|
Köprü hatalı mı yapıldı?
Müthiş tipide bir çelik halatı kopan İstanbul'un can damarı için şok
iddia: Böyle bir köprüde çapraz askı olmaz. Yapılırken uyardık,
dinletemedik!
İstanbul'u vuran şiddetli kar ve fırtınanın Boğaziçi Köprüsü'ndeki
236 çelik halattan birini koparması üzerine, Japon ve Karayolları uzmanlarından
oluşan bir ekip çalışmalara başlarken, köprünün hatalı yapıldığı
iddia edildi.
Uzmanlar yorgun çeliklerin tamamının değiştirilmesini önerirken, Yüksek
Mimar - Mühendis Orhan Erdil, köprü inşaatı sırasında tasarım hatası
olduğu konusunda yetkilileri uyardıklarını, ama dikkate alınmadıklarını
öne sürdü. Boğaziçi Köprüsü inşa edildiği dönemde, Ortadoğu
Temsilcisi olduğu Amerikan "Amman Whitney" proje firması uzmanlarıyla
köprüde incelemelerde bulunan Erdil, haklılıklarının 31 yıl sonra ortaya
çıktığını belirterek, şu iddialarda bulundu:
"Köprüdeki çapraz askılar deprem bölgesinde bulunan köprülerde
kullanılmaz. Bu tasarım Türkiye için çok büyük hatadır. Köprü,
depremde etkilenmemesi için gerekli esnemeyi sağlayacak kapasitede olmalı. O
zaman ikaz ettik; 'Askı kablolarını V şeklinde yapmayın' dedik. Dönemin
Karayolları Genel Müdürü Ali Terim, söylediklerimizi umursamadı. Ancak
daha sonra hatalarını anladıkları için Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün
askılarını dikey olarak yaptılar." Köprü askılarından birinin rüzgârda
kopmasını bu dizayn hatasına bağlayan Erdil, "Yeni bir tasarımla çelik
askı kabloları değişebilir. V şeklindeki askı kablolarının tamamı,
dikey olacak şekilde değiştirilirse daha iyi olur" dedi.
'Bekliyordum'
AKP Trabzon Milletvekili ve eski Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Rektörü
Prof. Dr. Aydın Dumanoğlu da, tasarımda hata bulunduğu iddiasına katıldı.
Halatın kopmasını, "çok uzun olmasına" bağlayan Aydın, şöyle
konuştu:
"Tablaları eğik olan ve uzun süre fırtına etkisinde kalan asma köprülerde
halat yorulması söz konusudur. Dolayısıyla bu halatları 10 yılda bir sırayla
değiştirmek gerekir. Rüzgâr şiddetli ve uzun süreli estiği, bunlar da değiştirilmediği
için, halatların kopmasını bekliyordum. Bu Karayolları'na bir uyarı oldu.
Sanırım uzun askıları da değiştirmeleri gerekecek. Hatta başka yerlerinde
de yorulmalar olabilir. İngiltere'de buna benzeyen köprülerde benzer sorunlar
yaşandı. Köprülerde metal yorulmaları görüldü. Köprüler onarıma alındı,
askıların bir kısmı değiştirildi, çift mafsallı yapıldı."
Boğaziçi Köprüsü, kapsamlı bir bakıma alındı. Araçlar Fatih Sultan
Mehmet Köprüsü'ne yönlendirilirken, Karayolları 17. Bölge Müdürü Yakup
Dost, en geç bugün öğlen saatlerinde kapalı şeritlerin açılacağını söyledi.
Dost, çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi:
'İddialar yanlıış'
"Yapılan ölçümlerin sonuçlarına göre gereken yerlerde iyileştirme
yapacağız. Köprü o zaman da kapanmaz. Bunlar çok emniyetli köprüler. Bir
halat çıktı diye uçacak hali yok. Çelik halatların yorgun olup olmadığı
tespit ediliyor. Yorulmuş olanlar değiştirilecek. Japonlar da çelik yorulması
kanaatinde, 'Plakaları kontrol edelim' diyorlar. Köprünün İngiliz proje mühendisi
de bugün telekonferansla yapılacak toplantıya katılacak. İnsanları paniğe
sokacak iddialar doğru değil."
Rüzgâr daha artarsa trafiğe kapatılmalı
Karayolları Genel Müdür Yardımcısı Cahit Turhan, Boğaziçi Köprüsü'nün
saatte 162 kilometrelik rüzgâr hızına göre tasarlandığını belirterek,
"Belli bir rüzgâr hızından sonra köprü trafiğe kapatılmalıdır"
dedi. Türkiye'deki asma köprülerin benzerlerine göre hayli yoğun olduğunu
dile getiren Turhan, ancak bunun köprünün ömrünü azaltacak nitelikte olmadığını
belirtti. Turhan, "Bu tür köprülerin ortalama ömürleri 150 yıldır
ama bakımları iyi olursa süre daha da uzayabilir" diye konuştu. Çeliğin
düşmanının korozyon olduğuna dikkati çekerek, gerekli önlemlerin alındığını
kaydeden Turhan, köprünün 1985-86'da incelendiğini, 1991 yılında da üst
takviyenin elden geçirildiğini anlattı.
İngiliz 'ikizi' sorunlu çıkmıştı
Hizmete 1973'te giren Boğaziçi Köprüsü'nün proje çalışmasını yapan İngiliz
London's Freeman Fox and Partners adlı firma, İngiltere'de de Bristol yakınlarındaki
Severn Köprüsü'nün proje sorumlusuydu. Ve Bristol'deki bu köprü de,
1983'te proje hatası nedeniyle bakıma alınmıştı. İnceleme sonucunda hazırlanan
raporlarda köprüdeki askı tellerinin koptuğu ve tabanında çatlaklar oluştuğu
belirtilmişti. Milliyet gazetesinin 25 Haziran 1983 tarihli sayısında yer
alan haberde de, 1966'da inşa edilen bu köprünün, proje olarak Boğaziçi Köprüsü'nün
ikizi olduğuna dikkat çekilmişti.
Milliyet
|
