|
Boğazlar böyle kurtulacak
Türkiye ile uluslararası petrol şirketleri Boğazlar'ı kurtaracak bir
plan üzerinde çalışıyor. Buna göre Samsun-Ceyhan arasında boru hattı
kurulacak, böylece Boğazlar'a ihtiyaç kalmayacak
Kötü hava koşulları, Türkiye'nin uyguladığı güvenlik kurallarıyla
birleşince son 10 günde İstanbul Boğazı'ndan bir tane bile petrol tankeri
geçemedi. Bu durum Batı Avrupa'daki petrol rafinerilerini zor durumda bırakırken,
soruna kısa vadeli çözüm bulmak bile imkânsız hale geldi. Bu olumsuzlukların
uzun vadeli çözüm bulmaya yönelttiği petrol şirketleri ile Türkiye 'bypas
formülü' üzerinde çalışmaya başladı. Gönüllülük çerçevesinde
hayata geçirilebilecek formül, Boğazlar'dan tek bir tane bile petrol
tankerinin geçmemesini, bunun yerine Samsun-Ceyhan petrol boru hattının
kurulmasını öngörüyor.
Üst düzey yetkililer, Boğazlar'dan fiili geçiş kapasitesinin değişmediğine,
buna karşın talebin arttığına dikkat çekerek, bunun bir güvenlik standardı
gerektirdiğini ve gerekli güvenlik önlemlerinin uygulanmasıyla taleplerin
zamanında karşılanmasının imkânsız hale geldiğine dikkat çektiler. Bir
yetkili, son 10 gün içinde hava koşulları nedeniyle çok sayıda tankerin
Karadeniz'de bekletildiğini, tanker geçişlerinin durma noktasına geldiğini
vurguladı.
Gönüllülük temel olmalı
Daha önce çevreye, kültürel ve tarihi mirasa güvence getiren metinler
imzalayan BP-Amaco gibi petrol devi şirketler, Boğazlar sorununu da benzer bir
yöntemle aşmaya hazırlanıyor. İstanbul'daki 15 milyon insanın, tarihi ve kültürel
mirasın ve Boğaziçi'nin çevresel varlıklarını güvence altına almak için
Boğazlar'ın 'gönüllü' bir şekilde tamemen tanker trafiğine kapatılması
gündeme geldi.
Boğazlar'dan tanker geçişine son verilmesi yaklaşımı, Samsum-Ceyhan
bypas petrol boru hattı projesini yeniden gündeme getirdi. Kaynaklar, bu planın
gerçekleşmesi için Karadeniz'den Batı pazarlarına tankerle petrol taşımacılığı
yapan bütün şirketlerin 'gönüllü' bir şekilde taraf olması gerektiğine
dikkat çekti. Aksi takdirde Boğazlar'ı kullanacak olan şirketler, boru hattını
kullananlara göre ekonomik avantajlar sağlamış olacak ve bu da planın
hayata geçirilmesini engelleyecek.
Şirketlerin avantajları
Bir yetkili, ton başına 1 doları bulacak bir ek maliyet ile yaklaşık 700
milyon dolarlık boru hattı inşaatı gerektiren 'gönüllü' planın neden
kabul edileceğine ilişkin sorumuza şu yanıtı verdi:
Hazar petrollerinin tamamı Boğazlar'a yöneldiğinde boğazlar bu trafiği
kaldıramaz. Oysa Samsun-Ceyhan petrol boru hattı 2-2.5 milyon ton petrolün geçişine
olanak sağlayabilir.
İstanbul ve Çanakkale'deki boğaz havzasında insan yaşamı, kültürel-tarihi
miras ve çevre korunduğu takdirde petrol şirketleri önemli bir prestij sağlayacaklar.
Hava koşulları, Türkiye'nin koyduğu 'Boğazlar'da geçiş güvenliği koşulları'
petrol trafiğini olumsuz etkilemeyecek.
Samsun-Ceyhan petrol boru hattı şirketlerin kendi petrolünü taşıyacağı
için ekonomik olacak, Türkiye gerekirse geçiş ücretini 'masraflar' düzeyinde
tutacak.
Bir yılda 6 bin tanker
Dünya Kılavuz Kaptanlar Birliği Başkan Yardımcısı Cahit İstikbal,
2002'de İstanbul Boğazı'ndan 47 bin 283 gemi geçtiğini söyledi. Bu
gemilerden 6 bin 22 tanesinin petrol ve türevlerini taşıyan tanker olduğunu
belirten İstikbal, gemi sayısından çok taşınan yük miktarının önemli
olduğunu söyledi. 2002'de Boğazlar'dan 122 milyon ton petrol ve türevlerinin
geçirildiğini kaydeden İstikbal, "2003 yılında bu rakam 140 milyon
tonun üzerinde. Bakü-Ceyhan Boru Hattı'ndan yılda 50 milyon ton petrol taşınacak.
Yani Boğazlar üç tane Bakü-Ceyhan boru hattı yapıyor" dedi.
Radikal
|
