe henüz yeterli bir talep yok.
Mevcut daireler satılamıyor. Ruhsatlardaki artış ise seçimler öncesi bu işleri
halletme düşüncesine dayanıyor.” dedi. Koçoğlu, mahalli seçimler
nedeniyle büyük şehirlerde belediyeler tarafından yaptırılan inşaat işlerinde
bir hareketlilik yaşandığını ancak kamu yatırımlarının hâlâ yetersiz
olduğunu ifade etti. Koçoğlu, “İnşaat sektörü açısından 2003 yılı
kötü geçti, 2004 yılı da umut vermiyor. Devlet yatırımları bütçeye göre
önümüzdeki yıl nominal olarak 550 trilyon lira azalacak. Bu ise sektörün işini
zorlaştırıyor.”
İntes Başkan Vekili Erhan Peker ise, inşaat sektöründe bu sene geçen yıla
oranla genel olarak yüzde 15 gerilemenin yaşandığını belirterek ruhsat sayısındaki
artışın belki önümüzdeki yılın rakamlarına olumlu yansıyacağını
kaydetti. Sektördeki durgunluk nedeniyle halen 200 bin kişinin işsiz olduğunu
vurgulayan Peker, aralarında mobilya, beyaz eşya, elektrik ve seramik gibi
sektörlerin de yer aldığı 200 ayrı sektörün de bu durgunluktan olumsuz
etkilendiğinin altını çizdi. Geçen yıl 21 milyon 288 bin 573 metrekare
alanda yapı ruhsatı düzenlenirken, bu yıl inşaat alanı 27 milyon 328 bin
490 metrekareye çıktı. Daire sayısı da 90 bin 415’ten 125 bin 594’e yükseldi.
Ocak-eylül döneminde yapı ruhsatı düzenlenen inşaatların değeri 8
katrilyon 25 trilyon 774,2 milyar lira olarak hesaplandı. Geçen yılki 5
katrilyon 150 trilyon 528,8 milyar liraya göre, yüzde 55,8 artış oldu.
Bu yılın ocak-eylül döneminde verilen yapı kullanım izinlerindeki artış
yüzde 1,3’te, izin verilen yapıların alanındaki artış ise yüzde
7,7’de kaldı. Geçen yıl 17 milyon 280,9 bin metrekare alana sahip 34 bin 17
adet inşaata yapı kullanım izni verilirken, bu yıl 18 milyon 606,1 bin
metrekare alana sahip 34 bin 444 adet inşaata yapı kullanım izni düzenlendi.
Yapı kullanım izni verilen inşaatlardaki daire sayısı yüzde 17,9 artarak,
82 bin 943’ten 97 bin 767’ye çıktı. Kullanım izni verilen yapıların değeri,
5 katrilyon 301 trilyon 965,5 milyar lira olarak hesaplandı.
Geçen yıl 236 milyon 67 bin lira olan yapı kullanım izni verilen yapıların
metrekare değeri, bu yıl 284 milyon 958 bin liraya çıktı. Yapı ruhsatı
verilen inşaatlara bakıldığında ise inşaatların metrekare maliyeti, geçen
yıla göre yüzde 21,38 arttı. Geçen yıl 241 milyon 938 bin lira olan inşaatların
metrekare maliyeti, bu yıl 293 milyon 677 bin lira olarak hesaplandı. Verilere
göre, ocak-eylül döneminde kullanım izni verilen evlerin sayısında yüzde
5,1, sınai yapıların sayısında yüzde 73,5, sıhhi ve sosyal yapıların
sayısında yüzde 28,3 azalma olurken, apartmanların sayısında yüzde 24,7,
ticari yapıların sayısında yüzde 8, dinî yapıların sayısında yüzde
12,5, kültürel yapıların sayısında yüzde 24,4 artış oldu. İnşaat izni
verilen yapılara bakıldığında ise, ruhsat verilen dinî yapıların sayısında
yüzde 56,4’lük artış dikkati çekti. Geçen yıl Ocak-Eylül döneminde 39
dinî yapıya inşaat ruhsatı verilirken, bu yıl bu sayı 61’e çıktı.
Bu dönemde, yapı ruhsatı verilen kültürel yapıların sayısında yüzde
37,1, sıhhi, sosyal yapıların sayısında yüzde 12,3 azalma kaydedilirken,
evlerin sayısında yüzde 9, apartmanların sayısında yüzde 31,1, ticari yapıların
sayısında yüzde 53,8, sınai yapıların sayısında yüzde 14,3 artış
oldu. DİE verilerine göre, ocak-eylül döneminde yapı ruhsatı verilen inşaatların
yüzde 57,9’u apartman, yüzde 15,1’i ticari, yüzde 11.6’sı ev, yüzde
8,5’i sınai, yüzde 2,6’sı kültürel, yüzde 1,3’ü sıhhi-sosyal
kullanım amacı taşıyor.
Zaman - Aydın Haskebabçı
|
