|
'Tarihin Valisi'
Edirne'de
Vali Fahri Yücel, kültürel mirasa 'kamusal sahiplenmenin' üstün örneğini
sergiliyor.
Her yıl ölüm yıldönümü olan 9 Nisan'da andığımız Mimar Sinan için
Edirne 'de düzenlenen etkinliklere katıldık...
Mimarlar Odası Temsilciliği'nin, Trakya Üniversitesi, belediye ve
valilikle birlikte tarihi Deveci Han 'da 07 Nisan 2004 günü gerçekleştirdiği
toplantıda, kültürel mirasın korunmasıyla ilgili Valiliğin çalışmalarını
tanıtan bir sunum yapıldı...
İki gün sonra, Sinan'ın İstanbul'da Süleymaniye'deki türbesinde yapılan
törende sadece ''serzenişler'' dile getirilirken, Edirne'de ise 'Büyük Usta'
ya saygıyla sürdürülen koruma ve kurtarma çalışmalarının yarattığı
mutluluk herkesi sarmalamıştı...
Vali Fahri Yücel, sunumundan önceki konuşmasında dedi ki ''Geçmişin bu
değerlerini kentte kalıcı kılmak ne kadar önemliyse, onları çevreleyen
yeni yapıların da aynı özenle gerçekleşmesi o kadar önemli. Çünkü, güzelliklerini
ve kültürel katkılarını gösteremiyorlar...''
İşte böylesine geniş ve derin bir kent kültürünün geçen iki yılda
Edirne'ye armağan ettiği kazanımlar:
Sivil mimarlık örnekleri
Kentin 19. yüzyıl dokusuna ait sivil mimarlık örneklerinden Oral Onur Evi
onarılarak kurtarıldı... Valilik desteğiyle Trakya Gazeteciler Cemiyeti 'nce
alınan tarihi bina özgün iç bezemeleriyle restore edildi... Polis Emeklileri
Derneği 'nin kültür mirası yapısı yenilendi... Projeleri üniversite-valilik
işbirliğiyle üretilen İrfan Onur Evi kurtarılıyor... Çevre Koruma Vakfı
'na ait 120 yıllık bina için çalışmalar başlatıldı... Edirne Kızılay
Derneği 'nin, tarihi Alipaşa Çarşısı'na komşu binasının da projeleri
tamamlanıyor... Yine valilikçe satın alınıp Gazeteciler Derneği'nin kullanımına
verilen tarihi ev de kurtarılmak üzere... Üst katı yok olmuş Ersin Muranlı
Evi 'nin koruma projeleri de diğerleri gibi Valilik Çevre Koruma Vakfı 'nda
sadece bu çalışmalar için oluşturulmuş Rölöve-Restorasyon Bürosu 'nun
çalışkan mimarları ve Trakya Üniversitesi 'nin dayanışmasıyla üretiliyor...
Tarihi kamusal binalar
İl Özel İdaresi'ne ait Düyunu Umumiye Binası , konaklama amaçlı olarak ve
sonradan eklenmiş kısımlarından arındırılarak restore ediliyor... Kaleiçi
bölgesindeki zarifliğiyle ünlü ''İkiz Ev'' satın alınarak ÇEKÜL'ün
proje desteğiyle onarılıyor... ''Neoklasik'' örneklerden Tarihi Sağlık Müdürlüğü
Binası sosyal hizmetler için onarıldı... Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakfı 'na ait ikiz bina da restore edildi ve Balkan Türkleri Dayanışma Derneği
ile Kırkpınar Derneği 'ne tahsis edildi... Eski bir ''manastır'' olan Tarihi
Emniyet Müdürlüğü Binası için koruma amaçlı projelere başlandı...
Valilik katkılarıyla Edirne Barosu 'na kazandırılan ''art-nouveau'' konak da
avukatların sosyal ve kültürel gereksinmelerine sunuluyor... Tarihi Şehit Asım
İlkokulu, özgün şekli olan ahşap karkas sistemde restore ediliyor... Meriç
Nehri üzerindeki Mecidiye Köprüsü 'nün ünlü Karakol Binası da restore
edilerek rekreasyon işleviyle belediyeye verildi... Plevne İlkokulu da metruk
ve yıkık durumundan kurtarılıyor...
Kentin ünlü konakları
Yakın geçmişe kadar Güzel Sanatlar Galerisi olan eski Vali Konağı ,
restore edilerek konukevi işleviyle yaşatılıyor... TBMM Vakfı'nın da 2000
yılındaki desteğiyle satın alınan ve İttihat ve Terakki Cemiyeti 'nin
gizli toplantılarının yapıldığı Hafızağa Konağı ''müze ev''
oluyor... Geçmişte ataşelerin konakladığı Dr. Bahattin Öğütmen Konağı
, ÇEKÜL'ün proje katkılarıyla kurtarılıyor... Edirne'nin en erken eski
evlerinden 1740'lara ait Necmi İğe Evi de ''restitüe'' (eskisi gibi yeniden
yapım) ediliyor... Valilik desteğiyle Atatürkçü Düşünce Derneği 'ne
kazandırılan konak için proje çalışmaları sürüyor... Maliye mülkiyetindeki
Kaleiçi Konağı da restorasyon programına alındı...
Anıtsal yapılar, çeşmeler
Mimarları Sedefkâr Mehmet Ağa ile Edirneli Hacı Şaban olan, 1609'da yapılmış
Ekmekçioğlu Ahmetpaşa Kervansarayı restorasyon programında... 16. yüzyıla
ait Deveci Han 'ın 7 yıl süren restorasyonu 2000'de tamamlandı ve çeşitli
etkinliklerin yanı sıra plastik sanatların her dalındaki kurslara, sergilere
de kucak açarak kentin en gözde entelektüel üretim merkezi oldu... Erken dönem
Osmanlı yapılarından Şahabattin Paşa Camisi ile Dar-ül Hadis Camisi onarılıyor...
İl özel idaresine tahsisi yapılan İtalyan Kilisesi koruma programına da alındı...
1500 yılına ait Tütünsüz Baba Türbesi yok olmaktan kurtarıldı ve onarım
aşamasında...
Osmanlı döneminde de meydanları süsleyen Asker Çeşmesi ile Hacı Hüseyin
Çeşmesi de valiliğin yeniden yaşama kattığı kültürel değerler arasındalar...
Arkeolojik çalışmalar
1913'deki Balkan Savaşı'nda Edirne savunmasının gerçekleştiği Hıdırlık
Askeri Tabyaları ortaya çıkartılıyor... II. Murat' ın başlattığı ve oğlu
Fatih Sultan Mehmet' in 1452'de tamamladığı Edirne Sarayı ile bugüne gelen
Babüssaade Kapısı, TBMM desteğiyle onarım programında... Kentteki ilk
Osmanlı devlet yapısı olan Saray-ı Atik için de kazılar başlatıldı...
O gün Edirne'de bütün bunları hayranlıkla izleyen bir arkadaşım dedi
ki ''Valilerin yüz akı...''
Fahri Yücel , Kastamonu 'daki 40'a yakın koruma restorasyon projeleriyle
aynı yüz akı valilerimizin önderi olan Enis Yeter 'in rekorunu kırmak üzere...
Kültürel mirasa karşı; ''paramız yok; yetkimiz az vb.'' söylemlerle hâlâ
çekingen kalabilen meslektaşlarına da hem ders veriyor, hem örnek oluyor...
Ne mutlu Edirnelilere...
Cumhuriyet - Oktay Ekinci
|
