|
En iyi 10 yaya
yolu
 Maalesef
Türkiye’de hálá araçların altında kalma riski olmadan, elini kolunu
sallayarak dolaşıp alışveriş yapmak, sokakta keyif çatmak lüks sayılıyor.
Güya trafiğe kapalı olan birçok caddede araçlar cirit atıyor. Bu hafta jüriye
trafiğe kapalı en güzel caddeleri, meydanları sorduk. Listedeki Bursa’nın
Irgandı Köprüsü, dünyada dört örneği bulunan çarşılı köprülerden
biri. Birinci ise İzmir’deki Kıbrıs Şehitleri Caddesi. Jüri üyeleri, aslında
birbirinin devamı olan İstiklal Caddesi ile Tünel Meydanı’nı ayrı ayrı
ele aldılar. Çünkü Tünel’in, İstiklal Caddesi içinde hakkının yendiğine
inanıyorlar.
Türkiye’nin trafiğe kapalı en güzel caddeleri
Maalesef ülkemizde hálá araçların altında kalma riski olmadan, elini
kolunu sallayarak dolaşıp alışveriş yapmak, galerileri gezmek, sokakta
keyif çatmak kentli insanın lüksü sayılıyor. Sadece Avrupa ve ABD’de değil
Hindistan, Mısır ve İran gibi ülkelerde bile trafiğe kapalı alan sayısı
bizden fazla. Bu hafta jüri üyelerimize Türkiye’nin araç trafiğine kapalı
en güzel caddelerini, meydanlarını sorduk. İstanbul en iyi 10 listesinde dört
cadde ile öne geçti. Jüri üyeleri ilginç bir de ayrım yaparak, aslında
birbirinin devamı olan İstiklal Caddesi ile Tünel Meydanı’nı ayrı ayrı
ele almamızı istediler. Çünkü Tünel’in Beyoğlu’nda kendi başına bir
muhtariyeti olduğuna, İstiklal Caddesi içinde hakkının yendiğine inanıyorlar.
Listede yer alan Bursa’nın Irgandı Köprüsü, dünyada sadece dört örneği
bulunan çarşılı köprülerden biri, üstelik Floransa Köprüsü’nden daha
yaşlı ve çok daha güzel. Araç trafiğine kapatılan cadde sayısının
artması dileğiyle listemize girmeyi hak eden caddelerde yürümeye başlayalım.
En İyi 10
1. Kıbrıs Şehitleri Caddesi - İzmir
2. Bahariye Caddesi - İstanbul
3. Tünel - İstanbul
4. İstiklal Caddesi - İstanbul
5. Kazım Özalp Caddesi - Antalya
6. Balıklıgöl ve Dergah - Urfa
7. Nuruosmaniye Caddesi - İstanbul
8. Irgandı Köprüsü - Bursa
9. Kemeraltı - İzmir
10. Sevgi Yolu - Manisa
Bahariye Caddesi
Beyoğlu’nun Anadolu Yakası şubesi
Kadıköy Bahariye Caddesi için ‘Anadolu Yakası’nın İstiklal
Caddesi’ denmesi boşuna değil. Kafeler, sinemalar, barlar, kitapçı dükkanları,
bitpazarı, Sanatkarlar Sokağı, ünlü markalara ait mağazalar, lokantalar,
hepsi bir arada. Bölgenin önemli alışveriş merkezlerinden biri. Altıyol’dan
başlayıp, Moda İlkokulu’nun bulunduğu yere kadar uzanıyor. Artık Beyoğlu’nda
olduğu gibi ortasından nostaljik tramvay da geçiyor. Kadıköy Meydanı’ndan
tramvaya bindiniz mi Bahariye’nin ortasında inebilirsiniz. Kadıköy Rıhtım’a
yürüyerek beş dakika uzaklıkta. Yeni yeni serpilmeye başlayan ağaçların
altındaki banklarda gelip geçeni seyredebilirsiniz. Caddenin Altıyol girişinde
yaz günlerinde ziyaretçilerini serinleten bir havuz var. Sokak müzisyenlerine
rastlamak mümkün. Kadıköy Halk Eğitim Merkezi ve Kadıköy Adliyesi de
Bahariye Caddesi üzerinde bulunuyor.
