|
İstanbul'u İstanbul yapmak...
Elimde bir kitap var, Beyoğlu'nu tanıtıyor. Kitabın adı "Kültürleri
Buluşturan Kent", Beyoğlu Belediyesi tarafından yayımlanmış.
Bir tanıtım kitabı, resimler çok güzel seçilmiş, baskı nefis... Kitabı
hazırlayan zihniyet, kitabın adında kendini gösteriyor: "Kültürlerin
buluşması", hem Müslüman Osmanlı var, hem Rum, Ermeni ve Yahudi Osmanlılarla
'Frenk'ler var...
Kitabın sayfalarını karıştırdıkça kültürel zenginliği ve Osmanlı'nın
kurduğu ahengi hissediyorsunuz.
Beyoğlu Belediye Başkanı Kadir Topbaş'la, aylar önce bir akşam yemeği
yemiştim. Galata Kulesi'nin yanındaki bir otelin terasında bana İstanbul'u
anlatmıştı. Mimar olduğunu, 'şehirci' olduğunu biliyordum ama İstanbul'un
tarihini de iyi bildiğini o zaman görmüştüm.
Kitap, onun kitabı...
Sanayileşme ile İstanbul'un tarihi ve kültürel yapısını nasıl tahrip
olacağını ilk gören ve feryatlar eden, Yahya Kemal'di.
Erken uyanamadık. Ama daha fazla gecikmek de akıl karı değil. Türkiye'nin
mekanında doğum yerinden çok yaşanan şehre dayalı bir kentlilik bilincine
çok ihtiyaç var.
Hele de İstanbul'da...
"Kültürleri Buluşturan Kent" kitabı, İstanbul'da yaşayanlara çıkarılmış
bir mesaj gibi... İçinde yaşadıkları tarihi ve kültürel zenginliği fark
edip sahiplenmeleri için...
Kitabın giriş bölümünde Topbaş soruyor: "İstanbul'un tarihi boyunca
bir 'dünya kenti' olduğu, uygarlıkların merkezi olduğu bilinir. Peki sonra
ne olmuştur?.."
Daha önemli soru, İstanbul'u tahribattan kurtarıp yeniden tarihi ve kültürel
zenginliğine layık bir ihtişama kavuşturamaz mıyız?
Bunun vereceği milli gurur ve estetik tatminin yanında, turizm, kültür endüstrisi,
finans gibi sahalarda getireceği 'maddi' kazancı düşünün?
Kitaptan size bir paragraf aktaracağım:
"İstanbul'un 20. yüzyıl başında ticaret hacmi açısından
Avrupa'nın en önde gelen kentlerinden biri olduğu; kültür ve sanat yaşantısı,
eğitim kurumları, finans, istihdam yapısı, yaşayanlarına sunduğu refah
ile Avrupa kentlerinden hiç de aşağı kalır bir yanının olmadığı galiba
çok iyi bilinmiyor. Bir zamanlar Beyoğlu'nun Orta Avrupa soylularının çocuklarının
eğitimi için tercih ettikleri bir yer olduğunu, bazı sanat eserlerinin ilk
defa burada sergilendiğini, dünyadaki bazı büyük yatırımların buradaki
bankerler aracılığıyla finans piyasasına açıldığını ne kadar
biliyoruz?"
Kitapta yüzlerce resim var: insanlar, camiler, kiliseler, tarihi yapılar,
sokaklar, sanat merkezleri... Fakat bihassa üçü çok ilgimi çekti:
"Sabuncakis Çiçekçisi", 1854'ten beri İstanbullu beylere ve hanımlara
çiçek veriyor.
Cezayirli Gazi Hasan Paşa İlkokulu, yüz elli yıldır nesiller yetiştiriyor...
Ve Camii Kebir'in yanında Evangelista kilisesi...
Bugün İstanbul yeniden tarihi ve kültürel değerlerine sahip bir 'dünya
kenti' olma yolunda yürüyor; istila gibi bir iç göçün ağır tahribatına
rağmen...
Belediyeciliğin ve 'kentli' olmanın aynı zamanda bir 'kültür' faaliyeti
olduğunu anladığımız nispette daha hızlı yürüyeceğiz.
Milliyet - Taha Akyol
|
