Enerjide özelleştirme hızlandırılmaya
çalışılıyor
Dünkü Yatırım Zirvesi'nde Dünya Bankası ile tartışılan
konulardan biri de ‘‘Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme
Stratejisi Belgesi’’ oldu.
Ancak bu konunun genel olarak üzerinden geçildiği, Dünya Bankası'nın
onay verdiği strateji metninde yeralan özelleştirmelerin gecikmesinin, içeride
yapılacak çalışmalarla hızlandırılmaya çalışılacağı öğrenildi.
Dünya Bankası'nın düzenlediği, uluslararası çapta uzmanların katılımıyla
düzenlenen toplantı sonucunda, geçen hafta başında bir metin ortaya çıktı.
Dünya Bankası'nın da onay verdiği bu metne geçen hafta içinde bütün
bakanların imza attığı, Başbakan'ın imzasının beklendiği söyleniyordu.
Daha sonra bu metin kamuoyuna açıklanacaktı.
Ancak hafta sonunda enerji ile ilgili belirlenen strateji üzerinde yeniden
tartışmalar başladı. Geçen cuma gecesi sabahlara kadar bu strateji konuşuldu,
cumartesi günü de aynı konularda toplantılar yapıldı.
Babacan, Enerji Bakanlığı, Hazine ve Dünya Bankası yetkililerinin katıldığı
toplantılarda, stratejinin değiştirilmesi yönünde somut bir karar alınamadığı
ancak stratejide yeralan ‘‘özelleştirmelerin gecikmesi’’ konusunda Başbakan'la
konuşulacağı öğrenildi. Özelleştirme İdaresi bir an önce dağıtım şirketlerinin
satış ihalelerine başlamak istiyordu ama yeni metinde bu oldukça
geciktiriliyordu.
Daha önceki takvimde, geçtiğimiz yıl sonunda tamamlanması gereken dağıtım
şirketlerinin satışı için ihale açılması süreci, yeni stratejide 2005
Mart ayına kadar erteleniyor. Üretim tesislerinin özelleştirilmeleri ise
2006 yılından sonrasına kalıyor.
Yeni stratejide, daha önce yoğun tartışmalar yaratan dağıtım bölgesi
sayısı 21 olarak kesinleşiyor. Özelleştirme İdaresi, hızla özelleştirmelere
başlamak isterken, özellikle DPT'nin direnişi ve Dünya Bankası'nın,
‘‘Hiç hazırlık yapılmadı, bu haliyle özelleştirmeler yapılırsa sıkıntı
yaratır’’ kaygısıyla özelleştirmelerin gecikmesine razı olduğu söyleniyor.
Hükümetin elinde
Stratejideki aşamaların çabuk tamamlanması halinde sürecin hızlanacağını
kabul eden Dünya Bankası'nın, ‘‘Özelleştirmenin hızlandırılması Hükümetin
elinde’’ görüşünü savunduğu öğrenildi.
Stratejide dağıtım özelleştirme ihalelerinin başlamasından önce dağıtım
şirketlerinin şebeke işletmeciliği ve perakende satışa ilişkin
tarifelerinin, dağıtım şirketleri ve üretim grupları arasındaki geçiş dönemi
sözleşmelerinin, dağıtım şirketleri ile TETAŞ (Türkiye Elektrik Ticaret
ve Taahhhüt A.Ş.) arasındaki geçiş dönemi sözleşmelerinin, EÜAŞ
(Elektrik Üretim A.Ş.) hidroelektrik santralleri ve TETAŞ arasındaki geçiş
dönemi sözleşmelerinin tamamlanmasıyla son haline alması öngörülüyor.
Toptan satış piyasasının gelişiminin aksatılmaması için geçici
dengeleme ve uzlaştırma mekanizmasının uygulamaya girmesi şartı yeralıyor.
Bu nedenle ihalelerin başlama süresi, bugünden itibaren bir yılı alacak.
Üretim varlıklarının özelleştirilmeleri ise TEİAŞ (Türkiye Elektrik
İletim A.Ş.) tarafından oluşturulacak piyasa yönetim sisteminin faaliyete
geçmesinden ve dağıtım özelleştirmelerinin büyük ölçüde gerçekleştirilmesinden
sonra başlatılacak. Dolayısıyla 2006 yılı ortasında bu aşamaya gelinmesi
hedeflenecek ve özelleştirilmiş üretim şirketlerinin üretimlerini
satabilecekleri ticari düzenlemeler tesis edilmiş olacak.
Kısacası; yeni enerji stratejisine göre tam anlamıyla serbest piyasaya geçiş
2010 yılı sonrasına kalıyor.
Önümüzdeki günlerde ilgili kuruluşların katılımıyla bu stratejide
yeralan unsurların ve takvimin yeniden masaya yatırılması, tam anlaşma
olduktan sonra kamuoyuna açıklanması gerekiyor. Strateji metnine bakanların
yanısıra Başbakan Tayyip Erdogan'ın da imza atmasından sonra Dünya Bankası'na
verilecek ve ‘‘Hükümet olarak enerji konusundaki verilen sözlerin yazılı
hale getirilmesi’’ gerçekleşecek.
Bu stratejinin imzalanıp Dünya Bankası'na sunulmasıyla birlikte, Bankanın
İcra Kurulu da onay verirse, daha önceden kalan 375 milyon dolarlık kredi
dilimi de kullanılabilecek.
Hürriyet - Erdal Sağlam
|