Kazım Özalp Caddesi
Attalos Heykeli’nin bulunduğu cadde
Antalya’daki Kazım Özalp Caddesi, Kaleiçi Koruma Amaçlı Planlama Çalışmaları
kapsamında ele alındı ve yayalaştırıldı. 1993 yılında trafiğe kapatılarak
yürüyüş yolu haline getirilen cadde, 700 metre uzunluğunda. Türkiye
genelinde çok az olan Arokarya cinsi ağaçtan 22 tane bulunan cadde, palmiye,
çam ve çınar ağaçlarıyla süslü. Yılda 70 bin çiçek dikilen cadde bir
park görünümünde. Eski Adı Şarampol Caddesi olan bu yaya alanının ismi
sonradan değiştirildi. Ama Antalyalılar hálá Şarampol ismini kullanıyor.
Kuyucu Murat Paşa tarafından 1570 yılında yaptırılan cami caddenin en eski
eserlerinden biri. Bankalar, giyim mağazaları, kafeteryalar, restoranlar,
simitçiler, yerel gazete büfeleri, ayakkabı boyacıları ve otellerin bulunduğu
caddede bir de havuzlu meydan var. Çok tartışılan Attalos heykeli de,
caddenin Saat Kulesi’ne bakan yönünde.
Irgandı Köprüsü
Dünyada dördüncü örnek
Irgandı Köprüsü, 1442 yılında Irgandılı Ali’nin oğlu Hoca
Muslihiddin tarafından yaptırılmış. Depremler, savaşlar ve bakımsızlık
nedeniyle zamanla hasara uğrayan ve Kurtuluş Savaşı sırasında orta bölümü
tahrip olan köprü, Haşim İşcan’ın valiliği döneminde yeniden yapılmış,
fakat özgün mimarisine bütünüyle sadık kalınamamıştı. 1855 yılında
yaşanan depremden önceki yapısına kavuşturulan Irgandı Köprüsü dışında,
İtalya’nın Floransa ve Venedik kentleri ile Bulgaristan’ın Lofça
kentinde birer çarşılı köprü bulunuyor. 2 depo ve 1 mescitle 31 dükkandan
oluşan Irgandı Köprüsü, Türkiye’nin en ilginç yaya yolu olma özelliğine
sahip. Köprünün restorasyonunu Osmangazi Belediyesi üstlendi.
Tünel
Asmalımescit ile popüler oldu
Kimilerine göre Tünel’in sınırı, Galatasaray Lisesi’nin bittiği
noktadan başlayıp, Tünel Meydanı’na, oradan da Galip Dede Caddesi’ni
izleyerek Galata’ya kadar iner. Birbirinden güzel evler, eski hanlar, soylu
eserler ülkesi gibidir burası. Asmalımescit Sokak’ın popülaritesi ile
daha da kalabalık bir yer olmaya başladı. Yakup ve Refik gibi Türkiye’nin
en güzel meyhaneleri, Babylon gibi müzik kulüpleri, kaliteli rock yapan
barları, mevlevihane, kilise ve sinagogları, pasajları buradadır. Tünel
Meydanı’nın girişinde açılan metro kuyusu bir müddet bölgenin güzelliğini
gölgeleyecek ama olsun, gülü seven dikenine katlanır.
Balıklıgöl ve Dergah
Yayaların hizmetine 1997’de girdi
Şanlıurfa Valiliği ve Şanlıurfa Kültür Araştırma Vakfı (ŞURKAV)
tarafından planlanan Balıklıgöl ve Dergah projesi 1993’te yapıldı. Bölgenin
en büyük tarihi ve kültürel çevre düzenleme projesi sayılabilecek
Dergah-Balıklıgöl Çevre Düzenleme Projesi kapsamında Şanlıurfa Kalesi,
Hz. İbrahim Peygamber’in doğduğu mağara, ateşe atıldığı yer, Balıklıgöl,
Ayn-Zeliha gölü, Eyyübi, Akkoyunlu ve Osmanlı dönemine ait cami, medrese,
çarşı ve hanların içinde bulunduğu tarihi kent merkezini içine alıyor.
Balıklıgöl ve çevresi 1997’de yayaların hizmetine girdi. Bu alanda 73 dükkan,
12 büro, 52 odalı turistik otel, 3 çay salonu, bir lokanta, bir kütüphane,
bir aşevi, 250 kişilik konferans ve sergi salonu, bir amfi tiyatro yer alıyor.
Kemeraltı Caddesi
İzmir’in can damarı
İzmir’in en önemli noktalarından biri olan Kemeraltı Caddesi, kendine
özgü dokusu, camileri, Havra Sokağı, Hisarönü, Kestanepazarı gibi özel
mekanlarıyla şehrin can damarlarından biri. Sağlı sollu mağazaların,
restoranların, aktarların yer aldığı cadde Konak Meydanı’ndan başlayarak
Çankaya’ya kadar uzanıyor. Cadde boyunca Kızlarağası Han, Kestanepazarı,
Kemeraltı ve Hisar Camileri göze çarpan yapılar. Her zaman insan kalabalığının
bulunduğu Kemeraltı Caddesi şehrin kalbi gibi. Dükkanlarında yüzlerce
zeytin çeşidinin sergilendiği Kestanepazarı’na ve çok güzel restore
edilip çarşıya dönüştürülerek kente kazandırılan Kızlarağası Hanı’na
mutlaka uğramalısınız.
