|
663 arkeolojik yerleşimin
589’unda tahribat var!
Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerindeki arkeolojik yerleşim yerlerinin
ele alındığı keşif gezisi sonucunda hazırlanan ‘Türkiye Arkeolojik
Tahribat Raporu 2003’ açıklandı.
Açıklanan rapora göre, Karadeniz ve Doğu Anadolu’da, taranan toplam 663
yerleşimin 589’unda tahribat belgelendi.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Lokali’nde düzenlenen basın toplantısında
TAY (Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri) Proje Koordinatörü Oğuz Tanındı
tarafından açıklanan raporun, bu yıl Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık,
ilgili Bakanlıklar, Jandarma Genel Komutanlığı, üniversiteler ile Avrupa
Konseyi, Avrupa Komisyonu ve UNESCO’nun da aralarında bulunduğu toplam 520
kurum ve kuruluşa gönderildiği belirtildi.
Oğuz Tanındı, yaptığı konuşmada, çeşitli üniversitelerden ve üniversite
dışı insanların biraraya geldiği bağımsız bir ekip olarak Türkiye’nin
arkeolojik yerleşimlerinin envanterini çıkarttıkları çalışmanın 11. yılına
girdiğini belirterek, bu çalışmaların çeşitli alanlarda, yaklaşık 70 kişinin
oluşturduğu gruplarca sürdürüldüğünü anlattı.
Amaçlarının veri toplamak, derlemek, envanter haline getirmek, tahribatı
belgelemek ve bu bilgiyi paylaşmak olduğunu ifade eden Tanındı, şunları söyledi:
“Şu anda bile kültür varlıklarımıza yönelik büyük bir tahribat sürüyor.
Bu tahribat hem deprem gibi doğal yollarla, hem de defineciler gibi insan
eliyle meydana geliyor. Bizim istediğimiz bu varlıkların korunması için
tespitini yapmak, belgelemek ve koruma altına alınmalarını sağlamak.”
4 yıllık çalışmanın dökümü
Oğuz Tanındı, 4 yıldır sürdürdükleri TAY araştırma gezilerinin
Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinin taranmasıyla tamamlandığını dile
getirerek, 4 yılda Paleolitik(Yontmataş) çağdan İlk Tunç Çağı’na
kadar olan döneme ait 2.592 yerleşimi incelediklerini, bunların 1.906’sında
yoğun tahribat saptadıklarını bildirdi.
Tanındı, “Arazi çalışmaları sırasında gördük ki, görsellikleri
ve günümüz anlayışı içinde turizm getirileri olmasa da, en az toprak üstü
ve daha geç dönem kalıntıları kadar kültürel öneme sahip olan höyük ve
mağara gibi tarihöncesi çağlara ait ören yerleri, yoğun olarak tahrip
edilmektedir” dedi.
Yaklaşık 82.309 kilometre yol yaptıklarını 10.382 adet saydam, 18.616 adet
dijital fotoğraf ile 142 saatlik film çektiklerini kaydeden Tanındı,
bunlardan yola çıkılarak her yıl için bir tahribat raporu hazırladıklarını
söyledi.
Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri
Karadeniz ve Doğu Anadolu’da 2003 yılında gerçekleştirdikleri keşif
gezisi hakkında da bilgi veren Tanındı, Karadeniz bölgesinde özellikle
definecilik nedeniyle meydana gelen tahribatın diğer bölgelerden daha fazla görüldüğüne
dikkat çekti.
Tanındı, perdeye yansıtılan dialar eşliğinde verdiği tahribat örneklerinde,
Karadeniz’de iş makineleriyle çok sayıda kaçak kazı yapıldığını, DSİ
gibi kamu kuruluşlarının çalışmalarının da tahribata neden olduğunu, Türkiye’de
ilk kez Sinop’ta, deniz kenarındaki bir höyük üzerine deniz feneri inşa
edildiğini gördüklerini anlattı.
663 yerleşimin 589’unda tahribat var
Toplantıda açıklanan rapora göre, Karadeniz ve Doğu Anadolu’da,
taranan toplam 663 yerleşimin 589’unda tahribat belgelendi.
Bunların 164’ü definecilik ve kaçak kazı, 120’si tarım, 87’si baraj,
69’u define ve tarım, 58’i yapılaşma, 38’i tarım ve yapılaşma,
27’si define ve yapılaşma, 14’ü doğal, 8’i yol yapımı ve 4’ü de
diğer nedenlerden kaynaklandı.
Bakanlık çalışmaya köstek oluyor
Soruları da yanıtlayan Tanındı, “çalışmalarının sonuçlarına”
ilişkin bir soru üzerine, Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanı Bülent Arınç,
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal başta olmak üzere birçok kişi ve kurumdan gönderdikleri
raporlara ilişkin mektuplar aldıklarını, Jandarma Genel Komutanlığı’nın
kendilerini davet ederek çalışmalarını anlatmalarını istediklerini
kaydetti.
Tanındı, buna karşın Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bir temaslarının
olmadığını belirterek, bakanlıktan arazi çalışmalarını durdurmaları yönünde
birkaç kez mektup aldıklarını, ancak kazı çalışması yapmadıkları,
belgeleme ve ölçüm gibi çalışmalar için ise izin almanın gerekli olmaması
nedeniyle çalışmalarını sürdürdüklerini sözlerine ekledi.
NTVMSNBC
|
