|
Destek vereni kayırdı
Irak'ın yeniden inşası için açılacak dev
ihalelere katılabilecek ülkeler listesine Türkiye'yi alan ABD, savaş döneminde
kendisine karşı çıkan Fransa, Rusya ve Almanya'yı liste dışı bıraktı
ABD'nin Irak'ın yeniden inşası için ayırdığı 18.6 milyar dolarındaki
dev ihalelerde doğrudan yarışabilecek ülkeler listesi resmen açıklanırken,
Türkiye de bu listede yer aldı. Irak Savaşı'nda ABD'nin yanında yer almayan
Fransa, Almanya, ve Rusya gibi ülkeler ise listede bulunmuyor. Ancak Amerikan
kaynaklı bazı haberlerde, bu ülkelerin de taşeron firma olarak ihaleyi
kazanan ülkelerin şirketlerine belli malların satışını yapabileceği
savunuldu. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz, yeni açılacak
ihalelere katılabilecek ülkelerin, ''ulusal güvenlik gerekçesiyle'' ABD,
Irak, koalisyon ortakları ve Irak'a asker desteği sağlayan ülkelerden oluştuğunu
açıkladı. ABD Savunma Bakan Yardımcısı, rekabetin, ana yüklenici olarak
adı geçen ülkelerle sınırlanmasının, Irak'ta gelecekte uluslararası işbirliğinin
gelişmesine yardım edeceğini de savundu.
60'tan fazla ülke listede
AA'nın haberine göre Wolfowitz, yayınladığı açıklamada, 26 inşaat ve
hizmet ihalesinin, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon ve Koalisyon yönetimi
tarafından, rekabet usulüyle dağıtılacağını bildirdi. Paul Wolfowitz'in
açıkladığı ve 60'tan fazla ülkenin yer aldığı listede, Türkiye, ABD,
Irak ve İngiltere'nin yanı sıra Afganistan, Arnavutluk, Avustralya,
Azerbaycan, Bulgaristan, Danimarka, Mısır, Gürcistan, Macaristan, İtalya,
Japonya, Ürdün, Kazakistan, Kuveyt, Fas, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç,
Filipinler, Polonya, Katar, Romanya, Suudi Arabistan, Güney Kore, İspanya,
Tayland, Tonga, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Özbekistan gibi ülkeler
bulunuyor. İhalelerin, önümüzdeki günlerde açıklanması bekleniyor.
Türk ekibinin başarısı
Washington'da AA muhabirinin görüştüğü kaynaklar, ABD'nin Irak'taki sivil
yöneticisi Paul Bremer'ın denetiminde hazırlanan ilk listede Türkiye'nin yer
almadığını belirttiler. Ancak Türk yetkililerin, Irak'a asker katkısı öneren
Türkiye'nin de bu listeye dahil edilmesi gerektiği görüşünü, Amerikalı
yetkililerle temaslarında ısrarla vurgulaması üzerine, Türkiye de listeye
dahil edildi. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Uğur Ziyal'in geçen
hafta, Türkiye-ABD Ekonomik Ortaklık Komisyonu (EOK) toplantıları çerçevesinde
Washington'a yaptığı ziyarette de bu konu gündeme getirildi.
İlişkiler yumuşadı
Bu arada ABD'nin etkili gazeteleri, Türk-Amerikan ilişkilerinin yeniden iyileşmeye
başladığı yorumunda bulundular. The Washington Post Gazetesi'nde yer alan
bir değerlendirmede, ''Irak Savaşı'nda Türkiye'nin Amerikan askerlerine
topraklarını açmayışıyla gerilen Türk-Amerikan ilişkilerinin olumlu yöne
doğru umutlu bir dönüş içinde olduğu'' belirtildi. The New York Times ise,
listede Fransa, Almanya ve Rusya'nın olmadığına dikkat çekerken, bunun Bush
yönetiminin, Irak savaşına karşı çıkan müttefiklerine en önemli yanıtı
olduğu belirtildi. Haberde, listede yer alan Türkiye'nin Irak savaşı sırasında
katkısı az olmakla birlikte hava sahasını kullandırdığı anımsatıldı.
AB incelemeye aldı
Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan, ABD'ye destek olmayan ülkelerin Irak'ın
yeniden yapılandırılmasıyla ilgili ihalelere katılmamasının normal olduğunu
söylerken, AB komisyonu, bu kararın Dünya Ticaret Örgütü kurallarına
uygun olup olmadığını inceleyeceğini açıkladı. Bu arada liste dışı
kalan ülkelerden tepkiler yağıyor. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Herve Ladsous, ''Fransa, Pentagon'un kararını not etti ve bunun uluslararası
hukuk kurallarına uygun olup olmadığını inceliyor'' dedi. BM Genel
Sekreteri Kofi Annan da karara tepki gösterip, 'Kararın ayrımcı bir tutum
olduğunu ve Irak'ta istikrarın sağlanmasına yardım etmeyeceğini' söyledi.
Tepkiler yağıyor
Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer de Rusya Dışişleri Bakanı İgor
İvanov ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, bunu şaşkınlıkla
karşıladığını belirterek, ''Amerikan tarafıyla görüşeceğim'' dedi. İvanov
ise ''Irak'ın yeniden imarına katılmak isteyen herkese bu fırsat verilmeli''
şeklinde konuştu. Almanya Ekonomik İşbirliği Bakanı Heidemarie
Wieczorek-Zeul ise ABD'nin ''ikili bir oyun'' oynadığını belirtirken ''Bir
yandan uluslararası alanda daha fazla asker talep ediyor, diğer yandan Irak'ın
yeniden imarını tek başına üstlenmek istiyorlar'' dedi. Alman Başbakanlık
Baş Sözcüsü Bela Anda ,'Alman hükümeti bunu kabul edemez 'dedi. Kanada'da
yakında başbakanlığı üstlenecek Paul Martin, ABD'nin Irak savaşına katılmayan
ülkelerin firmalarının ihaleye girmelerini engelleme kararını anlamakta
zorlandığını açıkladı. Başbakan Yardımcısı John Malley ise, kararın
Irak'ın yeniden inşası için gelecekte para vermekte kendilerini zorlayacağını
kaydetti.
Akşam
|
