Cennetlere ömür
biçildi!
Türkiye'de
5.5 milyon hektarı aşkın alan, iki yıl sonra 'kuş cehennemi' halini alacak.
Önlem alınmazsa, en önemli kuş alanlarının 'yüzde 51'i' kısa süre sonra
doğal niteliklerini yitirecek.
Türkiye'deki en önemli kuş alanlarının yüzde 51'i, etkili koruma çalışması
yapılmazsa iki yıl içinde doğa özelliklerini tümüyle kaybedecek.
Doğa Koruma Derneği, uluslararası kriterleri esas alarak Türkiye'nin önemli
kuş alanlarına ilişkin envanter hazırladı. Derneğin Doğa Koruma ve Alan
Savunma Sorumlusu Gökmen Yalçın ve Flamingo Proje Yürütücüsü Özge Balkız,
1993-2002 yılları arasında 60 binden fazla kuş verisini bir araya getirip, Türkiye'nin
tüm kuş cennetlerinin belirlendiği 'Türkiye'nin önemli kuş alanları 2004
güncellemesi' adlı bir envanter hazırladıklarını söyledi.
Yüzde 76.4'ü korumasız
Türkiye'de 184 kuş cennetinin tanımlandığı envantere göre, önemli kuş
alanları toplam 11 milyon 638 bin 525 hektarı kapsıyor. Bu alanın yüzde
76.4'ünde herhangi bir resmi koruma statüsü bulunmuyor. Envanterde şu
bilgiler yer aldı:
Türkiye'deki önemli kuş alanlarının yaklaşık yüzde 42.5'i ormanlar, yüzde
31'i bozkır ve tarım alanı, yüzde 7.9'u sulak alan, yüzde 9.5'i yüksek dağ
çayırı, yüzde 5'i maki, yüzde 3.7'si deniz, yüzde 0.1'i ise yerleşim alanından
oluşuyor.
Son 10 yılın karnesi
Son 10 yıllık dönem değerlendirildiğinde, önemli kuş alanlarının yüzde
51'inde olumsuz gelişmeler yaşanırken, yüzde 43'ü değişmeden kaldı ve yüzde
6'sında olumlu yönde ilerleme tespit edildi.
Sekiz alan artık 'yok'
Kuş yaşam alanı bakımından ilerleme Çığlıkara Ormanı ve Avlan Gölü
ile Anadolu yabankoyununun koruma altına alındığı Hodulbaba Dağı'nda sağlandı.
Sekiz kuş alanının doğal yapısı ise neredeyse tümüyle kaybedilmiş.
Bunlardan ikisi Suğla Gölü ve Erzurum Ovası.
Önemli kuş alanlarının yüzde 80'i bir ya da daha çok tehditle karşı
karşıya.
Alanlar üzerindeki baskı doğal kaynakların plansız ve yanlış kullanılması
nedeniyle son beş yılda büyük hız kazandı.
Baş tehdit: Suya müdahale
Kuş alanlarını tehdit eden nedenlerin başında yüzde 25.9 ile su rejimine müdahale
geliyor. Bunu yüzde 18.2 ile plansız yapılaşma, yüzde 9.9 ile aşırı
otlatma, yüzde 9.3 ile de kirlilik izliyor. Tarımsal yoğunlaşma, baraj inşaatı,
plansız turizm, yoğun ormancılık faaliyetleri, yoğun avcılık ve balıkçılık,
orman yangını, ağaçlandırma, plansız madencilik, yabancı tür yerleştirme
önemli kuş alanlarını tehdit eden nedenler arasında bulunuyor.
Bir yıl içerisinde tamamının veya büyük bir bölümünün geri dönüşsüz
olarak yok olma tehlikesi altında kaldığı belirlenen 20 önemli kuş alanı
bulunuyor.
l184 önemli kuş alanının 51'i. bu alanlarda etkili bir koruma çalışması
yapılmadığı takdirde, önümüzdeki iki yıl içinde doğa özelliğini tümüyle
kaybedecek.
Golf sahası yapılıyor
Bu alanlar arasında Hazar sumrusu, mahmuzlu kızkuşu, Küçük Kerkenez ve
pelikanların önemli yaşam alanı olan Gediz Deltası kirlilik; büyük kumkuşu
ve akça cılıbıt gibi kuşların yaşam alanı olan Milas-Tuzla'daki önemli
kuş alanı golf sahası yapımı; Tuzgölü doğalgaz depolama projesi gibi
nedenlerle tehdit altında.
Rekor Doğu Anadolu'da
Doğu Anadolu'da 45, İç Anadolu'da 34, Akdeniz'de 28, Ege'de 23, Marmara'da
19, Güneydoğu Anadolu'da 16, Orta ve Batı Karadeniz'de 13, Doğu Karadeniz'de
6 önemli kuş alanı bulunuyor.
En çok kuş alanı Doğu Anadolu bölgesinde bulunmasına rağmen en az
korunan alan da bu bölgede yer alıyor. Bulanık Ovası, Van Gölü deltaları,
Sodalı Göl, Erçek Gölü, Cilo Dağı gibi önemli alanlarda koruma statüsü
bulunmuyor.
Radikal
|