reklam

26 Nisan 2004 Pazartesi
Ana Sayfa > Haberler

Lüks gökdelende lüks market

Time Warner şimdi New York’un en gözde gökdeleni. Burada dev bir gıda pazarı açmak istediklerinde önce tepkiyle karşılaşmışlar.

Büyük şirketlerin merkezleri, lüks alışveriş mağazaları, beş yıldızlı Mandarin Oteli, milyon dolardan başlayan dairelerin bulunduğu gökdelenin zemin katında bir gıda marketi...

Levreğin boyu iki karışa yakın. Buz yatağında yarı kıvrılmış, ağzı hafifçe açık yatıyor. Ütülü, beyaz gömlekli tezgahtar ilgilendiğimi fark ediyor: ’Yeni geldi, taptaze. Gözüne bakın anlarsınız.’

Yeşilköy’deki Hasan’ın lokantası olsa tazeliğini düşünmem gerekmeyecek. Ama New York nehirlerinde levrek yok, kimbilir Manhattan’ın bu fiyakalı gökdelenine getirilinceye kadar ne kadar yol kat etti.

Levrek yalnız değil. Yanında mercan, sonra somon, ton, bir cins palamut, kılıç türü yüzlerce balık var buzlara gömülü. Sözünü ettiğim gökdelen uçuk mavi cam levhaların çelik çubuklarla birleştiği Manhattan’ın en yeni yapısı Time Warner Merkezi (TWC). Balık tezgahları da çift kuleli gökdelenin zemin katını tümüyle işgal eden Whole Foods süpermarketinde.

Mimari bir şaheser
1.7 milyar dolarlık Time Warner gökdeleninin mimarı Mustafa Kemal Abadan kentin göbeğindeki görkemli yapıyı hazırlarken Amerikalıların gıda tutkusunu da gözardı etmemiş. Lincoln Center’ın köprü noktası Columbus Circle’da inşa edilen gökdelende açılan süpermarket New York’un en büyük yiyecek-içecek pazarı.

Lüks Mandarin Oteli, Manhattan’a tepeden bakan daire ve dublekslerin yanısıra pahalı ürünlerin satıldığı zemindeki market 17 bin metrekareyi kaplıyor. Şubat başında ünlülerin katıldığı açılış partisinde kalabalık envanteri hayranlık uyandıran dev bakkal-manavı biz de ziyaret ettik.

Whole Foods süpermarket zincirinin açtığı bu gıda pazarının insan cümbüşü kıyaslamasında 24 sokak güneyindeki dünyanın en büyük mağazası Macy’s den aşağı kalır tarafı yok. Deniz ürünleri, et, sebze, meyva, ekmek, peynir, konserve, tatlı çeşitleri, kuru gıdaları, alkollü içkileri, meşrubat, mutfak malzemesiyle ev ihtiyaçlarını tümüyle karşılayacak zenginlikte.

Haftada 1.2 Milyon Dolar
Değişik mevsimlerin ürünlerinin tezgahlandığı markette bir bölüm müdürüyle ayaküstü konuşurken bilgi veriyor: ’Bizim Kuzey Amerika ve İngiltere’de 155 marketimiz var. Gelecek yıl New York’ta iki market daha açacağız. Time Warner şimdi New York’un en gözde gökdeleni. Burada dev bir gıda pazarı açmak istediğimizde ilkin tepkiyle karşılaştık. Büyük şirketlerin merkezleri, lüks alışveriş mağazaları, beş yıldızlı Mandarin Oteli, milyon dolardan başlayan dairelerin bulunduğu gökdelenin zemin katında gıda marketine yer verilmesine sıcak bakılmadı gene de ikna etmeyi başardık yönetim kadrosunu.’

Niye sıcak bakmadılar, nasıl ikna ettiniz? ’Hiçbir gökdelende böylesine büyük gıda pazarı yok. Böylesine görkemli binanın görünüşünü bozar dediler. Zemin katında dikkati çekmeyeceğini, mağazalara gelenlere ilaveten, daire-dubleks sahiplerinin bakkal-manav ihtiyaçlarını sokağa çıkmadan karşılayacağını vurgulayarak ikna ettik.’

Bölüm müdürü: ’Aslında ticari bir risk almıştık. Zira astronomik kira ödüyoruz yeni marketimize. Personel sayımız 400. Ama birkaç hafta sonra kaygılarımız sona erdi. İlk hafta 1.2 milyon dolarlık satış yaptık.’ Özelliği ne Whole Foods ürünlerinin? ’Ürünlerimiz yüzde 50-75 oranında organik. Yani vücuda zarar verici kimyasal madde yok. Uzun süre bozulmadan kalmasını sağlamak için katkı malzemesi kullanmadan üretiliyor. Sığır, koyun, kuzu, kümes hayvanları da doğada yetiştiriliyor. Balıklarımız da yakalandığı yerde temizlenip aynı anda buzlandığı için taze ve gerçek lezzetinde kalıyor.

İnsan seli içindeyim
Demir kafesli arabayla ufak bir tura çıkıyorum dev markette. Tezgahlar arası hayli geniş ama bir insan seli içindeyim. Sağdan soldan birkaç şey alıyorum. Az ileride birkaç görevli alışverişini bitirenleri kasiyer kuyruklarına yönlendiriyor. Et, balık almış olsam buradan çıkana kadar kokar diye düşünüyorum. Fazla bekleyeceğimi anlarsam küçük arabayı bırakıp dışarı çıkmaya kararlıyım. Ama boşuna kaygılanmışım. 50 kasa var markette. Kuyruklar üç beş dakika içinde eriyor. Çıkış yerinde taş masalar, kadın-erkekler tavuk kızartması, sandviç, Japon stili ham balıkları iştahayla yiyorlar. Kasaya ödeme yaparak yürüyen merdivenler ile giriş katına çıkıyorum. Karşımda tüm haşmetiyle Columbus Circle, arkasında Central Park, aşağı inen cadde boyunca sıralı oteller, Fifth Avenue kesişmesinde ise Trump yazılı bina. Whole Foods marketine de, Türk mimar Abadan’ın modern eseri Time Warner gökdelenine de ancak böyle manzara yakışır.
Hürriyet - Doğan Uluç

 

Nisan 2004 Arşivi

pt sl çr pr cm ct pz
01 02 03 04
05 06 07 08 09 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30
diğer aylar için tıklayın

Diyalog

Suha Özkan ve Haluk Pamir 30 Mart-27 Nisan 2004 tarihleri arasında Diyalog bölümümüze konuk oluyor.

Mimarlıkta Bir Ahlak Misyonu Olarak Modernizm üzerine gerçekleşen Diyalog buluşmasını  okumak için  buraya tıklayın...

Kamusal Mimarlık hakkında görüşlerinizi bildirmek için buraya tıklayın...

 
Vitra'nın katkılarıyla

Copyright © 2000-2002 Arkitera Bilgi Hizmetleri [email protected]

Reklam vermek için - Danışmanlarımız - Editörlerimiz