|
Bütün iller yapı denetimi kapsamına
alınıyor
Konya'da Zümrüt Apatmanı'nın çökmesi binaların sağlamlığı konusunu
yeniden gündeme getirdi.
Benzer manzalarlarla karşılaşmamak için halen deprem bölgeleri olarak
bilinen 19 ili kapsayan Yapı Denetimi Sistemi, Türkiye genelinde uygulanacak.
Türkiye'de yerleşme ve yapılaşmanın İmar Kanunu ve yönetmeliklere hiç
uygun olmadığı, öngörülen düzenlemelerin de etkisiz ve yetersiz kaldığı
gerekçesiyle bir taslak hazırlandı. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
tarafından hazırlanan taslak Başbakanlık’a sunuldu.
Taslağın gerekçesinde şantiyelerin yüzde 90'ında standartlara aykırı
beton döküldüğü, beton mukavemet değerlerinin projede öngörülenden yüzde
40 daha az olduğu, denetlenen projelerin de yüzde 91'inde tasarım, hesap ve
çizim hatası bulunduğu belirtiliyor. Bu nedenle taslak, müteahhidin
sorumluluk süresini yapı kullanma izin belgelerinin alındığı tarihten başlamak
üzere, yapının taşıyıcı sistemi için 15 yıla, diğer kısımlar için
de 3 yıla çıkarıyor. Ayrıca yapılara "yapı sertifikası"
zorunluluğu getiriliyor. Yapı kullanma izin belgesi olmayan ve sertifika
verilmeyen binalar kullanılamayacak. Bütün yapıların, yapı müteahhitleri
tarafından inşa edilmesi zorunlu olacak. Kooperatif tüzel kişilikleri adına
yapılan her türlü yapının inşasını da yapı müteahhitleri üstlenecek.
Taslağa göre, kanun kapsamına giren her türlü yapı, proje hazırlama
safhasından itibaren ''Yapı Denetim Kuruluşları'' kanalıyla denetlenecek.
Denetim kuruluşları yapım işlerinde kullanılan yapı malzemelerinin ve
elemanlarının mevzuata uygunluğunu kontrol edecek ve gerekli deneylerle
sonucu belgeleyecek.
Denetimler sırasında kullanılan malzeme ve imalatın ilgili teknik şartnamelere
ve standartlara aykırılığı belirlendiğinde, bunları reddetmek ve durumu
ilgili idareye rapor etmekle de görevlendirilen yapı denetim kuruluşları, işyerinde
iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınmasını
da gözleyecek.
Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, mevzuat çerçevesinde faaliyet
gösteren laboratuvarlarda yaptıracak olan kuruluşlar, yapı müteahhidinin
mali sorumluluk ve tam risk sigortasını yaptırmasını da sağlayacak. Mali
sorumluluk sigortası ile yapının taşıyıcı sisteminde meydana gelebilecek
yapı hasarlarından kaynaklanan zararların telafisi amaçlanacak. Yapı
denetim kuruluşları, her yıl sonu itibarıyla idare görevlileri, müteahhit
ya da şantiye şefi ile yapının fiziki durumunu tespit edecek ve yapının
ruhsat ve projelere uygun olarak kısmen ya da tamamen bitirildiğinde de bu
durumu idareye rapor edecek. Bu kuruluşlar ile denetçi mimar ve mühendisleri,
denetimleri altında inşa edilen yapıların kanun ve kurallara aykırı,
eksik, hatalı ve kusurlu yapılmasından ve bunlar nedeniyle ortaya çıkan her
türlü hasardan dolayı hukuki ve cezai sorumluluğu haiz olacak.
Bütün binaları, yapı müteahhitleri inşa edecek
Yapı müteahhitlerinin görev ve sorumluluklarını da düzenleyen tasarı
çerçevesinde, bir parselde bağımsız bir bölümden ibaret olan, halka açık
olmayan ve konut olarak kullanılacak yapılar hariç, bütün yapıların yapı
müteahhitleri tarafından inşa edilmesi zorunlu olacak. Kooperatif tüzel kişilikleri
adına yapılan her türlü yapının inşasını da yapı müteahhitleri üstlenecek.
Yapı müteahhidi, yapı yerinde her türlü güvenlik tedbirini alacak ya da
aldıracak. İnşaatta kullandığı her türlü malzemenin güvenli, sağlığa,
ilgili standartlara ve mevzuata uygun olmasından da sorumlu olacak. Kullandığı
malzemenin ilgili standart belgesini yapı denetim kuruluşu ve ilgili idareye
verme yükümlülüğü de bulunan yapı müteahhidi, yapım işini mutlaka şantiye
şefi gözetiminde gerçekleştirecek.
Yapım ve getirilen sorumluluk süresi içinde çıkabilecek kusur, ayıp ve
aksaklıkları gidermekle de mükellef olan yapı müteahhitleri, buna aykırı
davrandığında yeni bir iş alamayacak. Yapım işi nedeniyle diğer
parsellerde ve yapılarda meydana gelen zararlar giderilmedikçe inşaata da
devam edemeyecek.
Şantiye şefinin görevleri ile yapı sahibinin sorumluluklarına da yer
veren taslağa göre, yapı sahibi, tamamlanan yapıyı ‘Yapı kullanma izin
belgesi’ düzenlenmeden kullanıma açamayacak.
Yeni düzenlemeye göre, denetimi gerçekleştirilerek inşa edilen yapılar
için ‘Yapı sertifikası’ düzenlenecek. Yapı kullanma izin belgesi
olmayan ve sertifika verilmeyen yapılar kullanılamayacak. Yapı denetim kuruluşu,
yapı kullanma izni alındıktan sonra sorumluluk süresi içinde yapıda
meydana gelebilecek hasarları 30 gün içinde gidermek ve doğan zararları
cari fiyatlarla yapı sahibine derhal ödemek zorunda olacak.
Yapı Denetimi Sigorta Havuzu kurulmasını da öngören taslağın yasalaşmasıyla
birlikte, yapı sorumlularına, mevzuata aykırılık teşkil eden fiiller
nedeniyle yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 0,5’i ile yüzde 3’ü oranında
para cezası verilebilecek. Kamu kurum ve kuruluşları da, Kamu İhale Kanunu
ve kuruluş kanunları çerçevesinde, yeni düzenlemeye göre kurulacak yapı
denetim kuruluşlarından yapı denetimi hizmeti satın alabilecek. Yapı
denetimi sistemi halen sadece deprem bölgesi olarak nitelendirilen Adana,
Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce,
Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve
Yalova’nın da aralarında bulunduğu 19 ilde uygulanıyor.
Zaman
|