İstiklal Caddesi
3 bin 200 eğlence yeri var
Beyoğlu İstiklal Caddesi, Taksim’den başlayıp Tünel’e kadar uzanıyor.
Beyoğlu’nda gezip gözlerini süzmek isteyenler, Taksim’le Galatasaray
Lisesi arasını tercih ediyor. Liseden sonrası hem tenhalaşıyor hem de müdavimleri
değişiyor. Yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerin başında.
Beyoğlu’nda kayıtlara geçmiş 3 bin 200 küsur eğlence yerinden çoğu
caddenin iki yanındaki sokaklara dağılmış. Çok zenginlerle yoksullar, maçolarla
gayler ve lezbiyenler, asillerle sefiller, entelektüellerle ümmiler yanyana yürür
bu caddede. Rock barları ile türkü barları, İtalyan restoranlarıyla mantıcıları,
vejetaryen lokantalarıyla kebapçıları sarmaş dolaştır.
Nuruosmaniye Caddesi
Turist güzergahı
Kapalıçarşı’yla Sultanahmet’i birbirine bağlayan bir turist güzergahı.
Halıcılar, kuyumcular, kafeteryalar, antikacılar, lokantalar var. Yol, Cağaloğlu’ndan
başlayıp Nuruosmaniye Camii’nin içinden geçerek Kapalıçarşı’nın göbeğine
kadar uzanıyor. Mimarlık tarihimiz açısından çok özgün bir yere sahip
olan caminin avlusundan geçerken mutlaka sağa sola bakın. Güneşli bir yaz günü
caddenin ortasında bulunan yüksek çınarların gölgesinde oturup çay, kahve
yudumlamak kadar zevkli bir şey yok.
Sevgi Yolu
Daha rahat alışveriş için
Manisa’nın Salihli İlçesi’ndeki Mithatpaşa Caddesi’nin bir bölümü,
Salihli Belediyesi’nce yayalaştırılarak Sevgi Yolu olarak düzenlendi. 1995
yılında tamamlanan düzenlemelerle cadde taşıt trafiğine kapatıldı.
Salihli Belediyesi’nin Sevgi Yolu düzenlemesiyle halkın taşıt trafiğinden
etkilenmeden daha rahat alışveriş edebilmesi amaçlandı. Düzgün ve düzenli
bir yerleşimle cadde boyunca uzanan işyerlerindeki esnafın da rahat edeceği
düşünüldü. Salihli ilçe merkezindeki en işlek cadde. Sevgi Yolu’nun iki
yanında bulunan Belediye ve Turan caddelerinde tek yönlü trafik uygulaması
başlatılarak artan trafik yükü rahatlatılıyor.
Kıbrıs Şehitleri Caddesi
Sokak ressamlarının mekanı
İzmir Alsancak’ta bulunan yaya alanı Kıbrıs Şehitleri Caddesi, Sevinç
Pastanesi’nden başlar, Dominik Yolu’ndan devam edip 1379 Sokak boyunca Atatürk
Lisesi arkasından Sevgi Yolu’na kadar uzanır. Geçmişte daha çok İtalyanlar
ve Rumların oturduğu bu caddenin iki yanında birbirinden güzel sokaklar,
rengarenk cumbalı evler, evlerin pencerelerinden sarkan sardunyalar ve
petunyalar bulunuyor. Sokak ressamlarına rastlamak mümkün. Barlar Sokağı
olarak da anılan Kıbrıs Şehitleri Caddesi’ne paralel ve dik sokaklarda her
biri farklı kesimlere seslenen onlarca eğlence mekanı açıldı. Ayrıca ucuz
giyim mağazaları, ekmek fırınları, döner salonları caddenin bir diğer
vazgeçilmezleri. Haftaiçi öğlen, cuma ve cumartesi ise geceleri yoğunluk hiçbir
zaman hız kesmeden yaşanıyor.
Mimar, yazar, gezgin, turizmci ve şehir planlamacılarından oluşan büyük
jüri seçti
Oktay Ekinci
Sevan Nişanyan
Şerif Yenen
Hakan Kıran
Cengiz Özdemir
Faruk Pekin
Atilla Tuna
Cengiz Bektaş
İsmail Akçura
Cem Çetintaş
Hürriyet
|
