Zeugma mozaikleri Gaziantep'te kalıyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, Zeugma Mozaikleri’nin sergilenmek
üzere İstanbul’a taşınmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararına yaptığı
itiraz, mahkemece reddedildi. Mozaikler, Gaziantep’te kalmaya devam ediyor.
Asliye Hukuk Mahkemesi hakimi Vedat Yıldırım, ihtiyati tedbir kararının
devamına ve davanın 1. Hukuk Mahkemesi tarafından görüşülmesine karar
verdi.
Mozaikleri, sergi için İstanbul’a götürmek isteyen Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile, eserlerin yalnızca Gaziantep’te sergilenmesi gerektiğini
savunan Zeugma Platformu arasında yaşanan anlaşmazlık, mahkemenin değerlendirmesi
sonrası yeni bir boyut kazandı.
İlgililer, Gaziantep 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kendini görevli sayması
ve diğer koşulları da yeterli bulması halinde, ihtiyati tedbir kararının
devamına ya da kaldırılmasına karar verebileceğini daha önceden belirtmişlerdi.
Duruşmanın Seyri
Zeugma Mozaikleri’ni, İstanbul’da yapılacak NATO Zirvesi’ne katılacak
konuklar için Topkapı Müzesi’nde sergilemeyi amaçlayan Kültür ve Turizm
Bakanlığı’nın, ihtiyati tedbir kararına itirazının görüşüldüğü
duruşmaya, tarafların avukatlarının yanı sıra, sivil toplum kuruluşları
temsilcileri ve bazı vatandaşlar katıldı.
Mahkeme hakimi Vedat Yıldırım, salonun darlığını gerekçe göstererek,
gazetecilere kendi görüntü ve fotoğraflarının alınmaması koşuluyla kısa
bir süre için izin verdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı avukatı Süleyman Karabulut, bakanlığın
idari bir işlem yaptığını ve 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin idari işlemlere
ilişkin yetkisinin olmadığını dolayısıyla idareyi bağlayıcı mahiyette
bir karar veremeyeceğini savunarak, tedbirin kaldırılmasını talep etti.
İki tarafın avukatları, 'büyük dava'nın 'küçük salon'unda oldukça
zorlu anlar geçirdiler.
Kültür ve Turizm Bakanlığı hukuk müşaviri Füsun Buyuran da Zeugma
Mozaikleri’nin devlet malı olduğunu, davacı tarafın, eserlere müdahalenin
önlenmesi isteminin gerek usül, gerekse esas yönünden hukuka aykırı olduğunu
savundu ve ihtiyati tedbir kararının kaldırılması isteminde bulundu.
Gaziantep Barosu’nu temsilen duruşmaya katılan avukat Dilek Topalkara ile
Müze Dostları ve Turizm Derneği’ni temsilen duruşmaya katılan avukat Mete
Sayın ise Mozaikler’in taşınmaz eser olduğu, bu eserlerin hangi hallerde
bulundukları yerden bir başka yere taşınacaklarına ilişkin hükümlerin
2863 sayılı yasada belirtildiğini ifade ettiler.
Zeugma Mozaikleri’ne yapılan müdahalenin ve eserleri Gaziantep’ten götürme
girişiminin yasal olmadığını öne süren avukatlar, itirazın
reddedilmesini istediler.
Hakim: Mozaikler Taşınmaz Eserdir
Hakim Vedat Yıldırım, tarafları dinledikten sonra, gerekçelerini de açıklayarak
ihtiyati tedbir kararının devam etmesine karar verdi.
Mozaikler’in 2863 Sayılı Yasanın 6. maddesindeki tanıma göre, ‘taşınmaz
eser’ olduğu ifade edilen kararda, bu eserlerin deprem, sel gibi tabii
afetlerden zarar görme olasılığı gibi istisnalar dışında, ‘olduuğu
yerde’ sergilenmesi ve başka yere taşınmamasının zorunlu olduğu
bildirildi.
