|
Kent Vergisi geliyor!
Seçimlerin ardından, yerel yönetimlerin gelirlerini artırmak için
‘Kent Vergisi’ sistemine geçilmeye hazırlanılıyor. Belediye Gelirleri
Kanunu Tasarısı’nın hazırlıklarında son aşamaya gelindi Özellikle gelişmiş
ülkelerde yoğun olarak kullanılan sistemde, büyükşehirlerde, otel işgaliye
vergisinden, özel kurumlar ve gelir vergisi tarifelerine kadar bir çok vergi
devreye giriyor.
Türkiye seçimini yaptı. Şimdi sıra asli gündemde. Neredeyse bir aydır
ikinci plana itilen ekonomide. Ekonomiyi bekleyen büyük tehlike ise siyasette.
Yerel seçimlerin sonuçları üzerindeki tartışmalar uzayabilir
Muhalefet kanadında iç hesaplaşma başlayabilir
Güçlü iktidara karşı etkili muhalefet yaratılması zaman alabilir
Kıbrıs ve AB ile ilgili gelişmeleri bekleyen özel sektör, yatırım
kararlarını erteleyebilir
İç borç faizleri yüzde 23 psikolojik barajına takılıp kalabilir
YÖK Yasası, imam hatip katsayısı derken tansiyon yükselebilir
Kamu Yönetimi Temel Kanunu ortalığı gerebilir
Anayasa değişikliği tartışmaları alevlenebilir
31 Mart MGK'sından öncü siyasi sinyaller gelebilir
Bağışıklık Güçlendirilmeli
Böylesi mayınlı sahada, ekonominin geleceği adına adımlar atılması güçleşebilir.
1 Nisan'da Genel Kurul yapmaya hazırlanan Merkez Bankası Başkanı Süreyya
Serdengeçti'ye olası siyasi riskleri hatırlattığımızda, "İstikrarda
ne kadar mesafe alırsak iç ve dış siyasi şoklara karşı o kadar dirençli
oluruz" yanıtını aldık.
Bu arada IMF'nin de seçim sonuçlarının iktidar davranışına yansıması
konusunda oldukça dikkatli olduğunun altını çizelim. Ek Niyet Mektubu yerel
seçimlerden sonra Washington'a gönderilecek. IMF, satır aralarında 2004
sonrasının ipuçlarını arayacak. Hükümet'in IMF programı ile yola devam
etmek yerine dört elle AB'ye sarılma arzusuna gelince... Ekonomi yönetimindeki
yaygın kanı şöyle:
1. AB, müzakerelere başlanıp başlanmayacağına ilişkin kararını bu yıl
açıklar. Avrupa, tarih verirken IMF'yi şart koşar. Böylece, Türkiye'ye yönelecek
sermayesini güvence altına alır.
2. AB kesin bir takvim ortaya koymazsa, IMF ile yakın işbirliği kaçınılmaz
olur. Çünkü Türkiye'de hükümetlerin ve kurumların kredibilitesi tek başına
kapsamlı bir programı sürdürmeye müsait değil.
Son olarak, Ankara kulislerinde dolaşan "tahkim" söylentilerine
değinelim. Bazı bakanların düşündüğü "borç silme operasyonu"
gerek Hazine gerekse Maliye'deki sorumlu bürokratlara yansıtılmadı. Sorunları
çözmeyip halının altına süpüren bu tehlikeli oyunu oynamaya hazırlananlara
hatırlatmakta yarar var. Hazine, 1996-2003 yılları arasında garantili
mahalli idare borçları için 5.2 milyar dolar ödedi. Borçlanma Kanunu sonrası
yerel yönetimler biraz silkelendi, 1.3 milyar dolar tahsilat yapılabildi. Şimdi,
o şans da heba ediliyor. Öte yandan seçimden sonra "Kent Vergisi"ne
benzer gelir artırıcı düzenlemelere gidileceği biliniyor. İçişleri Bakanı
Abdülkadir Aksu da Meclis'teki yerel yönetim paketine ilave Belediye Gelirleri
Kanunu Tasarısı hazırlıklarının son aşamaya geldiğini söylüyor. Bu
nedenle tahkime gitmek yerine yapılması gerekenler çok açık:
Gereksiz belediyeleri kapatacaksınız
Yerel gelirleri artıracaksınız
Harcamaları şeffaflaştırıp, denetimi etkili kılacaksınız
Ama Hazine alacağından vazgeçmeyeceksiniz!
ABD Modeli Vergi Dairesi
IMF'nin, "Olağanüstü vergiler ve zamlarla idare ediyorsunuz" uyarısı
sonunda etkili oldu. Küçük çaplı vergi ayarlamaları yerine projektörler
vergi idaresine odaklandı. Ankara'ya, Amerikan Vergi İdaresi modeli önerildi.
"Yarı Özerk Gelir İdaresi Başkanlığı." IMF patentli model,
maliyeye saatli bomba gibi bırakıldı. "Vergi politikaları Maliye Bakanlığı'nca
belirlenmeli", "Gelir İdaresi Başkanlığı ise uygulamayı yapmalı
ama bakanlıkla bağı koparılmamalı" modeli oldukça riskli. Bu yapı;
* Maliyede iç çekişmeleri hızlandırır
* Gelir İdaresi'ni güdük bırakır
* Bakana yakın olanlar, vergi yönetiminde güç mücadelesine girebilir
* Mükellefini tanıması gereken maliye, merkezdeki yetkileri koruma ve kollama
telaşına kapılabilir
* Bu noktada cesur olmak lazım.
* Gelir İdaresi'ni yeni baştan ele alırken korkuları canlandırmayalım, özerk
yapalım
* Vergiyi toplamayı ve denetimi işin ustalarına bırakalım
* Taşrayı itilip kakılmışlıktan kurtaralım
* Merkezi idarede köşe kapmaca oyununa son verelim.
Sabah
|
