Kaleiçi'ndeki
uygulamaya akademisyen tepkisi
Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu, Antalya Kaleiçi'nin 'Üçüncü dereceden
Arkeolojik SİT Alanı' ilan edilmesine rağmen, bir arpa boyu yol kat edilmediğini
öne sürdü
Kaleiçi'nin SİT alanı ilan edilmesinin ardından ciddi bir çalışma başlatılmadığını
belirten Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Başkanı Prof. Dr.
Haluk Abbasoğlu, duruma tepki gösterdi. 7 Eylül 2003 tarihinde alınan
kararların, tarihi Kaleiçi Semti'nde yapılan yanlış uygulamalar nedeniyle
hiçe sayıldığını söyleyen Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu, olayın bir kültür
meselesi olduğunu belirtti. Herkesin kurulun aldığı kararlara kulak vermesi
gerektiğini ifade eden Abbasoğlu, 'Ancak, kararlar istismar edilip, geleneksel
yapılar betonla melezleştiriliyor' dedi.
Yanlışlar önlenemiyor
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nca alınan kararda, 'M.Ö.
2'nci yüzyıldan bu yana yerleşim alanı olarak kullanılan Kaleiçi'nin 'Üçüncü
Derece Arkeolojik SİT Alanı' olarak tescil edildiğini hatırlatan Abbasoğlu,
'Buna rağmen, bölgede kaçak yapılaşma ve restorasyon adına yapılan yanlış
müdahaleler önlenemiyor' diye konuştu.
Alınan kararların uygulanmasında başta Muratpaşa Belediyesi'ne büyük
sorumluluk düştüğünü ifade eden İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abbasoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
'Burada sadece belediye sorumlu değil. Vatandaşların ve diğer kamu kuruluşlarının
da elini taşın altına koyması lazım. Bu konuda bir koordinasyon sağlanmalı.
Planlar uygulanmıyor. Örneğin, bir dönem Kaleiçi'ne araç girişi yasaklanmıştı.
Bundan geri adım atıldı ve yeniden giriş serbest bırakıldı. Ana arteller
dışında bu bölgeye kesinlikle araç girişi yasaklanmalı.'
Hiçbir yaptırımı yok
Kurul üyesi Klasik Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva Işık
da, Koruma Kurulu'nun, kararları uygulama konusunda herhangi bir yaptırımı
olmadığını açıkladı. Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulu'nun Türkiye'de en ciddi çalışan kurul olduğunu bildiren Prof. Dr.
Havva Işık, bununla birlikte problemleri aşmak için alınan kararlara
kimsenin kulak dahi asmadığını sözlerine ekledi.
İşte sorunlar ve çözüm önerileri
Kurulun aldığı kararlarda, Kaleiçi'ndeki yanlış uygulamalar şöyle sıralanıyor:
Yangın ve benzeri sebeplerle yok olan kültür varlığı parselleri, ilke
kararlarına aykırı bir biçimde otopark olarak kullanılıyor.
Alt yapı ve trafikle ilgili bugüne kadar alınan kararların hiç biri
yerine getirilmedi. İlke kararlarına aykırı olarak başlatılan tüm izinsiz
uygulamaların acilen kaldırılıp, denetimlerin periyodik olarak yapılması
gerekiyor.
Çağdaş koruma anlayışı doğrultusunda fiziki mekanı korumanın yanında,
alanın sosyal dokusunun da korunması ve iyileştirilmesi gerekiyor. Kaleiçi'nde
kontrolsüz gelişen gece kullanımına yönelik fonksiyonların ayrıştırılması
ve konumlandırılmasına yönelik düzenlemeyi içerecek bir revizyon çalışmasının
gündeme getirilmesi gerekiyor.
Tüm bu gelişmelerle, 'Antalya Kaleiçi Koruma Plan ve Revizyonları'nın
amaçlanan koruma sürecinin dışına çıkılmıştır. Giderek kontrol
kaybedilmektedir. Yoğun ticaret ve turizm baskısı geleneksel dokuya zarar
vermektedir. Niteliksiz turizm işlevleri geleneksel konutları restorasyon tanımı
arkasına saklanarak eski görünümlü yeni betonarme binalara dönüştürmektedir.
Yapıların mevcut durumlarının mimari ve yapısal açıdan yeniden değerlendirilmesi,
yeni koruma ilkelerinde özgünlük kavramına önem verilmesi gerekmektedir.
Plan amacı tümüyle turizm adına değil, geleneksel çevre ile turizm arasında
doğru dengenin kurulması olmalıdır.
Akşam - Mustafa Kozak
|