|
Yolsuzlukların önüne geçilince müze
geliri arttı
Türkiye'nin en fazla ziyaretçi alan müzelerinde geçen yıl turist sayısı
azalmasına rağmen gelirler iki kat arttı.
İddialara göre önceki yıllarda müzelerde yabancı turistlere 10 milyon
lira yerine yerli ziyaretçilerin kullandığı 3 milyonluk biletler
kesiliyordu. Aradaki fark da 'cebe' indiriliyordu. Bazı müzelerde de optik
okuyucular görevliler tarafından etkisiz hale getiriliyordu. Zaman'ın konuyu
gündeme getirmesi üzerine Ayasofya, Kariye ve Mozaik müzelerinde turnikeler
ile müze görevlileri değiştirildi. Değişim, ilk yılında sonuçlarını
verdi.
Yerli turistin 2 milyon, yabancı ziyaretçinin ise 7 milyon lira vererek
ziyaret edebildiği Kariye Müzesi'ne 2002 yılında 20 bin yerli, 92 bin yabancı
turist 653 milyar lira bırakmıştı. Bilet fiyatlarının değişmediği
2003'te ise 9 bin yerli, 66 bin yabancının ziyaret ettiği müzenin geliri 658
milyar lira olarak açıklandı. Mozaik Müzesi'ne de 2002'de 8 bini yerli, 20
bin turist gelirken; geçtiğimiz yıl bu rakam 2 bini yerli ziyaretçi olmak üzere
12 bine geriledi. Ancak müzenin gelirinde iki kata yakın artış oldu. Mozaik
Müzesi'nin kasasına giren para 25 milyardan 45 milyara yükseldi.
Müzelerde ziyaretçi sayısının azalmasına rağmen gelirin artmasının
nedeni ise yabancılara kesilen yerli turist biletleri. Birkaç kez soruşturmaya
da konu olan iddialara göre yabancı turistlere 10 milyon yerine yerli ziyaretçilerin
kullandığı 3 milyonluk bilet kesiliyor, aradaki 7 milyon lira da görevlilerce
paylaşılıyordu. Müzelerdeki bir başka yolsuzluk örneği de gişelerde
ortaya çıkarılmıştı. Müze girişindeki optik okuyucular buradaki görevliler
tarafından etkisiz hale getirilerek turnikenin boş dönmesi sağlanmış ve böylece
pekçok ziyaretçinin ödediği ücret kayda geçirilmemişti. Yine optik
okuyucu sistemini aldatmak için barkod kısımlarına ücretsiz bilet barkodu
yapıştırılarak, biletlerin tekrar tekrar satışa sunulduğu da yapılan
soruşturmalarla ortaya çıkarılmıştı. İşte bütün bu iddialar üzerine
harekete geçen Kültür ve Turizm Bakanlığı olayı çok yönlü soruşturmuş;
soruşturma neticesinde de önce gişe görevlilerini sonra da turnikeleri değiştirmişti.
Bakanlığın bu girişimleri sonuç verdi ve 2003 yılında, ziyaretçi sayısında
azalma olmasına rağmen müzelerin gelirleri bir önceki yıla oranla arttı.
Geçen yıl, müze ve ören yerlerini ziyaret eden yaklaşık 14 milyon ziyaretçi,
toplam 60 trilyon 144 milyar 353 milyon lira gelir kazandırdı. 2002 yılında
müzeleri 16 milyon turist ziyaret etmişti. En fazla turistin geldiği müze 2
milyon ikiyüz bin ziyaretçiyle Topkapı Sarayı oldu. Onu sırasıyla 1 milyon
849 bin ziyaretçiyle Efes Ören Yeri ve 1 milyon 169 bin ziyaretçiyle
Konya’daki Mevlana Müzesi izledi. Müze gelirlerinde ise 12 trilyon 253
milyar lira ile Topkapı Sarayı birinci sırada yer alırken, 12 trilyon lira
ile Ayasofya ikinci, 8 trilyon 84 milyar lira ile Efes Ören Yeri üçüncü
oldu.
2003’te ziyaretçi sayılarının azalmasında kasım ayında İstanbul’da
yaşanan terör saldırılarının önemli rolü var. Bu saldırılar İstanbul’daki
müzelerin ziyaretçi sayılarında yüzde 90’lara varan azalmaya neden oldu.
Ziyaretçi sayısındaki düşüşün en somut örneği Ayasofya Müzesi’nde görüldü.
Yabancı turistlerin en fazla ziyaret ettiği müzelerin başında gelen
Ayasofya’nın 7 bin ile 10 bin kişi arasında değişen günlük ziyaretçi
sayısı, İstanbul’daki patlamaların ardından 700 kişiye geriledi. Müzenin
65 milyar civarında olan günlük geliri de 4,5 milyara düşmüştü.
32 müze ödeneksizlikten kapalı
Bu arada personel eksikliği ve ödeneksizlik yüzünden 2003 yılında 32 müzenin
kapılarına kilit vuruldu. Aralarında Bolu Müzesi, Bolu Akşemsettin Ören
Yeri ve Düzce Konuralp Müzesi, Burdur Arkeoloji Müzesi, Bursa Osmanlı Evi Müzesi,
Türk İslam Eserleri Müzesi, Çanakkale Bozcaada Kalesi, Diyarbakır Ziya Gökalp
Müzesi, Giresun Müzesi, Isparta Uluborlu Apollo Ören Yeri, Kastamonu Müzesi,
Kocaeli Müzesi, Kocaeli Osman Hamdi Bey Evi Müzesi, Uşak Atatürk ve
Etnografya Müzesi ve İstanbul’da Aya İrini Müzesi’nin içinde bulunduğu
32 müze ödeneksizlik, personel yetersizliği ve restorasyon nedeniyle geçtiğimiz
yıl ziyaretçilere kapatıldı.
Zaman
|