‘Yasal Usulsüzlük’ Yapıldı
Eserlerin bulunduğu yerden kaldırılması için bakanlık olurundan önce,
Koruma Kurulu’nun karar vermesi gerektiği belirtilen kararda, Koruma
Kurulu’nun kararı alınmaksızın, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müşteşarlığı’nın
yazısı ve sözlü talimatıyla eserlere müdahale edilerek ‘yasal usulsüzlük’
yapıldığı kaydedildi.
İstanbul'un Nemi Mozaikleri Bozar
Kararda, mahallinde yapılan tespite ve bilirkişi Rıfat Ergeç’in raporuna
dayanılarak, İstanbul’daki nemli havanın, Gaziantep’in kuru hava ortamında
restore ve konserve edilen mozaiklerin zarar görmesine neden olacağı görüşüne
yer verildi.
Bu gerekçelere dayanılarak, ihtiyati tedbir kararına yapılan itirazın
reddi ve ihtiyati tedbirin devamına, tespit-tedbir dosyasının, Zeugma
Mozaikleri’ne müdahalenin önlenmesi istemiyle dava açılan 1.Asliye Hukuk
Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verildi.
Mozaikler'in sergilenmek için İstanbul'a götürülmesine karşı çıkan
Gaziantepliler, karar sonrasında, duruşma salonundan mutlu ayrıldı.
2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin bu kararı sonrasında, halen Gaziantep
Arkeloji Müzesi’nde salonda kilitli halde bekletilen Zeugma Mozaikleri’ne
ve Mars Heykeli’ne 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin vereceği karara kadar
dokunulamayacak.
Zeugma Platformu Bakanlığa Karşı
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep’teki sivil toplum kuruluşları
arasında ortaya çıkan ve Zeugma mozaiklerinin kapısı kilitli bir salonda
korumaya alınmasıyla sonuçlanan anlaşmazlık, eserlerin İstanbul’da yapılacak
Nato Zirvesi’ne katılacak yabancı konuklar için Topkapı Müzesi’nde
sergileneceğine ilişkin haberler üzerine başladı.
Zeugma Mozaikleri’nin Gaziantep’ten bir başka ile götürülmesine karşı
çıkan sivil toplum kuruluşları temsilcileri, güçbirliği oluşturmak amacıyla
Zeugma Platformu’nu oluşturdu.
Platform, eserlerin İstanbul’a taşınmak üzere sandıklara yerleştirildiği
11 Mart’ta, taşınmaz eserlerin naklinin suç olduğu iddiasıyla Nöbetçi
Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi’nin
aldığı ihtiyati tedbir kararı sonrasında Mozaikler’in bulunduğu salonun
demir kapısı kilitlendi, müze ziyarete kapatıldı.
Bu gelişme üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı avukatı Süleyman
Karabulut aracılığıyla 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak ihtiyati
tedbire itiraz etti.
Platform Müze Binası Çağrısı Yaptı
Gaziantep Zeugma Platformu, Gaziantep’te müze binası yapılması ve ek müze
inşaatının tamamlanması için yetkilileri göreve çağırdı.
Zeugma Platformu’ndan yapılan yazılı açıklamada, Gaziantep 2.Asliye
Hukuk Mahkemesi’nde yapılan duruşma sonucunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın,
Gaziantep Zeugma Platformu temsilcisi sivil toplum kuruluşlarının mahkemeye
başvurarak aldığı ihtiyati tedbir kararının kaldırılması isteğinin
reddedildiği hatırlatıldı.
Mahkemenin, ihtiyati tedbirin devamına ve asıl açılmış dava ile, tedbir
dosyasının, Gaziantep 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nde Platform tarafından açılan
davayla birleştirilmesine karar verildiğinin belirtildiği açıklamada,
“Yasa ve teamüller gereği, taşınmaz kültür varlıklarının, bulundukları
yerde sergilenmesi esastır. Amacımız Mozaikler’in zarar görmemesi ve güzel
bir müzede sergilenmesidir. Mozaikler’in taşınması için harcanacağı söylenen
paranın 1/3’ü ile 3 ay içinde ek müze inşaatımız tamamlanabilir.
Sergiyi Gaziantep’te yapalım. Gaziantep’e müze binası yapılması ve ek müze
inşaatının tamamlanması için yetkilileri göreve çağırıyoruz” ifadesi
kullanıldı.
NTVMSNBC
|